Spider-Man 3

Kilka miesięcy po śmierci Doktora Octopusa Peter Parker planuje oświadczyć się Mary Jane Watson, która właśnie zadebiutowała na Broadwayu. Pewnego dnia meteoryt ląduje w Central Parku, a pozaziemski symbiont podąża za Parkerem do jego mieszkania i przyczepia się do jego motocykla. Harry Osborn decyduje się użyć na sobie substancji zwiększającej wydajność i szukając zemsty za śmierć ojca, atakuje Parkera z użyciem technologii swojego ojca jako Nowy Goblin. Bitwa kończy się, kiedy Harry upada. Traci pamięć, w tym wiedzę, że to Parker jest Spider-Manem. W tym czasie policja ściga zbiegłego skazańca Flinta Marko, który odwiedza swoją żonę i chorą córkę, po czym ponownie ucieka. Wpadając w eksperymentalny akcelerator cząstek, który łączy jego DNA z otaczającym piaskiem, przekształca się w Sandmana, który może kontrolować piasek i reformować swoje ciało^[2][3].

Podczas festiwalu na cześć Spider-Mana zorganizowanego za uratowanie życia Gwen Stacy, Parker całuje Gwen doprowadzając Mary Jane do złości. W tym czasie Marko okrada opancerzoną ciężarówkę i pokonuje Parkera podczas ucieczki. Kapitan policji George Stacy, ojciec Gwen, informuje Parkera i jego ciotkę May, że to Marko był prawdziwym zabójcą wuja Bena, a zmarły Dennis Carradine był wspólnikiem Marko. W swoim mieszkaniu, kiedy Parker śpi w kostiumie czekając na Marko, symbiont łączy się z nim. Parker budzi się na szczycie budynku i odkrywa, że jego kostium się zmienił, a jego moce zostały wzmocnione. Okazuje się też, że symbiont wydobywa jego mroczną stronę. Parker odnajduje Marko i walczy z nim w tunelu metra. Kiedy odkrywa, że woda jest jego słabością, otwiera zawór, a wydobywająca się woda zamienia Marko w błoto i go zmywa^[2][3].

Zmieniony pod wpływem symbiontu Parker odpycha od siebie Mary Jane, której kariera rozpada się po wyrzuceniu z teatru. Mary Jane próbuje znaleźć pocieszenie u Harry’ego, ale ma wyrzuty sumienia. Kiedy Harry zaczyna być ponaglany przez halucynacje ojca, zaczyna odzyskiwać pamięć i wymusza na Mary Jane, by zerwała z Parkerem. Po tym, jak Mary Jane mówi Parkerowi, że kocha kogoś innego, Harry spotyka się z nim i wyznaje, że to on jest tą osobą. Parker konfrontuje się z Harrym i mówi mu, że jego ojciec nigdy go nie kochał. Dochodzi do walki, w której Harry rzuca bombę dyniową w Parkera, który jednak odbija ją w kierunku Harry’ego, zniekształcając mu twarz^[2][3].

W Daily Bugle Parker demaskuje rywalizującego z nim fotografa Eddiego Brocka, który przedstawił fałszywe zdjęcia Spider-Mana. Redaktor naczelny J. Jonah Jameson zwalnia Brocka i zatrudnia Parkera na etat jako fotografa. Później Parker zabiera Gwen do klubu jazzowego, w którym obecnie pracuje Mary Jane. Gwen opuszcza klub, a Peter atakuje ochroniarzy i przypadkowo uderza Mary Jane. Parker zaczyna sobie zdawać sprawę z negatywnego wpływu symbiontu i kiedy znajduje się na dzwonnicy kościoła, odkrywa, że wysokie dźwięki osłabiają symbiont oraz ostatecznie oddzielają go od niego. Symbiont łączy się z Brockiem i przekształca go w Venoma. Brock odnajduje Marko i przekonuje go, aby połączyli siły przeciwko Spider-Manowi^[2][3].

Brock porywa Mary Jane i przetrzymuje jako zakładnika wysoko na placu budowy, a Marko trzyma policję na dystans. Po tym, jak Harry odmawia pomocy Parkerowi, dowiaduje się prawdy o śmierci ojca od swojego lokaja. Kiedy Parker walczy z Brockiem i Marko, Harry przybywa mu na pomoc jako Nowy Goblin. Brock próbuje przebić Parkera ślizgaczem Harry’ego, ale Harry skacze i sam zostaje przebity. Parker, przy użyciu metalowych rur, atakuje falami dźwiękowymi, by osłabić Venoma i oddzielić Brocka od symbionta. Aktywuje bombę dyniową z szybowca Harry’ego i rzuca nią w symbionta. Jednak Brock, który uzależnił się od jego wpływu, rzuca się mu na ratunek i ginie razem z nim^[2][3].

