[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/

Stęszew

miasto w województwie wielkopolskim

Stęszew (niem. Stenschewo) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Stęszew, nad Samicą Stęszewską, ok. 23 km na południowy zachód od Poznania.

Stęszew
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Rynek w Stęszewie
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

poznański

Gmina

Stęszew

Aglomeracja

poznańska

Data założenia

1370

Burmistrz

Włodzimierz Pinczak

Powierzchnia

5,69 km²

Populacja (2024)
• liczba ludności
• gęstość


5874[1]
1032 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 61

Kod pocztowy

62-060

Tablice rejestracyjne

PZ , POZ

Położenie na mapie gminy Stęszew
Mapa konturowa gminy Stęszew, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Stęszew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stęszew”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stęszew”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stęszew”
Ziemia52°16′44″N 16°42′29″E/52,278889 16,708056
TERC (TERYT)

3021144

SIMC

0971494

Hasło promocyjne: Stęszew-Tak!Naturalnie!
Urząd miejski
ul. Poznańska 11
62-060 Stęszew
Strona internetowa
BIP

Prywatne miasto szlacheckie Steszew położone było w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[2]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 1 stycznia 2024 roku miasto liczyło 5874 mieszkańców[1].

Położenie

edytuj

Stęszew leży w województwie wielkopolskim. W jego okolicach znajduje się 9 jezior, nad którymi znajdują się ośrodki wypoczynkowe. W pobliżu Stęszewa przebiega granica Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Stęszew jest zaliczany do aglomeracji poznańskiej.

Miasto ma metrykę średniowieczną i jest notowane od XIV wieku. Po raz pierwszy w 1315 jako Stossewo, 1398 Stanssewo, 1432 Staschow, 1580 Steszew, a później także w formach Staszow, Stanszow, Stanszewo, Stenczewo, Stążewo, Sztąszewo[3].

Historia

edytuj

Stęszew dawniej leżał na ważnym szlaku handlowym ze Śląska. W 1370 roku król Kazimierz Wielki nadał mu prawa miejskie. W 1458 miasto wystawiło 6 żołnierzy na wyprawę na Malbork w czasie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim[3].

Stęszew był miastem prywatnym i często zmieniał właścicieli. W latach 1373–76 właścicielem był kasztelan międzyrzecki Przedpełko ze Stęszewa, 1397–1432 Mościc ze Stęszewa kasztelan poznański, 1429-32 dziedzicem został syn Mościca Przedpełko, 1446–68 chorąży poznański Mikołaj Stęszewski z Bnina. Później dziedzicami byli kolejno: Bnińscy, Myjomscy, Dębowscy, od 1580 Gułtowscy, 1595 Pawłowscy, 1642 Manieccy, a potem Szczanieccy i Broniszowie. W 1700 Dorota Jabłonowska córka Piotra Bronisza wniosła dobra stęszewskie w wianie kasztelanowi krakowskiemu ks. Antoniemu Barnabie Jabłonowskiemu[3].

Pierwsza miejska szkoła parafialna powstała w 1460 uposażona przez Mikołaja ze Stęszewa[3]. W mieście rozwijał się handel i rzemiosło. Według dokumentów podatkowych z 1580 mieszkańcy płacili 6 grzywien szosu; po 24 groszy od 3 szynkarzy, po 6 gr. od 6 komorników, po 15 gr. od 3 krawców, 2 szewców, piekarzy, kołodziejów i rzeźników, a także od bednarza, kuśnierza, budowniczego, tkacza, kowala i rybaka. Opłata od 10 łanów roli miejskiej wynosiła 30 groszy. W sumie miasto płaciło 81 złotych i 21 groszy szosu oraz 273 złp. czopowego[3].

Miasto rozwijało się dynamicznie aż do najazdu Szwedów i wojny siedmioletniej.

W 1793 roku miasto dostało się pod panowanie pruskie. W 1799 roku Dorota Jabłonowska sprzedała miasto księciu Wilhelmowi VI Orańskiemu, przyszłemu królowi zjednoczonej Holandii i Belgii, a następnie trafiło do spadkobiercy[4].

W 1645 spalono na stosie w Poznaniu Reginę Boroszkę ze Stęszewa. Według zeznań wymuszonych torturami była ona czarownicą, która spółkowała z lokalnym diabłem Pacholicą[5].

