Ropuchowate
Ropuchowate, ropuchy właściwe (Bufonidae) – rodzina płazów z rzędu płazów bezogonowych (Anura).
| Bufonidae[1] | |||||
| J.E. Gray, 1825[2] | |||||
| Okres istnienia: 57–0 mln lat temu | |||||
 Przedstawiciel rodziny – aga (Rhinella marina) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina |
ropuchowate | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Bufo Laurenti, 1768 | |||||
| |||||
| Rodzaje | |||||
| |||||
| Zasięg występowania | |||||
| |||||
Zasięg występowania
edytujRopuchowate to zwierzęta kosmopolityczne (w stanie naturalnym nie występują tylko w Australii, na Madagaskarze i w regionach oceanicznych)[35], jednak największa ich liczba żyje w krajach o ciepłym lub umiarkowanym klimacie. Jako gatunki introdukowane, w tym bardzo uciążliwe gatunki inwazyjne, zostały szeroko rozprzestrzenione, w tym także na ww. Madagaskar i Australię[36].
Charakterystyka
edytujSą to zwierzęta o różnej wielkości ciała (do 25 cm). Charakterystycznymi cechami budowy ich ciała są: krępa, zwarta sylwetka, rozszerzona w odcinku tułowiowym, i krótkie kończyny tylne. W szczęce górnej i żuchwie brak zębów. W szkielecie brak żeber. Na skórze występują modzele. Język wąski, duży, nieprzyrośnięty z tyłu. Mają ucho środkowe i błony bębenkowe. Samce ropuch mają narządy Biddera. Ropuchy są mięsożerne.
W skórze ropuch występują gruczoły jadowe, będące biernym i jedynym właściwie ich sposobem obrony przed drapieżnikami, ropuchy bowiem to zwierzęta powolne i ociężałe, nie potrafią uciec drapieżnikom. Dzięki tym gruczołom jadowym można odróżnić je od żab. Szczególnie duże skupisko tych gruczołów występuje na głowie, nad oczami, tworząc tzw. gruczoły przyuszne.
Podział systematyczny
edytujDo rodziny tej należy ponad 600 gatunków klasyfikowanych w ponad 50 rodzajach[35]:
- Adenomus Cope, 1861
- Altiphrynoides Dubois, 1987
- Amazophrynella Fouquet, Recoder, Teixeira Jr., Cassimiro, Amaro, Camacho, Damasceno, Carnaval, Moritz & Rodrigues, 2012
- Anaxyrus von Tschudi, 1845
- Ansonia Stoliczka, 1870
- Atelopus Duméril & Bibron, 1841
- Barbarophryne Beukema, de Pous, Donaire-Barroso, Bogaerts, Garcia-Porta, Escoriza, Arribas, El Mouden & Carranza, 2013 – jedynym przedstawicielem jest Barbarophryne brongersmai (Hoogmoed, 1972)
- Beduka Dubois, Ohler & Pyron, 2021
- Blaira Dubois, Ohler & Pyron, 2021
- Blythophryne Chandramouli, Vasudevan, Harikrishnan, Dutta, Janani, Sharma, Das & Aggarwal, 2016 – jedynym przedstawicielem jest Blythophryne beryet Chandramouli, Vasudevan, Harikrishnan, Dutta, Janani, Sharma, Das & Aggarwal, 2016
- Bufo Garsault, 1764
- Bufoides Pillai & Yazdani, 1973
- Bufotes Rafinesque, 1814
- Capensibufo Grandison, 1980
- Churamiti Channing & Stanley, 2002 – jedynym przedstawicielem jest Churamiti maridadi Channing & Stanley, 2002
- Dendrophryniscus Jiménez de la Espada, 1871
- Didynamipus Andersson, 1903 – jedynym przedstawicielem jest Didynamipus sjostedti Andersson, 1903
- Duttaphrynus Frost, Grant, Faivovich, Bain, Haas, Haddad, de Sá, Channing, Wilkinson, Donnellan, Raxworthy, Campbell, Blotto, Moler, Drewes, Nussbaum, Lynch, Green & Wheeler, 2006
- Epidalea Cope, 1864 – jedynym przedstawicielem jest Epidalea calamita (Laurenti, 1768) – ropucha paskówka[37]