Później Marko wyjaśnia Parkerowi, że śmierć jego wuja była wypadkiem, który nie daje mu spokoju. Parker mu wybacza, a Marko odchodzi. Parkerowi udaje się pojednać z Harrym tuż przed jego śmiercią. Później Parker godzi się z Mary Jane^[2][3].

• Tobey Maguire jako Peter Parker / Spider-Man, superbohater, genialny student fizyki na Uniwersytecie Columbia i fotograf dla Daily Bugle, któremu pozaziemski symbiont przyczepia się do kostiumu, wpływając negatywnie na jego zachowania^[4].
• Kirsten Dunst jako Mary Jane Watson, dziewczyna Petera Parkera i aktorka na Broadwayu, w której zakochany jest od dzieciństwa^[5].
• James Franco jako Harry Osborn / Nowy Goblin, syn Normana Osborna i najlepszy przyjaciel Parkera, który uważa, że Spider-Man zamordował jego ojca. Kiedy dowiedział się, że Parker jest Spider-Manem, a jego ojciec był Zielonym Goblinem, Harry staje się Nowym Goblinem, by zmierzyć się ze swoim dawnym przyjacielem^[1].
• Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman, drobny złodziej, który ma żonę i chorą córkę dla których kradnie pieniądze, by pomóc w leczeniu. Zmienia się w Sandmana po dziwnym wypadku i trafia na Parkera, kiedy ten dowiaduje się, że to Marko był prawdziwym zabójcą jego wuja Bena^[1].
• Topher Grace jako Eddie Brock / Venom, rywal Parkera w Daily Bugle, który został zdemaskowany przez niego za stworzenie fałszywego, obciążającego wizerunku Spider-Mana za co planuje się zemścić po połączeniu z pozaziemskim symbiontem^[1].
• Bryce Dallas Howard jako Gwen Stacy, córka George’a Stacy i koleżanka Parkera z laboratorium, którą zaprasza na randkę będąc pod wpływem symbiontu, by zdenerwować Watson^[1].
• James Cromwell jako George Stacy, ojciec Gwen i kapitan nowojorskiej policji^[1].
• Rosemary Harris jako May Parker, ciotka Petera Parkera i wdowa po Benie Parkerze^[1].
• J.K. Simmons jako J. Jonah Jameson, redaktor naczelny Daily Bugle, który nie lubi Spider-Mana i uważa go za kryminalistę^[1].

Swoje role z poprzednich filmów powtórzyli: Dylan Baker jako Curt Connors, profesor fizyki na uczelni Parkera; Willem Dafoe jako Norman Osborn / Zielony Goblin, nieżyjący ojciec Harry’ego, który pojawia się w halucynacjach syna; Cliff Robertson jako Ben Parker, zamordowany wujek Parkera; Bill Nunn i Ted Raimi jako Joseph Robertson i Ted Hoffman, pracownicy Daily Bugle^[1]; John Paxton jako Bernard Houseman, lokaj rodziny Osbornów^[6]; Elizabeth Banks jako Betty Brant, recepcjonistka w Daily Bugle^[1]; Michael Papajohn jako Dennis Carradine, złodziej samochodów, który uważany był za zabójcę Bena Parkera^[7]; Elya Baskin jako pan Ditkovitch, właściciel, od którego Parker wynajmuje mieszkanie^[8]; Mageina Tovah jako Ursula, jego córka^[9] oraz Joe Manganiello jako Flash Thompson^[10].

W roli cameo pojawił się Stan Lee, twórca komiksów Marvel Comics^[11].

 

Tobey Maguire
(Peter Parker / Spider-Man)

 

Kirsten Dunst
(Mary Jane Watson)

 

James Franco
(Harry Osborn)

 

Thomas Haden Church
(Flint Marco / Sandman)

 

Topher Grace
(Eddie Brock / Venom)

 

Bryce Dallas Howard
(Gwen Stacy)

 

James Cromwell
(George Stacy)

 

Rosemary Harris
(May Parker)

 

J.K. Simmons
(J. Jonah Jameson)

 

W marcu 2004 roku Sony Pictures potwierdziło, że planowana jest trzecia część z prawdopodobną datą premiery w 2007 roku. Pojawiły się też wtedy doniesienia, że Sam Raimi powróci na stanowisko reżysera^[4]. W lipcu data amerykańskiej premiery została ustalona na maj 2007 roku^[12]. Zaraz po premierze drugiej części Ivan Raimi rozpoczął pracę nad scenariuszem^[13]. W styczniu 2005 roku studio podpisało umowę z Alvinem Sargentem na napisanie scenariusza do filmu z opcją stworzenia również scenariusza do czwartej części^[14].

