Mahatman

Słowo mahatman jest połączeniem dwóch sanskryckich słów: maha (oznaczającego „wielki”) i Atman (oznaczającego „duszę”). Sumaryczne znaczenie to: „posiadający wielkiego ducha, wielkoduszny, szlachetny, dostojny, wspaniały”. Jego forma tematyczna (podstawowa dla słów sanskryckich, rdzeń) to mahatman, natomiast mahatma to wersja dla mianownika liczby pojedynczej^[2].

Tytuł mahatma spotyka się też w wersji rozbudowanej o partykułę honoryfikatywną dźi do postaci mahatmadźi^[3]. W takiej konstrukcji zazwyczaj opuszcza się imiona własne podmiotu. Zwrotem w takiej formie zwracano się np. do M.K. Gandhiego^[4].

W hinduizmie istnieje przekonanie, iż człowiek będący mahatmą osiągnie wyzwolenie w momencie śmierci ciała fizycznego, następuje wtedy połączenie jego energii życiowej z Jaźnią^[5]. Komentując rodzaje wyzwolenia Ramana Maharishi objaśnia, iż nie ma różnic w jakości doświadczenia tego, który odszedł do brahmaloki i tam osiągnął wyzwolenie, oraz mahatmy (wyzwolonego w chwili śmierci) i dźiwanmukty (wyzwolonego za życia)^[6].

• Taki przydomek posiadał Mohandas Karamchand Gandhi. Jedna z pierwszych osób, która zaczęła go tak tytułować to Rabindranath Tagore (którego Gandhi jako pierwszy nazwał Gurudew^[7]). Z czasem Gandhi przyznał, że tytuł mahatmy wielokrotnie sprawiał mu głęboki ból i nigdy nie był dla niego przyjemny^[8].
• Mahatma Arja Bhikszu – nauczyciel z ruchu Arja Samadź^[9].
• Mahatma Hans Raj (1864–1938), działacz Arja Samadź^[10].
• mahatma Siva Chandra Vidyarnava^[11].

• Maha (tytuł)