- Firouzophrynus Safaei-Mahroo & Ghaffari, 2020
- Frostius Cannatella, 1986
- Incilius Cope, 1863
- Ingerophrynus Frost, Grant, Faivovich, Bain, Haas, Haddad, de Sá, Channing, Wilkinson, Donnellan, Raxworthy, Campbell, Blotto, Moler, Drewes, Nussbaum, Lynch, Green & Wheeler, 2006
- Kenyaphrynoides Liedtke, Malonza, Wasonga, Müller & Loader, 2023 – jedynym przedstawicielem jest Kenyaphrynoides vulcani Liedtke, Malonza, Wasonga, Müller & Loader, 2023
- Laurentophryne Tihen, 1960 – jedynym przedstawicielem jest Laurentophryne parkeri (Laurent, 1950)
- Leptophryne Fitzinger, 1843
- Melanophryniscus Gallardo, 1961
- Mertensophryne Tihen, 1960
- Metaphryniscus Señaris, Ayarzagüena & Gorzula, 1994 – jedynym przedstawicielem jest Metaphryniscus sosai Señaris, Ayarzagüena & Gorzula, 1994
- Nannophryne Günther, 1870
- Nectophryne Buchholz & Peters, 1875
- Nectophrynoides Noble, 1926
- Nimbaphrynoides Dubois, 1987 – jedynym przedstawicielem jest Nimbaphrynoides occidentalis (Angel, 1943)
- Oreophrynella Boulenger, 1895
- Osornophryne Ruiz-Carranza & Hernández-Camacho, 1976
- Parapelophryne Fei, Ye & Jiang, 2003 – jedynym przedstawicielem jest Parapelophryne scalpta (Liu & Hu, 1973)
- Pedostibes Günther, 1876 – jedynym przedstawicielem jest Pedostibes tuberculosus Günther, 1876
- Pelophryne Barbour, 1938
- Peltophryne Fitzinger, 1843
- Phrynoidis Fitzinger, 1842
- Poyntonophrynus Frost, Grant, Faivovich, Bain, Haas, Haddad, de Sá, Channing, Wilkinson, Donnellan, Raxworthy, Campbell, Blotto, Moler, Drewes, Nussbaum, Lynch, Green & Wheeler, 2006
- Pseudobufo von Tschudi, 1838 – jedynym przedstawicielem jest Pseudobufo subasper von Tschudi, 1838
- Rentapia Chan, Grismer, Zachariah, Brown & Abraham, 2016
- Rhaebo Cope, 1862
- Rhinella Fitzinger, 1826
- Sabahphrynus Matsui, Yambun i Sudin, 2007 – jedynym przedstawicielem jest Sabahphrynus maculatus (Mocquard, 1890)
- Schismaderma Smith, 1849
- Sclerophrys von Tschudi, 1838
- Sigalegalephrynus Smart, Sarker, Arifin, Harvey, Sidik, Hamidy, Kurniawan & Smith, 2017
- Strauchbufo Fei, Ye & Jiang, 2012 – jedynym przedstawicielem jest Strauchbufo raddei (Strauch, 1876)
- Truebella Graybeal & Cannatella, 1995
- Vandijkophrynus Frost, Grant, Faivovich, Bain, Haas, Haddad, de Sá, Channing, Wilkinson, Donnellan, Raxworthy, Campbell, Blotto, Moler, Drewes, Nussbaum, Lynch, Green & Wheeler, 2006
- Werneria Poche, 1903
- Wolterstorffina Mertens, 1939
oraz takson o niepewnej pozycji taksonomicznej[35]:
- „Bufo” scorteccii Balletto & Cherchi, 1970
Systematyka
edytujPoniższy kladogram za Van Bocxlaer et al[38], zmodyfikowany przedstawia pokrewieństwo rodziny z innymi taksonami płazów.
|
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
|
Ropuchowate | |||||||||||||||||||||||||
Poniższy kladogram za Van Bocxlaer et al[38], zmodyfikowany i uproszczony (pominięto pokrewieństwa pomiędzy gatunkami w obrębie rodzajów) prezentuje poglądy autora na pokrewieństwo pomiędzy kladami ropuchowatych.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ochrona
edytujW Polsce występują trzy gatunki ropuch: ropucha zielona (Bufotes viridis) i ropucha paskówka (Epidalea calamita) objęte są ścisłą ochroną gatunkową, natomiast ropucha szara (Bufo bufo) jest objęta ochroną częściową[39].