Pod koniec lipca 2000 roku Tobey Maguire został obsadzony w tytułowej roli^[15], w grudniu Kirsten Dunst jako Mary Jane Watson^[16]. Zarówno Maguire, jak i Dunst podpisali kontrakty na trzy filmy^[17]. W marcu 2004 potwierdzono, że Maguire powróci w trzeciej części^[4]. W czerwcu Dunst poinformowała, że ten film będzie jej ostatnim^[5]. W listopadzie James Franco ujawnił, że powróci jako Harry Osborn^[18].

W marcu 2005 roku Thomas Haden Church dołączył do obsady jako jeden ze złoczyńców^[19]. W maju poinformowano, że w filmie wystąpi Topher Grace^[20]. W styczniu 2006 roku ujawniono, że Bryce Dallas Howard negocjuje rolę Gwen Stacy^[21], a miesiąc później do obsady dołączył James Cromwell jako George Stacy, ojciec Gwen^[22]. Później ujawniono, że Church i Grace zagrają odpowiednio Flinta Marko i Eddiego Brocka^[1].

W 2007 roku ujawniono, że Ben Kingsley negocjował rolę Adriana Toomesa / Vulture’a, jednak postać ta ostatecznie została usunięta ze scenariusza^[13].

Zdjęcia trwały od 16 stycznia do 1 lipca 2006 roku. Znaczna część zdjęć zrealizowana została w studiach w Culver City w Kalifornii^[23]. Za zdjęcia odpowiadał Bill Pope, scenografią zajęli się J. Michael Riva i Neil Spisak, a kostiumy zaprojektował James Acheson^[1].

Montażem zajął się Bob Murawski. Efekty specjalne przygotowało studio Sony Pictures Imageworks, a odpowiadał za nie Scott Stokdyk^[1].

W listopadzie 2005 roku do skomponowania muzyki do filmu zatrudniony został Christopher Young, który zastąpił Danny’ego Elfmana, pracującego nad ścieżką dźwiękową do poprzednich filmów serii^[24]. Album Music from and Inspired by Spider-Man 3 został wydany 1 maja 2007 roku^[25].

Światowa premiera filmu Spider-Man 3 miała miejsce 16 kwietnia 2007 roku w Tokio^[26]. Brytyjska uroczysta premiera odbyła się 23 kwietnia w Londynie^[27], a amerykańska 30 kwietnia podczas Tribeca Film Festival w Queens w Nowym Jorku^[28]. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych^[26][28].

1 maja film zadebiutował w 16 krajach, między innymi w Japonii^[29][30]. W Chinach miał swoją premierę 3 maja^[31]. Dla szerszej publiczności w Stanach Zjednoczonych i w Polsce zadebiutował 4 maja tego samego roku^[32][33]. Do 6 maja film dostępny był w 107 krajach na świecie^[29].

Film przy budżecie 258 milionów dolarów zarobił ponad 890 milionów, z czego ponad 336 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie^[34]. Na świecie zajął trzecie miejsce wśród najbardziej dochodowych filmów 2007 roku i stał się najlepiej zarabiającym filmem wśród całej trylogii filmów o Spider-Manie Sama Raimiego oraz najbardziej dochodowym filmem studia do 2012 roku, kiedy został zdetronizowany przez Skyfall^[35].

Do największych rynków poza Stanami Zjednoczonymi należały: Wielka Brytania (67,9 miliona), Japonia (58,3 miliona), Francja (54,6 miliona), Meksyk (36,8 miliona), Korea Południowa (34 miliony) i Niemcy (29,5 miliona). W Polsce film zarobił prawie 1,5 miliona dolarów^[34].

Przewaga pozytywnych recenzji filmu nad negatywnymi była niewielka. W serwisie Rotten Tomatoes 63% z 261 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,2 na 10^[36]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 40 recenzji wyniosła 59 punktów na 100^[37]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę B+ w skali od F do A+^[38].

