Wilhelm Kubsz
Wilhelm Franciszek Kubsz (ur. 29 marca 1911 w Gliwicach, zm. 24 lipca 1978 w Jeleniej Górze) – polski duchowny katolicki, podpułkownik ludowego Wojska Polskiego, generalny dziekan WP, kapelan 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki[1].
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
29 marca 1911 |
| Data i miejsce śmierci |
24 lipca 1978 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1936 |
| Odznaczenia | |
      
| |
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
kapelan 1 DP |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujPochodził z wieloletniej rodziny górnośląskiej. Ojciec pracował jako kolejarz, brał udział w powstaniach śląskich. W 1914 rodzina przeprowadziła się do Wodzisławia Śląskiego, gdzie ukończył szkołę podstawową. Następnie studiował w seminarium duchownym oblatów w Lublińcu, po czym wstąpił do nowicjatu Zgromadzenia Oblatów Misjonarzy Maryi Niepokalanej w Markowicach.
Studiował filozofię w Krobi oraz teologię w Obrze, podczas studiów zdobył uprawnienia technika dentystycznego. W czerwcu 1936 przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako ekonom w Seminarium Duchownym w Obrze, był wikarym w Łuninie na Polesiu.
Po 17 września 1939 został wikariuszem przy dziekanie Poczobucie-Odlanickim, sprawował dozór nad parafią Puzicze koło Baranowicz. Po 1941 zagrożony aresztowaniem ze strony Niemców przystąpił do oddziału partyzantów radzieckich płk. Wasiliewa. Po utworzeniu w ZSRR 1 Dywizji Piechoty im. Generała Tadeusza Kościuszki został jej kapelanem, później płk dypl. Zygmunt Berling mianował go majorem. Otrzymał uprawnienia delegata apostolskiego na terytorium ZSRR. Po sformowaniu 1 Korpusu został jego dziekanem. Redagował katolicki dodatek do pisma „Żołnierz Wolności” pod nazwą „Bóg i Ojczyzna”. Po przejściu frontu wschodniego pod koniec 1943, w Katyniu 30 stycznia 1944 podczas uroczystości żałobnych upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej, w których uczestniczyli żołnierze 1 Korpusu PSZ w ZSRR, w wygłoszonym kazaniu potwierdził sprawstwo Niemców pomordowania polskich oficerów, tym samym artykułując tzw. „kłamstwo katyńskie”[2].
W 1944 został dziekanem Armii Polskiej w ZSRR. Brał udział w walkach na terytorium Polski, w styczniu 1945 został zwolniony ze służby w wyniku konfliktu z generałem Rolą-Żymierskim oraz pozbawiony odznaczeń[3]. Urzędował w kościele garnizonowym w Lublinie, podobnie jak jego następca ks. płk Stanisław Warchałowski (obecnie parafia cywilno-wojskowa pw. Niepokalanego Poczęcia NMP)[4].
Przed armią radziecką i polskim wojskiem ukrywał się w Górach Świętokrzyskich, gdzie ponownie wstąpił na ścieżki życia zakonnego, tym razem w klasztorze na Świętym Krzyżu pod nazwiskiem przykrywkowym Franciszek Kopiec[5]. Przebywał także w Poznaniu, a następnie był misjonarzem ludowym w Gdańsku. W latach 1957–1964 był proboszczem w Laskowicach (gmina Jeżewo) w województwie kujawsko-pomorskim. W 1964 został kapelanem, a następnie proboszczem kościoła garnizonowego św. Elżbiety we Wrocławiu. Od 1969 do 1972 pełnił funkcję proboszcza parafii garnizonowej św. Kazimierza Królewicza w Katowicach. Natomiast w latach 1972–1978 był proboszczem garnizonu i parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze.
Zmarł w Jeleniej Górze, gdzie został pochowany na cmentarzu komunalnym. 18 lutego 1993 Rada Miejska Jeleniej Góry nadała imię kapelana jednej z ulic okalających były jeleniogórski kościół garnizonowy. Odznaczony m.in. Krzyżami Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Grunwaldu, Orderem Wojny Ojczyźnianej II kl.[6] i Krzyżem Walecznych[7], a także (pośmiertnie) Krzyżem Virtuti Militari IV klasy.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Julian Humeński, Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939-1945, Wydawnictwo Caritas, Warszawa 1974, s. 466.
- ↑ Gustaw Butlow: W lesie katyńskim. Nad mogiłą ofiar zbrodni niemieckiej. W: Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Relacje, wspomnienia, publicystyka. Warszawa: Alfa, 1989, s. 224–225. ISBN 83-7001-296-5.
- ↑ Paweł Piontek, Marek Wesołowski: Duszpasterstwo wojskowe w okresie PRL. sjerzy.parafia.info.pl. [dostęp 2016-12-11].
- ↑ Historia kościoła garnizonowego w Lublinie. parafia-garnizonowa-lublin.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-21)].
- ↑ Jan Wiesław Wysocki. Duszpasterstwo wojskowe w Armii Polskiej w ZSRR i w I Armii Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 2013 (20), s. 230. Muzeum Historii Polski.
- ↑ Mieczysław Patera: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku. Katowice 1996, s. 213.
- ↑ „Życie Warszawy”, nr 175 z 26 lipca 1978, s. 11 (nekrolog).
Bibliografia
edytuj- Ze Wschodu z kapelanem: rzecz o księdzu – kapelanie 1 Polskiej Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki Pułkowniku Wilhelmie Franciszku Kubszu, Nadarzyn 1998
- Piotr Hojka, Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej, Wodzisław Śląski 2011
- Andrzej Topol, Wilhelm Kubsz, Katowice 1983
- Dariusz Chodyniecki. Ksiądz pułkownik Franciszek Wilhelm Kubsz: pierwszy kapelan Ludowego Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 6, s. 61–122, 1999.