Uwagi
edytuj- ↑ Rodzaj typowy: Atelopus A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
- ↑ Rodzaj typowy: Phryniscus Wiegmann, 1834 (= Rhinella Fitzinger, 1826).
- ↑ Rodzaj typowy: Adenomus Cope, 1861.
- ↑ Rodzaj typowy: Dendrophryniscus Jiménez de la Espada, 1870.
- ↑ Rodzaj typowy: Platosphus d’Isle, 1877 (= Bufo Garsault, 1764).
- ↑ Rodzaj typowy: Bufavus Portis, 1885 (= Bufo Garsault, 1764).
- ↑ Rodzaj typowy: Tornierobates Miranda-Ribeiro, 1926 (= Nectophrynoides Noble, 1926).
- ↑ Rodzaj typowy: Nectophryne Buchholz & Peters, 1875.
- ↑ Rodzaj typowy: Nectophrynoides Noble, 1926.
- ↑ Rodzaj typowy: Stephopaedes Channing, 1978 (= Mertensophryne Tihen, 1960).
Przypisy
edytuj- ↑ Bufonidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.E. Gray. A Synopsis of the genera of Reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 214, 1825. (ang.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Neue classification der reptilien nach ihren natürlichen verwandtschaften: nebst einer verwandtschafts-tafel und einem verzeichnisse der reptilien-sammlung des K. K. zoologischen museum’s zu Wien. Wien: J.G. Heubner, 1826, s. 37. (niem.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger. Neue Classification der Reptilien, nach ihren naturlichen Verwandtschaften, nebst einer Verwandtschaftstafel und einem Vergleichniss der Reptiliensammlung des k. k. zoolog. Museums zu Wien. „Isis von Oken”. 20, s. 264, 1826. (niem.).
- ↑ A.F.A. Wiegmann: Klasse Amphibien. Amphibia. W: A.F.A. Wiegmann & J.F. Ruthe (red.): Handbuch der Zoologie. Berlin: Luederitz, 1832, s. 202. (niem.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Iconographia della Fauna Italica per le Quattro Classi degli Animali Vertebrati. T. 2: Amphibi. Rome: Salviucci, 1839, s. strona nienumerowana (chociaż w prawym, dolnym rogu widnieje liczba „124”). (wł.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte. Amphibiorum Tabula Analytica. „Nuovi Annali delle Scienze Naturali”. 1, s. 393, 1838. (łac.).
- ↑ T. Bell: A History of British Reptiles. London: John van Voorst, 1839, s. 105. (ang.).
- ↑ W. Swainson: Natural History of Fishes, Amphibians & Reptiles, or Monocardian Animals. Cz. 2. London: Longman & Co., 1839, s. 88. (ang.).
- ↑ A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 8. Paris: Roret, 1841, s. tab. do strony 53, 640. (fr.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 32. (łac.).
- ↑ J.L.C. Gravenhorst: Das Thierreich nach den Verwandtschaften und Uebergängen. Breslau: Graf, Barth und Comp., 1845, s. 43. (niem.).
- ↑ A.C.L.G. Günther. On the systematic arrangement of the tailless batrachians and the structure of Rhinophrynus dorsalis. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 26, s. 346, 1858. (ang.).
- ↑ L. Fitzinger. Die Ausbeute der österreichischen Naturforscher an Säugethieren und Reptilien während der Weltumsegelung Sr. Majestät Fregatte Novara. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 42, s. 414, 1861. (niem.).
- ↑ E.D. Cope. Descriptions of reptiles from tropical America and Asia. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 12 (1860), s. 371, 1861. (ang.).
- ↑ C.A. Bruch. Beiträge zur Naturgeschichte und Classification der nackten Amphibien. „Würzburger Naturwissenschaftliche Zeitschrift”. 3, s. 221, 1862. (niem.).
- ↑ E.H.P.A. Haeckel: Generelle Morphologie der Organismen. Cz. 2. Berlin: Georg Reimer, 1866, s. cxxxii. (niem.).
