Wilczy bilet

Wilczy bilet – ograniczenie praw osobistych obywatela przez wydanie mu zakazu zamieszkania w niektórych miejscach, bądź podjęcia nauki lub pracy w określonych szkołach lub zakładach. Określenie używane także wobec decyzji administracyjnych zmuszających do emigracji.

Historia

Wilczy bilet był stosowany zarówno w Imperium Rosyjskim, jak i później ZSRR (nazywany tam po rosyjsku волчий билет, wołczij bilet), m.in. jako zakaz zamieszkania w promieniu do 100 km od większych miast i wywołując efekt „sto pierwszego kilometra”, a także w innych krajach^{[potrzebny przypis]}.

W Polsce na przykład, po wydarzeniach marcowych w 1968, niektórzy uczestniczący w nich studenci otrzymali „wilczy bilet” w postaci zakazu studiowania gdziekolwiek w Polsce^{[potrzebny przypis]} (nie było wówczas z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego żadnych innych uczelni niepublicznych i władze komunistyczne mogły łatwo taki zakaz egzekwować^{[potrzebny przypis]}). W tym samym czasie wielu obywateli polskich pochodzenia żydowskiego zmuszonych zostało do emigracji z Polski: wydano im paszporty ważne tylko w jedną stronę – na wyjazd z Polski. Podobne metody zastosowano po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce w 1981 wobec niektórych internowanych działaczy „Solidarności” jak i działaczy organizacji zdelegalizowanych na mocy dekretu o stanie wojennym oraz osób skazanych^[a] za „działalność antypaństwową”^{[potrzebny przypis]}. Paszport ważny tylko na wyjazd z Polski – zamiast stosowanej w zwykłych paszportach tamtego okresu standardowej adnotacji z prawem jednokrotnego przekroczenia granicy polskiej oraz powrotu – miał podobnie brzmiącą adnotację, ale bez ostatnich dwóch wyrazów. Dodatkowo zawierał adnotację, zalecającą posiadaczowi, po dotarciu do kraju docelowego, wymianę dokumentu na tzw. paszport konsularny^{[potrzebny przypis]}.

Zobacz też

Uwagi

↑ W przypadku skazanych, którzy otrzymywali niejednokrotnie wyroki wydane w trybie doraźnym, a więc nie mniejsze niż trzy lata więzienia, amnestia z roku 1983 jedynie zmniejszała wyrok i propozycja „wilczego biletu” w postaci paszportu w jedną stronę była jedynie alternatywą dalszych represji, bowiem z mocy dekretu Rady Państwa PRL reszta wyroku nie była im darowana, a jedynie „zawieszona”

Linki zewnętrzne

"Bолчий билет", artykuł w NovayaGazeta.SPb.Ru z 17 marca 2002. novayagazeta.spb.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ros.).

[u-1] W przypadku skazanych, którzy otrzymywali niejednokrotnie wyroki wydane w trybie doraźnym, a więc nie mniejsze niż trzy lata więzienia, amnestia z roku 1983 jedynie zmniejszała wyrok i propozycja „wilczego biletu” w postaci paszportu w jedną stronę była jedynie alternatywą dalszych represji, bowiem z mocy dekretu Rady Państwa PRL reszta wyroku nie była im darowana, a jedynie „zawieszona”

[a]