Ludwig Schneider
niemiecki architekt
Ludwig Ignatz Anton Schneider (ur. 23 marca 1855 w Namysłowie, zm. 29 grudnia 1943 w Złotym Stoku[1]) – niemiecki architekt, projektant ponad 40 kościołów wyznania katolickiego[2]. Jeden z przedstawicieli historyzmu, projektował budowle przede wszystkim w stylu neogotyckim, jednakże w jego bogatym oeuvre znalazły się również realizacje w stylach neoromańskim oraz neobarokowym.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Praca | |
| Styl | |
| Budynki |
Bazylika św. Antoniego w Rybniku, kościół św. Albana w Odense |
Życie i twórczość
edytujLudwig Schneider był synem adwokata Augusta Schneidera. 5 lutego 1887 w Bytomiu ożenił się z Elisabeth Halamą. W latach 1908–1909 mieszkał we Wrocławiu. W 1910 kupił parcelę w Złotym Stoku. W 1914 przeszedł na emeryturę z powodu choroby oczu i zamieszkał w Złotym Stoku[1]. Na emeryturze kontynuował lokalnie swoją działalność projektową, tworząc dwie wille na Humlu. Ponadto, aktywnie uczestniczył w obchodach 1000-lecia górnictwa, nadzorując prace związane z tym wydarzeniem. Pochowany został w Złotym Stoku[3].
Był bardzo dobrym znawcą Dolnego i Górnego Śląska, zwracał uwagę na układ urbanistyczny i potrzeby miejscowości, w których budowano świątynię, stąd wielkość zaprojektowanych przez niego jego kościołów odpowiadała ówczesnej ilości wiernych. Projekty zawierały także takie uwagi jak proporcje naw, rozmieszczenie ołtarzy, konfesjonałów, a nawet dbał o detale typu szerokość odstępów między ławami dla wiernych itp. Nie wiemy o jego działalności na rzecz luteran, generalnie wznosił kościoły katolickie, tym bardziej że był osobą bliską dla ówczesnego wrocławskiego biskupa Georga Koppa, który osobiście konsekrował lwią część wybudowanych przez Schneidera świątyń. Architekt zwracał uwagę na materiał budowlany, kościoły były wznoszone zarówno z kamienia, jak i z cegły: powszechnie używanej cegły klinkierowanej i cegły suszonej, także łączył wszystkie rodzaje materiałów. Jako bardzo dobry znawca europejskiej sztuki doby dojrzałego i późnego średniowiecza, a zwłaszcza gotyku na Dolnym i Górnym Śląsku, pomimo dążenia do jednorodnej przestrzeni w poszczególnych inwestycjach poszukiwał odmiennych recepcji, stąd w jego dziełach można znaleźć pluralizm struktur przestrzennych. Mamy więc kościoły w formie halowej, pseudobazylikowej, jak i bazylikowej. Preferował przede wszystkim styl neogotycki, w mniejszym stopniu neoromański. Według jego projektów zostało zrealizowanych ponad 40 kościołów, przede wszystkim na Górnym Śląsku, głównie na terenie ówczesnej rejencji opolskiej. Ponadto pozostawił dzieła na Morawach, Dolnym Śląsku oraz w Danii[4].
Dzieła
edytujZrealizowane projekty Ludwiga Schneidera to:
- Kaplica Ogrójca przy Kościele św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach[5]
- Kościół pw. Wszystkich Świętych w Mysłowicach-Dziećkowicach, projekt z 1887 roku, wzniesiony w latach 1887–1888[6]
- Klasztor i sierociniec sióstr jadwiżanek w Katowicach-Bogucicach[2], ukończone w 1889 roku
- Kaplica Ogrójca przy kościele Mariackim w Katowicach z 1891 roku[7]
- willa własna z 1892 roku
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kobeřicach, wzniesiony w latach 1894–1896[8]
- kościół św. Jerzego w Rydułtowach, projekt z 1894 roku, wzniesiony w latach 1895–1896[9]
- kościół Trójcy Świętej w Modzurowie (zob. parafia Trójcy Świętej w Modzurowie), wzniesiony w latach 1896–1897[10]
- kaplica cmentarna w Chorzowie, wzniesiona w 1898 roku[11]
- kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Piekarach Śląskich (Kamieniu), projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1898–1899[12]
- kościół św. Józefa w Katowicach, projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1898–1900[13]
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie (zob. parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie), wzniesiony w końcu XIX wieku, zniszczony doszczętnie w 1945 roku[14]
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie, projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1989–1901[15]
- Kościół św. Antoniego we Wrocławiu-Karłowicach, wzniesiony w latach 1900–1901
- Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu[16], wzniesiony w latach 1900–1902
- Kościół św. Mikołaja w Raciborzu, wzniesiony w latach 1901–1902[17] oraz plebania[18]
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach-Bojkowie, projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1898–1904[19]