- ↑ S.G. Mivart. On the classification of the anurous batrachians. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 37, s. 288, 1869. (ang.).
- ↑ a b M. Jiménez de la Espada. Fauna neotropicalis species quaedam nondum cognitae. „Jornal de Sciências, Mathemáticas, Physicas e Naturaes”. 3, s. 65, 1870. (łac.).
- ↑ F.K. Knauer: Naturgeschichte der Lurche. (Amphibiologie.) Eine umfassendere Darlegung unserer Kenntnisse von dem anatomischen Bau, der Entwicklung und systematischen Eintheilung der Amphibien sowie eine eingehende Schilderung des Lebens dieser Thiere. Wien: A. Pichler’s witwe & Sohn, s. 109. (niem.).
- ↑ G.A. Boulenger. Reptilia and Batrachia (1892). „Zoological Record”. 29, s. 39, 1893. (ang.).
- ↑ A.N.Ch. Acloque: Fauna de France contenant la description de espèces indigènes, disposees en tableaux analytiques, et illustree de figures representant les types caractéristiques des genres. Cz. 1: Mammifères, oiseaux, poissons, reptiles, batraciens, protochordes. Paris: J.B. Balliere et Fils, 1900, s. 489. (fr.).
- ↑ H. Gadow: Amphibia and reptiles. London: Macmillan and co., limited, 1901, s. 139. (ang.).
- ↑ Fejérváry 1917 ↓, s. 147.
- ↑ Fejérváry 1917 ↓, s. 148.
- ↑ G.G. Fejérváry. Remarques sur la position systematique des genres Bufavus et Ranavus. „Annales Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici/Természettudományi Múzeum évkönyve”. 18, s. 30, 1920. (fr.).
- ↑ a b c A. de Miranda-Ribeiro. Notas para servirem ao estudo dos Gymnobatrachios (Anura) Brasileiros. „Archivos do Museu Nacional do Rio de Janeiro”. 27, s. 19, 1926. (port.).
- ↑ H.W. Parker: A Monograph of the Frogs of the Family Microhylidae. London: Trustees of the British Museum, 1934, s. 8. (ang.).
- ↑ D.D. Davis. A new generic and family position for Bufo borbonica. „Field Museum of Natural History Publication”. Zoological Series. 20, s. 91, 1935. (ang.).
- ↑ R.F. Laurent. Note sur les procoeliens firmisternes (Batrachia Anura). „Bulletin du Musée Royal d’Histoire Naturelle de Belgique”. 18, s. 6, 1942. (fr.).
- ↑ A. Dubois. Les notions de genre, sous-genre et groupe d’espèces en zoologie à la lumière de la systématique évolutive. „Monitore Zoologico Italiano”. Nuova Serie, Supplemento. 16, s. 50, 1982. (fr.).
- ↑ a b A. Dubois. Classification et nomenclature supragenerique des amphibiens anoures. „Bulletin Mensuel de la Société Linnéenne de Lyon”. 52 (9), s. 273, 1983. (fr.).
- ↑ Dubois 1987 ↓, s. 25.
- ↑ a b Dubois 1987 ↓, s. 27.
- ↑ a b c D. Frost: Bufonidae Gray, 1825. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-05-13]. (ang.).
- ↑ Richard G Pearson. Asian common toads in Madagascar: an urgent effort to inform surveys and eradication efforts. „Glob Chang Biol.”. 21 (1), s. 9, 2015. DOI: 10.1111/gcb.12693.
- ↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 164, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ a b Ines Van Bocxlaer, SD Biju. Toad radiation reveals into-India dispersal as a source of endemism in the Western Ghats-Sri Lanka biodiversity hotspot. „BMC Evolutionary Biology”. 9. s. 131. DOI: 10.1186/1471-2148-9-131. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Bibliografia
edytuj- G.G. Fejérváry. Anoures fossiles des couches préglaciares de Püspökfürdö en Hongrie. „Földtani Közlöny”. 47, s. 141–172, 1917. (fr.).
- A. Dubois. Miscellanea taxinomica batrachologica (I). „Alytes”. 5, s. 7–95, 1987. (ang.).
- Włodzimierz Juszczyk: Płazy i gady krajowe. Warszawa: PWN, 1974.