Wodzirej (film)
Wodzirej – polski film obyczajowy z 1977 roku w reżyserii Feliksa Falka, nakręcony według autorskiego scenariusza. Film zaliczany do nurtu kina moralnego niepokoju przedstawia losy Lutka Danielaka (Jerzy Stuhr), wodzireja znajdującego się na dalekim miejscu w hierarchii konferansjerów, który pragnie przyśpieszyć swoją karierę, posługując się szantażem, donosicielstwem oraz innymi nieetycznymi działaniami.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
24 lipca 1978 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
104 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Feliks Falk |
| Główne role |
Jerzy Stuhr |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kontynuacja |
Bohater roku (1986) |
Wodzirej został nagrodzony Złotym Gronem na festiwalu Lubuskie Lato Filmowe, a Falk wespół ze Stuhrem oraz operatorem Edwardem Kłosińskim otrzymali na tym samym festiwalu nagrodę Don Kichot. Jerzy Stuhr za tę rolę został również nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago.
Fabuła
edytujBohaterem Wodzireja jest Lutek Danielak, znajdujący się na dalekim miejscu w hierarchii wodzirejów-konferansjerów w wojewódzkim oddziale Estrady. Do jego codziennych zadań należy między innymi obsługa przyjęć dla dzieci i rencistów oraz zabaw szkolnych. Nie mając własnego mieszkania, rezyduje w wynajętym pokoju u kolegi z pracy, Romka. Z zawiści wobec wyższych hierarchią kolegów postanawia ubiegać się o prowadzenie prestiżowego balu, który organizowany jest na okoliczność otwarcia hotelu „Lux”. Pomoc obiecuje Lutkowi dyrektor Wydziału Kultury, jednak aspirujący wodzirej próbuje wygryźć starszych konkurentów: Sikorę, Majera, Lasotę oraz Myśliwca. Do metod, jakie wdraża, należy składanie anonimowych donosów, szantażowanie konkurentów, zdrada wobec przyjaciół, a nawet świadczenie usług seksualnych. Stopniowo Danielak pogrąża kolejnych konkurentów, w tym Romka, który miał zapewnioną pracę konferansjera. Ostatecznie Lutek Danielak otrzymuje zadanie poprowadzenia wymarzonego balu nie dzięki swoim działaniom, lecz dzięki wstawiennictwu dyrektora, który dotrzymał słowa zgodnie z obietnicą daną Danielakowi. Pełen entuzjazmu Lutek markotnieje, gdy Romek, dowiedziawszy się o makiawelicznych działaniach współlokatora, publicznie, podczas trwającej imprezy, uderza go pięścią w twarz[1].
Obsada
edytuj- Jerzy Stuhr – jako Lutek Danielak
- Sława Kwaśniewska – jako Mela, była kadrowa "Estrady"
- Wiktor Sadecki – jako konferansjer Czesław Lasota
- Michał Tarkowski – jako Romek Hawałka
- Ewa Kolasińska – jako Iza, żona Romka
- Ryszard Kotys – jako Kazik, brat Danielaka
- Alfred Freudenheim – jako dyrektor "Estrady"
- Bohdan Krzywicki – jako Majer
- Andrzej Urbańczyk – estradowiec
- Jana Švandová – jako Urszula, dziewczyna Danielaka
- Paweł Nowisz – jako ekspedient w sklepie z telewizorami
- Mirosława Marcheluk – jako Danka, żona Danielaka
- Marian Cebulski – jako Myśliwiec
- Jerzy Kryszak – jako Rysiek Przybylski
- Mieczysław Surwiłło – jako prezes spółdzielni mieszkaniowej
- Halina Wyrodek – jako gospodyni
- Bogusław Sobczuk – jako dyrektor Wydziału Kultury
- Mieczysław Kobek – jako pan Mietek
- Aleksander Fabisiak – jako Witek Kobus, prawnik, kolega Danielaka
- Jerzy Wasiuczyński – jako pan Jurek
- Jerzy Braszka – jako estradowiec
- Aleksandra Kisielewska – jako Nina, przyjaciółka Przybylskiego
- Tadeusz Huk – jako fotograf Tomek
- Bogusław Linda – jako lekarz pogotowia
- Edward Hulewicz – w roli samego siebie, piosenkarz na balu
Produkcja
edytujReżyser filmu, Feliks Falk, tłumaczył dobór głównej roli aktorskiej następująco:
Decydując się na Jerzego Stuhra, postawiłem na autentyzm i intensywność. Stuhr bowiem ma niezwykły dar (większy, wydaje mi się, niż inni aktorzy) przekazywania autentycznej prawdy. Nie tracąc nic ze swojej osobowości, łatwo przeistacza się w inne postacie i identyfikuje się z nimi. Wodzirej bez Stuhra na pewno zostałby pozbawiony pewnej wiarygodności. A tymczasem chodziło mi o to, żeby świat przedstawiony w filmie był światem prawdziwym, dotykalnym, który wszyscy znają, a bohater – chociaż w swoich cechach przerysowany i wynaturzony – to jednak prawdopodobny. I Stuhr to zadanie znakomicie spełnił[2].
Zdjęcia plenerowe zrealizowano w Krakowie (ul. Wielopole, hala Wisły, Dębniki, hotel Cracovia)[3].
Odbiór
edytujAleksander Jackiewicz wyraził pozytywną opinię o Wodzireju, gdyż jego zdaniem „Pokazuje on [...] biednych ludzi, skołatanych, goniących za groszem i jakimś sukcesem. Bo już świat, w którym działają jest tandetny [...]. Ale żeby przebić się przez ten świat, trzeba mieć wilcze zęby”[4]. Zdaniem Ryszarda Koniczka Wodzirej stanowił „ogromny krok naprzód młodego reżysera, jak gdyby ponowne narodziny artystycznej osobowości. Nieskrępowanej, otwartej na rzeczywistość, a jednocześnie zadziwiająco sprawnej profesjonalnie”[5]. Bolesław Michałek zauważał, że film Falka „nie jest subtelny i nie miał w zamierzeniu takim być, w przeciwieństwie do W środku lata tego samego reżysera. Lecz film jest znakomicie skonstruowany, a aktorstwo Jerzego Stuhra – znakomite”[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Wodzirej [online], akademiapolskiegofilmu.pl [dostęp 2019-07-26].
- ↑ Feliks Falk, Jak reżyseruję film: cele i środki, „Kino”, 12, 1978, s. 34.
- ↑ Wodzirej w bazie filmpolski.pl
- ↑ Aleksander Jackiewicz, Stuhr, „Kino”, 9, 1980, s. 15-16.
- ↑ Ryszard Koniczek, Zła gorączka, „Kino”, 7, 1978, s. 11.
- ↑ Bolesław Michałek, The modern cinema of Poland, Frank Turaj, Bloomington: Indiana University Press, 1988, s. 62, ISBN 0-253-20481-X, OCLC 16871825 [dostęp 2019-07-26].
Linki zewnętrzne
edytuj- Wodzirej w bazie filmpolski.pl
- Wodzirej w bazie IMDb (ang.)
- Wodzirej w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Wodzirej w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”