- kościół św. Wawrzyńca w Wierzchu (zob. parafia św. Wawrzyńca w Wierzchu), wzniesiony w latach 1899–1900[20]
- Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Opolu-Nowej Wsi Królewskiej oraz plebania, kościół wzniesiony w latach 1902–1904[21]
- Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Rudzie Śląskiej-Kochłowicach, projekt z 1899 roku, wzniesiony w latach 1899–1902[22]
- Kościół pw. św. Marcina w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach, projekt z 1899 roku, wzniesiony w latach 1899–1902[23]
- Kościół św. Michała Archanioła w Siemianowicach Śląskich, projekt z 1899 roku, wzniesiony w latach 1903–1904[24]
- Kościół św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach, projekt z 1900 roku, wzniesiony w latach 1901–1902[25]
- Kościół św. Rodziny w Bytomiu-Bobrku, projekt z 1900 roku, wzniesiony w latach 1900–1905[26]
- Kościół św. Marii Magdaleny w Kuźni Raciborskiej, projekt z 1901 roku, wzniesiony w latach 1902–1903[27]
- Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Bojszowach, projekt z 1902 roku, wzniesiony w latach 1903–1904[28]
- Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Piekarach Śląskich (Dąbrówce Wielkiej), projekt z 1902 roku, rozbudowa pierwotnej kaplicy około 1904 roku[29]
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lewinie Brzeskim, 1903–1904
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej[30] (zob. Parafia św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej), ukończony w 1904 roku[31]
- Bazylika św. Antoniego w Rybniku, projekt z 1903 roku, wzniesiona w latach 1903–1907[32]
- Szpital św. Kamila w Tarnowskich Górach[2], ukończony w 1907 roku[33]
- Plebania przy kościele św. Anny w Zabrzu, 1907[34]
- Kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach, projekt z 1903 roku, wzniesiony w latach 1907–1909[35]
- Kaplica w Starym Wielisławiu na domniemanym miejscu śmierci księcia Jana ziębickiego, 1904–1905
- Kościół pw. św. Mikołaja w Pstrążnej (zob. Parafia św. Mikołaja w Pstrążnej), projekt z 1904 roku, wzniesiony w 1905 roku[36]
- rozbudowa kościoła pw. św. Antoniego w Tworogu[37] (zob. Parafia św. Antoniego w Tworogu) w latach 1905–1906[38]
- kaplica Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny z 1905 roku oraz kaplica Narodzenia Jezusa z 1909 roku w Bardzie (zob. Kaplice różańcowe w Bardzie)[39]
- nowy Kościół św. Albana w Odense[4], wzniesiony w latach 1906–1908[40]
- Kościół św. Bartłomieja w Gliwicach, projekt z lat 1905–1907, wzniesiony w latach 1907–1910[41]
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Koszęcinie, wzniesiony w 1906 roku[42]
- Kościół św. Wawrzyńca i św. Antoniego w Rudzie Śląskiej, projekt z 1906 roku, wzniesiony w latach 1907–1909[43]
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Pokoju, wzniesiony w latach 1907–1909[44]
- domek portalowy, elewacje oraz wyposażenie wnętrza kościoła św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie[45] (rozbudowa świątyni w 1908 roku[46])
- Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ligocie Bialskiej, wzniesiony w latach 1908–1909[47]
- Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Nędzy (zob. Parafia Matki Boskiej Różańcowej w Nędzy), projekt i budowa w 1908 roku[48]
- Kościół pw. św. Jerzego w Goczałkowicach (zob. Parafia św. Jerzego w Goczałkowicach Zdroju), projekt z 1909 roku, wzniesiony w latach 1909–1910[49]
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim, wzniesiony w latach 1909–1911[50]
- Kościół św. Barbary w Nowej Rudzie, wzniesiony w latach 1910–1911[51]
- Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Raszczycach (zob. Parafia św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Raszczycach), wzniesiony w 1911 roku[52]
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Polanicy-Zdroju[53], wzniesiony w latach 1911–1912
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piekarach Śląskich (Brzezinach Śląskich), projekt z 1912 roku, wzniesiony w latach 1913–1915[54]
Galeria
edytuj-
Kościół św. Albana w Odense w 2004 roku
-
-
Kościół św. Józefa w Katowicach – Załężu
-
Fragment kościoła św. Mikołaja w Raciborzu
-
Kościół Św. Antoniego we Wrocławiu Karłowicach
-
Kościół WNMP w Wodzisławiu Śląskim
-
Kościół św. św. Jana i Pawła w Dębie (Katowice)
-
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach (Ruda Śl.)
-
Kościół św. św. Wawrzyńca i Antoniego w Wirku (Ruda Śl.)