Michael Rechtshaffen z „The Hollywood Reporter” napisał, że „po trzech latach oczekiwania, arachnofile na całym świecie wreszcie mają powód do świętowania”^[39]. Peter Travers z „Rolling Stone” stwierdził, że „w Spider-Manie 3 jest mnóstwo smakowitych kawałków dla tych, którzy chcą go obejrzeć”^[40]. Chris Hewitt z „Empire Magazine” ocenił film jako „nadal inteligentny, nadal ekscytujący i nadal pełen akcji. Szkoda tylko, że po obietnicach wielkości, jedynym, czego Spider-Man 3 dostarcza jest satysfakcja”^[41]. Todd McCarthy z „Variety” napisał, że „po znacznej poprawie drugiej części w stosunku do pierwszej, nowe otwarcie stanowi mniej więcej równomierny spadek jakości i przyjemności”^[1]. Roger Ebert z „Chicago Sun-Times” stwierdził, że w filmie jest „zbyt wielu złoczyńców, zbyt wiele bladych wątków fabularnych, zbyt wiele romantycznych nieporozumień, zbyt wiele rozmów”, co zdaniem krytyka wprawia widzów w dezorientację^[42]. Joe Morgenstern z „The Wall Street Journal” ocenił, że „po dwóch zasłużenie udanych epizodach, najnowsza odsłona waha się między intensywnymi sekwencjami akcji a niezrozumiale nudnymi przerywnikami dramatycznymi”^[43]. Marcin Kamiński z portalu Filmweb natomiast twierdził, że „Spider-Man 3 to rozbudowana, niemalże epicka historia, ale również spora dawka humoru. Sam Raimi doskonale miesza ze sobą akcenty komediowe z dramatycznymi”^[44].

Po mieszanych recenzjach krytyków Spider-Man 3 stał się przedmiotem memów internetowych w mediach społecznościowych, do czego przyczyniła się między innymi szeroko dyskutowana scena tańca Petera Parkera (pod wpływem symbionta Venoma)^[55][56]. Osobowość Parkera, wśród fanów nazywana „Bully Maguire” lub „Emo Peter Parker”, stała się popularna wśród pokoleń Y i Z^[57][58][59].

W 2008 roku rozpoczęto przygotowania do produkcji Spider-Man 4, a Sam Raimi miał powrócić na stanowisko reżysera^[60]. Tobey Maguire^[60] i Kirsten Dunst mieli powtórzyć swoje role z poprzednich części^[61]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 6 maja 2011 roku^[61]. W październiku tego samego roku James Vanderbilt został zatrudniony do napisania scenariusza^[60]. Nad scenariuszem pracowali również David Lindsay-Abaire i Gary Ross^[62], natomiast Vanderbilt został zobowiązany przez studio do napisania scenariusza do kolejnych filmów, Spider-Man 5 i Spider-Man 6^[60].

W grudniu 2009 roku poinformowano, że John Malkovich negocjuje rolę Adriana Toomesa / Vulture’a, a Anne Hathaway ma zagrać Felicję Hardy^[63]. W styczniu 2010 roku Sony Pictures ogłosiło, że studio anulowało dalszą produkcję czwartej części z powodu odejścia Raimiego. Raimi według doniesień zrezygnował z projektu z powodu niemożności dotrzymania planowanej amerykańskiej premiery filmu w 2011 roku. Reżyserowi również nie odpowiadał żaden z czterech zaproponowanych scenariuszy^[64].

W lipcu 2007 roku poinformowano, że planowany jest spin-off trylogii Raimiego skoncentrowanego wokół postaci Eddiego Brocka / Vemoma z Topherem Grace’em w głównej roli^[65]. Jacob Aaron Estes został zatrudniony do napisania scenariusza^[66]. W grudniu 2008 roku zastąpili go Rhett Reese i Paul Wernick. Reżyserią miał zająć się Gary Ross. Jednak projekt w takiej wersji został anulowany. Studio podejmowało różne próby powrotu do niego^[67]. Ostatecznie w 2018 roku premierę miał film Venom w reżyserii Rubena Fleischera i ze scenariuszem Scotta Rosenberga, Jeffa Pinknera, Kelly Marcel i Willa Bealla, który nie jest powiązany z żadnym filmem o Spider-Manie. W tytułowej roli wystąpił Tom Hardy^[68][69].

W styczniu 2010 roku poinformowano, że Sony Pictures planuje reboot serii z nowym aktorem w tytułowej roli z premierą w 2012 roku^[64]. Andrew Garfield został obsadzony w tytułowej roli^[70]. Głównym złoczyńcą filmu został Curt Connors / Jaszczur, którego zagrał Rhys Ifans^[71]. Niesamowity Spider-Man został wyreżyserowany przez Marka Webba, a za scenariusz odpowiadali James Vanderbilt, Alvin Sargent i Steve Kloves^[72]. W sierpniu 2011 roku Sony Pictures wyznaczyło datę premiery sequela^[73]. Niesamowity Spider-Man 2 miał premierę w 2014 roku. Przeciwnikami Spider-Mana byli Max Dillon / Electro zagrany przez Jamiego Foxxa oraz Harry Osborn / Zielony Goblin, w tę rolę wcielił się Dane DeHaan^[74]. Webb ponownie zajął się reżyserią, a scenariusz napisali Alex Kurtzman, Roberto Orci i Jeff Pinkner^[75].

