Wawrzynowce
Wawrzynowce (Laurales Perleb) – rząd roślin okrytonasiennych, w obrębie których stanowi jeden ze starszych kladów zaliczany do grupy magnoliowych w obrębie wczesnych dwuliściennych. Takson siostrzany dla rzędu magnoliowców (Magnoliales). Należy tu 7 rodzin z 91 rodzajami i ok. 2860 gatunkami. Są to głównie drzewa i krzewy występujące w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Kilka rodzajów rośnie też w klimacie umiarkowanym[2]. W Polsce brak przedstawicieli we florze rodzimej, wiele gatunków uprawianych jest jednak jako rośliny ozdobne. Należy tu szereg znanych powszechnie roślin ozdobnych, owocowych lub przyprawowych takich jak np. wawrzyn szlachetny, cynamonowiec, awokado.
 Wawrzyn szlachetny | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
wawrzynowce |
| Nazwa systematyczna | |
| Laurales Perleb Lehrb. Naturgesch. Pflanzenr.: 174, 1826 | |
Najwcześniejsze skamieniałości wawrzynowców pochodzą z wczesnej kredy. Prawdopodobnie właśnie długa historia tych roślin jest jednym z powodów znacznego zróżnicowania morfologicznego. Współcześnie w zasadzie nie ma wspólnych cech morfologicznych obecnych u wszystkich przedstawicieli rzędu. Powodowało to w przeszłości problemy z systematyką tego rzędu, współcześnie akceptowana klasyfikacja (system APG II z 2003 r.[3] i w odniesieniu do tej grupy niezmieniona w kolejnych edycjach włączając system APG IV z 2016) opiera się na pokrewieństwie dowiedzionym badaniami molekularnymi[2].
Należą tu głównie rośliny drzewiaste o liściach naprzeciwległych. Kwiaty z hypancjum. Poza płodnymi pręcikami często obecne są prątniczki. Pylniki otwierają się klapami. Zalążnia z pojedynczym zalążkiem. Zarodek duży[4].
Systematyka
edytujDawniejsze systemy umieszczały w tym rzędzie m.in. rodzinę amborellowatych Amborellaceae, która współcześnie jako siostrzana dla wszystkich okrytonasiennych wyłączana jest w odrębny rząd amborellowców (Amborellales). Wydzielane odrębnie w randze rodziny Idiospermaceae zaliczane są obecnie do wawrzynowatych (Lauraceae). Z kolei odrębne obecnie rodziny Atherospermataceae i Siparunaceae zaliczane były do rodziny Monimiaceae.
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
| ← |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział na rodziny według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
| wawrzynowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Pozycja systematyczna i podział w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Magnoliopsida, podklasa magnoliowe, nadrząd Lauranae[5]
- rodzina: Amborellaceae – amborellowate
- rodzina: Trimeniaceae
- rodzina: Monimiaceae – poleńcowate
- rodzina: Gomortegaceae
- rodzina: Hernandiaceae – hernandiowate
- rodzina: Lauraceae – wawrzynowate
- Pozycja systematyczna i podział w systemie Cronquista (1981)
Gromada okrytonasienne, klasa dwuliścienne, podklasa magnoliowe.
- rodzina: Amborellaceae – amborellowate
- rodzina: Calycanthaceae – kielichowcowate
- rodzina: Gomortegaceae
- rodzina: Hernandiaceae – hernandiowate
- rodzina: Idiospermaceae
- rodzina: Lauraceae – wawrzynowate
- rodzina: Monimiaceae – poleńcowate
- rodzina: Trimeniaceae
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ Angiosperm Phylogeny Group. 2003. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. Botanical Journal of the Linnean Society 141: 399-436. Dostępny online: Abstract | Pełny tekst (HTML) | Pełny tekst (PDF)). (ang.).
- ↑ Cole T.CH. i inni, Filogeneza roślin okrytozalążkowych – Systematyka Roślin Kwiatowych, Polskie tłumaczenie/Polish version of (2018) Angiosperm Phylogeny Poster – Flowering Plant Systematics [online], 2018.
- ↑ Crescent Bloom: Laurales. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-06-17]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Renner, Susanne S. 2001. Laurales. W: Nature Encyclopedia of Life Sciences. Londyn: Nature Publishing Group. doi:10.1038/npg.els.0003695 Abstrakt, pełny tekst (pdf).
- S.S. Renner 1999. Circumscription and phylogeny of the Laurales: evidence from molecular and morphological data. American Journal of Botany 86 (9): 1301-1315. Abstrakt, pełny tekst (pdf).
- P.K. Endress, A. Igersheim 1997. Gynoecium diversity and systematics of the Laurales. Botanical Journal of the Linnean Society 125 (2): 93-168. doi:10.1006/bojl.1997.0113 Abstrakt.