Marian Józef Ryx
Marian Józef Ryx (ur. 10 grudnia 1853 w Warszawie, zm. 1 czerwca 1930 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, rektor seminarium duchownego w Sandomierzu w latach 1895–1907, biskup diecezjalny sandomierski w latach 1910–1930.
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 grudnia 1853 |
| Data i miejsce śmierci |
1 czerwca 1930 |
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu |
| Biskup diecezjalny sandomierski | |
| Okres sprawowania |
1910–1930 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
25 lipca 1879 |
| Nominacja biskupia |
7 kwietnia 1910 |
| Sakra biskupia |
19 czerwca 1910 |
| Data konsekracji |
19 czerwca 1910 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Petersburg | ||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Życiorys
edytujUrodził się 10 grudnia 1853 w Warszawie[1]. Jego rodzicami byli Kazimierz i Józefa z domu Szylingów[2]. Uczęszczał do gimnazjum w Radomiu[3]. Od 1873 zdobywał formację w seminarium duchownym w Sandomierzu[4], a od 1876 studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu[1], gdzie w 1880 uzyskał magisterium z teologii[5]. Na prezbitera został wyświęcony 25 lipca 1879 w Sandomierzu[1] przez miejscowego biskupa diecezjalnego Michała Juszyńskiego[4].
Był rektorem kościoła św. Józefa w Sandomierzu[1], a od 1886 proboszczem parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Wierzbicy[6]. W 1880 podjął wykłady w sandomierskim seminarium duchownym[1], zaś w latach 1895–1907 piastował urząd rektora uczelni[4]. W 1892 został mianowany kanonikiem sandomierskim, a w 1903 oficjałem[7]. Po śmierci ordynariusza Stefana Aleksandra Zwierowicza[1] od 10 stycznia 1908 zarządzał diecezją sandomierską[3].
7 kwietnia 1910 papież Pius X mianował go biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej. Święcenia biskupie otrzymał 19 czerwca 1910 w Petersburgu[3]. Konsekrował go arcybiskup metropolita mohylewski Wincenty Kluczyński w asyście Stefana Denisewicza, biskupa pomocniczego mohylewskiego, i Augustyna Łosińskiego, biskupa diecezjalnego kieleckiego[8]. Rządy w diecezji objął 3 lipca 1910[7]. W ich trakcie przeprowadził pierwszy synod diecezjalny (1923), zorganizował niższe seminarium duchowne[3], odnowił katedrę sandomierską, utworzył 13 parafii, a także powiększył liczbę dekanatów z 7 do 21[9].
Sporadycznie uczestniczył w zjazdach Episkopatu Polski, nie brał udziału w pracach żadnej jego komisji[1]. W 1918 udzielił sakry biskupowi pomocniczemu sandomierskiemu Pawłowi Kubickiemu[8]. W 1912 był uczestnikiem kongresu eucharystycznego w Wiedniu[3].
Zmarł 1 czerwca 1930 w Krakowie[9]. Został pochowany w podziemiach katedry w Sandomierzu[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 214–215. ISBN 83-86675-03-9.
- ↑ J. Wiśniewski: Biskupi sandomierscy. Radom: Druk. Jana Kantego Trzebińskiego, 1913, s. 30–31. [dostęp 2019-06-03].
- ↑ a b c d e Nota biograficzna Mariana Józefa Ryxa na dawnej stronie diecezji sandomierskiej. sandomierz.opoka.org.pl (arch.). [dostęp 2015-12-31].
- ↑ a b c H. Czernik. Ś. p. Ksiądz Biskup Marjan Ryx. „Ateneum Kapłańskie”. R. 16, t. 26, z. 2, s. 185–189, sierpień–wrzesień 1930. [dostęp 2015-12-31].
- ↑ Zgon śp. Ks. biskupa Ryxa. „Nowy Kurjer”. R. 41, nr 128, s. 2, 4 czerwca 1930. Wydawnictwo „Nowego Kurjera”. [dostęp 2015-12-31].
- ↑ Proboszczowie Parafii pw. św. Stanisława BM w Wierzbicy. parafiawierzbica.lh.pl (arch.). [dostęp 2018-05-29].
- ↑ a b P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 389. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b Marian Józef Ryx. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-12-31]. (ang.).
- ↑ a b Śp. Biskup sandomierski ks. Marjan Ryx. „Czas”. R. 82, nr 125, s. 2, 3 czerwca 1930. Spółka Wydawnicza „Czas”. [dostęp 2015-12-31].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Mariana Józefa Ryxa na dawnej stronie diecezji sandomierskiej (arch.). [dostęp 2014-09-14].
- Marian Józef Ryx [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-08-06] (ang.).