W 2013 roku studio poinformowało, że Niesamowity Spider-Man 3 będzie miał premierę w 2016 roku. Kurtzman, Orci i Pinkner ponownie mieli zająć się scenariuszem. Na 2018 rok wyznaczona została również data czwartej części^[76]. Rozpoczęto pracę także nad tworzeniem spin-offów serii. Film Sinister Six miał datę premiery zaplanowaną na 2016 rok, a stanowisko reżysera i scenarzysty objął Drew Goddard. Kurtzman, Orci i Ed Solomon zostali zatrudnieni do napisania scenariusza do Venoma. Kurtzman miał zająć się również jego reżyserią^[77][67]. We wstępnej fazie rozwoju były też filmy o Felicji Hardy / Black Cat ze scenariuszem Lisy Joy Nolan oraz Spider-Man 2099 z zaplanowaną datą premiery na koniec 2017 roku. Film o Venomie początkowo był planowany jako spin-off filmu Spider-Man 3 Sama Raimiego^[65].

Początkowo studio przełożyło datę premiery trzeciej części na 2018 roku bez ustalania daty dla czwartej^[78]. Ostatecznie kontynuacje i spin-offy w planowanej wersji zostały anulowane^[79].

W 2014 roku po ataku hackerskim do opinii publicznej wyciekły maile z Sony Pictures, w którym studio rozważało powrót Sama Raimiego na stanowisko reżysera, jak i nową serię w porozumieniu z Marvel Studios oraz włączeniu postaci do franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela^[80]. W 2015 roku porozumienie między studiami zostało osiągnięte i w lutym oficjalnie poinformowano, że Spider-Man zostanie włączony do MCU^[79][81]. W roli Petera Parkera został obsadzony Tom Holland^[82]. Postać pojawiła się po raz pierwszy w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów^[83]. W 2017 roku premierę miał Spider-Man: Homecoming w reżyserii Jona Wattsa. Głównym przeciwnikiem Spider-Mana został Michael Keaton jako Adrian Toomes / Vulture. W filmie pojawiły się postacie przedstawione w innych filmach franczyzy: Jon Favreau jako Happy Hogan, Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Martin Starr jako Roger Harrington i Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man^[84]. Holland później powtórzył swoją rolę w Avengers: Wojna bez granic z 2018^[85] i Avengers: Koniec gry z 2019 roku^[86].

W 2019 roku premierę miał drugi film z serii, Spider-Man: Daleko od domu, ponownie w reżyserii Wattsa. Antagonistą w filmie był Quentin Beck / Mysterio, którego zagrał Jake Gyllenhaal. Podobnie jak w pierwszej części pojawiły się też inne postacie z franczyzy. Ponownie pojawili się Favreau i Starr, ale wystąpili również: Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Cobie Smulders jako Maria Hill, Ben Mendelsohn jako Talos i Sharon Blynn jako Soren^[87]. W sierpniu 2019 roku studia zakończyły współpracę wskutek braku porozumienia, ale miesiąc późnej Disney i Sony doszły do nowego porozumienia dotyczącego trzeciej części i jednego dodatkowego filmu, obu jako część MCU^[88]. Premiera trzeciej części, Spider-Man: Bez drogi do domu, odbyła się pod koniec 2021 roku. Holland powrócił w tytułowej roli, a Watts na stanowisko reżysera. Favreau i Starr oraz Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange i Benedict Wong jako Wong powtórzyli swoje role z poprzednich filmów Filmowego Uniwersum Marvela. Ponadto w filmie pojawili się Tobey Maguire i Andrew Garfield w alternatywnych wersjach Petera Parkera, powtarzając swoje role z wcześniejszych filmów o Spider-Manie. Obok nich z tych filmów powrócili: Willem Dafoe jako Norman Osborn / Green Goblin, Alfred Molina jako Otto Octavius / Doktor Octopus, Jamie Foxx jako Max Dillon / Electro, Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur i Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman^[89].

• John KennethJ.K. Muir John KennethJ.K., The encyclopedia of superheroes on film and television, wyd. 2nd ed, Jefferson, N.C.: McFarland & Co, 2008, ISBN 978-0-7864-3755-9, OCLC 227191877 [dostęp 2021-10-16]  (ang.).

• Spider-Man 3 w bazie Filmweb
• Spider-Man 3 w bazie IMDb (ang.)