-
Przypisy
edytuj- ↑ a b M. Dziedzic, Architekt Ludwig Schneider w Złotym Stoku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. LXIX (2014), s. 139–142.
- ↑ a b c Głazek 2003 ↓, s. 63.
- ↑ Piotr Romanowski, Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach, Złoty Stok: Usługi Turystyczne „Aurum” Elżbieta Szumska, 2014, s. 94-144, ISBN 978-83-940141-1-7, OCLC 894985595 [dostęp 2023-05-05].
- ↑ a b Głazek 2003 ↓, s. 62.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 166.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 192.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 152.
- ↑ -MP- podle Jana Vidláka: Kostel Nabevzetí Panny Marie. Novogotický kostel. [w:] koberice.cz [on-line]. [dostęp 2018-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-08)]. (cz.).
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 232.
- ↑ Kościół pw. Świętej Trójcy w Modzurowie. [w:] Platforma e-Usług Kulturalnych [on-line]. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 27 [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 202.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 168.
- ↑ Architektura i zabytki. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 134.
- ↑ Kirche in Kandrzin, Kr. Cosel. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Kościół pw. św. Mikołaja. [w:] Polska Niezwykła [on-line]. [dostęp 2018-02-06].
- ↑ Pfarrhaus in Ratibor – Altendorf. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 144.
- ↑ Wolfgang Globisch: Wczoraj i dziś parafii Wierzch. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu, s. 99. ISBN 978-83-7342-522-4.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 91 [dostęp 2018-02-06].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 218.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 254.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 234.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 158.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 114.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 174.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 104.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 204.
- ↑ Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela. Jaszkowa Dolna. [w:] zabytek.pl [on-line]. [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Historia parafii. parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej. [dostęp 2018-02-06].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 230.
- ↑ Historia Szpitala św. Kamila w Tarnowskich Górach. Szpital św. Kamila & Krzysztof Gawliczek. [dostęp 2018-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-07)].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 268.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 108.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 207.
- ↑ Tworóg, Świętego Antoniego (Dekanat Toszek). Kuria diecezjalna w Gliwicach. [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 256.
- ↑ Droga Różańcowa (Bardo). Rosenkranzweg. Stowarzyszenie Wratislaviae Amici. [dostęp 2018-02-06].
- ↑ S. Albani Kirke. W: Danmarks Kirker. T. IX. 3: Nyere kirker i Odense. Nationalmuseet, 1999, s. 1602. ISBN 87-7468-611-9.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 140.
- ↑ Koszęcin, Najświętszego Serca Pana Jezusa (Dekanat Woźniki) – Diecezja Gliwicka. Kuria Diecezjalna w Gliwicach. [dostęp 2019-04-13].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 228.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 68.
- ↑ Dorota Głazek: Schneider Ludwig. W: Chorzowski słownik biograficzny. Edycja nowa. Olga Nowak (red.). Chorzów: Muzeum w Chorzowie, 2007, s. 359. ISBN 978-83-926587-1-9.
- ↑ O Parafii. Z „Katalogu Archidiecezji Katowickiej 2005” wydanego przez Kurię Metropolitalną w Katowicach. Rzymskokatolicka Parafia św. Jadwigi Śląskiej. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Jan Kopeć, Kościół parafialny pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ligocie Bialskiej (diecezja opolska), „Folia Historica Cracoviensia”, 9 (0), 2003, s. 99–103, DOI: 10.15633/fhc.1266, ISSN 2391-6702 [dostęp 2018-08-09] (pol.).
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 194.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 148.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 260.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 83 [dostęp 2018-02-06].
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 210.
- ↑ Treść dokumentu złożonego w kamieniu węgielnym kościoła katolickiego w Polanicy, 19 czerwca 1911 r.. W: Henryk Grzybowski, Georg Wenzel: Polanica Zdrój wczoraj i dziś. T. 1: 1347–1946. Nowa Ruda, Polanica Zdrój: Wyd. Maria, Towarzystwo Miłośników Polanicy, 2006, s. 382. ISBN 978-83-88842-95-5.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 200.
Bibliografia
edytuj- Marcin Dziedzic, Architekt Ludwig Schneider w Złotym Stoku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. LXIX (2014), s. 139–142.
- Dorota Głazek: Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) przemysłowej części Górnego Śląska 1870–1914. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2003. ISBN 83-918475-1-9.
- Irma Kozina, Architektura sakralna. Neogotycki uniformizm i nowe doświadczenia przestrzenne, w: Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, Katowice 2004, s. 236–237.
- Jerzy Nyga, Architektura sakralna a ruch odnowy liturgicznej na przykładzie obiektów diecezji katowickiej Katowice 1993.
- Bogdan Kloch i Aleksandra Grabiec, Kościół pw. Św. Antoniego w Rybniku Zeszyty rybnickie nr 4, Rybnik 2006.
- Stanisław Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa 1954