Sarawak
Sarawak (jawi: سراواك) – największy stan Malezji położony w północnej części wyspy Borneo, graniczy z Brunei, Indonezją i stanem Sabah. Stolicą stanu jest miasto Kuching położone w zachodniej części. Stan obejmuje obszar ok. 124 450 km², a zamieszkuje go ok. 2 176 800 osób (stan na rok 2000).
| stan | |||||
| |||||
| |||||
| Hymn: Ibu Pertiwiku | |||||
| Dewiza: Bersatu, Berusaha, Berbakti | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Powierzchnia |
124 450 km² | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
19,1 os./km² | ||||
Położenie na mapie Malezji
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Warunki naturalne
edytujWiększą część powierzchni stanu zajmują góry: Crockera (szczyt Mulu, 2377 m n.p.m.), Penambu, Iran i Kapuas Hulu. Na wybrzeżu silnie zabagnione niziny. Klimat równikowy, wybitnie wilgotny. Gęsta sieć hydrograficzna, największe rzeki: Rajang, Baram. Wilgotny las równikowy.
Gospodarka
edytujPodstawą gospodarki jest rolnictwo. Uprawiane są: kauczukowiec, ryż, pieprz, sagowiec, palma kokosowa i olejowiec gwinejski. W centrum stanu dominuje eksploatacja lasu, na wybrzeżu duże znaczenie ma rybołówstwo. Ważny region górniczy – eksploatacja złóż ropy naftowej, rud żelaza, antymonu, złota i fosforytów. Przemysł chemiczny, drzewny, włókienniczy, skórzany i spożywczy. Główne miasta: Kuching, Miri, Sibu.
Historia
edytujDo początku XIX wieku Sarawak był częścią sułtanatu Brunei. Na początku XIX wieku terytorium Sarawaku wyzwoliło się spod władzy sułtana. W uśmierzeniu buntu dopomógł sułtanowi angielski awanturnik James Brooke. W podzięce za okazaną pomoc w 1841 wydzielono Królestwo Sarawaku, pozostające pod formalnym zwierzchnictwem sułtana Brunei, którego władcą został Brooke. Potomkowie Brooke'a władali Sarawakiem do 1941, kiedy kraj znalazł się pod okupacją japońską. W 1945 Sarawak został wyzwolony przez wojska australijskie. Z dniem 1 lipca 1946 Anthony Brooke zrzekł się swojej władzy, zaś Sarawak stał się brytyjską kolonią[1][2][3][4]. W 1962 roku rozpoczęła antykolonialna rebelia wsparta przez przywódcę Indonezji, Sukarno. 16 września 1963 Sarawak stał się stanem Malezji[5]. Rebelia była kontynuowana, a rebelianci przyjęli program odłączenia Sarawaku od Malezji. Siły partyzanckie osłabły po zmianie strony przez Indonezję, która od 1965 roku zwalczała rebeliantów. Walki zakończyły się w 1990 roku traktatem pokojowym między separatystami a rządem Malezji[6].
Podział administracyjny
edytujObecnie stan dzieli się na 11 okręgów:
- Betong
- Bintulu
- Kapit
- Kuching
- Limbang
- Miri
- Mukah
- Samarahan
- Sarikei
- Sibu
- Sri Aman
Przypisy
edytuj- ↑ United Nations Treaty No. 8029, Manila Accord between Philippnes, Federation of Malaya and Iindonesia (31 JULY 1963). [dostęp 2011-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 października 2011)].
- ↑ United Nations Treaty Series No. 8809, agreement relating to the implementation of the Manila Accord. [dostęp 2011-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-12)].
- ↑ United Nations list of Non-Self-Governing Territories, North Borneo and Sarawak [online] [dostęp 2011-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-03].
- ↑ UNITED NATIONS MEMBER STATES
- ↑ United Nations Treaty Registered No. 10760, Agreement relating to Malaysia between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of Malaya, North Borneo, Sarawak and Singapore. [dostęp 2011-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)].
- ↑ Cheah Boon Kheng (2009). "The Communist Insurgency in Malaysia, 1948–90: Contesting the Nation-State and Social Change" (PDF). New Zealand Journal of Asian Studies (University of Auckland) 11 (1): 132–52.