Miasto wymienione zostało w powiecie poznańskim w XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. Znajdowały się w niej wówczas 130 domy zamieszkiwane przez 314 rodzin, w sumie 1506 mieszkańców w tym 714 mężczyzn i 792 kobiet. Pod względem wyznania 1315 katolików i 121 protestantów oraz 70 wyznawców judaizmu. Miejscowość liczyła 871 hektarów w tym 784 roli oraz 37 łąk. W mieście znajdował się kościół parafialny oraz kaplica katolicka, szkoła, szpital, urząd stanu cywilnego, apteka, 2 lekarzy oraz urząd pocztowy[3].

Od 1922 roku Stęszew należał do powiatu poznańskiego. W okresie okupacji hitlerowskiej stęszewską ludność wywożono do robót przymusowych i do obozów koncentracyjnych. Koniec niemieckiej okupacji Stęszewa i okolic nastąpił w styczniu 1945 roku. Do 2018 roku w mieście istniała ulica 25 Stycznia, której zmieniono nazwę na Księżnej Doroty Jabłonowskiej[6].

W czasach Polski Ludowej, do lutego 1986 roku[7], w mieście krzyżowały się drogi państwowe nr 40[8], będąca częścią drogi międzynarodowej E83 oraz nr 44[8].

W latach 80. oddano do użytku obwodnicę centrum miasta, znajdującą się w ciągu ówczesnej trasy E83[9].

30 czerwca 2013 roku w parku przy ulicy Poznańskiej odsłonięto tablicę umieszczoną na obelisku upamiętniającą istnienie w tym miejscu ewangelickiego kościoła św. Zofii. Umieszczono na niej tekst: „W tym miejscu w latach 1900-1961 stał kościół ewangelicki pw. Św. Zofii. Wzniesiony był według projektu prof. A.F. Bindera z Fundacji wielkiej księżnej Zofii – ówczesnej właścicielki Stęszewa. Uszkodzony podczas wojny w 1945 roku. Rzym-Kat. parafia pw. Św. Trójcy”[10].

Transport

edytuj

W pobliżu miasta biegnie droga ekspresowa S5 (E261) PoznańWrocław[11] oraz rozpoczyna się droga krajowa nr 32 do Zielonej Góry[11]. Przez Stęszew przebiegają także drogi wojewódzkie nr 306 z Dymaczewa Nowego przez Buk do Lipnicy i 311[12] z okolic Czempinia do Komornik i autostradowej obwodnicy Poznania.

Transport publiczny

edytuj

Na obszarze miasta znajduje się stacja kolejowa Stęszew, położona w ciągu linii kolejowej nr 357 z Poznania do Wolsztyna. Stęszew posiada także połączenia autobusowe realizowane przez PKS Poznań[13].

Demografia

edytuj

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 5596 mieszkańców[14].

  • Piramida wieku mieszkańców Stęszewa w 2014 roku.


 

Atrakcje turystyczne

edytuj
 
Kościół farny Trójcy Świętej

Gminy partnerskie

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b GUS. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku. [dostęp 2024-11-12]. (pol.).
  2. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 55.
  3. a b c d e f Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XI, hasło "Stęszew". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1890. s. 337. [dostęp 2019-05-21].
  4. Stęszew, powiat poznański, województwo Wielkopolskie, gmina Stęszew. infopolska.com.pl. [dostęp 2019-02-18].
  5. Barbara i Adam Podgórscy, Encyklopedia demonów, Wydawnictwo Astrum, Wrocław, 2000, s.287, ISBN 83-7249-035-X
  6. Zarządzenie zastępcze nr KN-I.4102.11.2018.5 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie nadania ulicy 25 Stycznia położonej w miejscowości Stęszew nazwy Księżnej Doroty Jabłonowskiej. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego. [dostęp 2020-09-25]. (pol.).
  7. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
  8. a b Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1962.
  9. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1984, s. 69.
  10. Stęszew. Upamiętniony kościół ewangelicki FOT [online], Grodzisk Wielkopolski Nasze Miasto, 3 lipca 2013 [dostęp 2022-02-15] (pol.).
  11. a b Polska 2020/2021: mapa samochodowa 1:700 000, Grupa PWN, 2020, ISBN 978-83-65808-36-3.
  12. Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim. [dostęp 2021-12-31].
  13. SCHEMAT SIECI POŁĄCZEŃ AUTOBUSOWYCH PKS POZNAŃ SA [PDF] [online], PKS Poznań [dostęp 2021-12-31] (pol.).
  14. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06, s. 105. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].

Linki zewnętrzne

edytuj