[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/
Wikipedia

Lucjusz Mummiusz Achajski

rzymski polityk i dowódca

Lucjusz Mummiusz (ur. ok. 193 p.n.e., zm. ok. 140 p.n.e.) – rzymski polityk i dowódca. Po zwycięskiej wojnie ze Związkiem Achajskim otrzymał przydomek (agnomen) Achaicus[1]. Podporządkował władzy rzymskiej całą Grecję.

Lucjusz Mummiusz Achajski
Lucius Mummius Achaicus
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. przypuszczalnie 193 p.n.e.
Labici

Data śmierci

ok. 140 p.n.e.

konsul rzymski
Okres

od 146 p.n.e.
do 146 p.n.e.

pretor w Hiszpanii Dalszej
Okres

od 153 p.n.e.
do 153 p.n.e.

cenzor
Okres

od 142 p.n.e.
do 141 p.n.e.

Multimedia w Wikimedia Commons

Był synem Lucjusza Mummiusza trybuna ludowego w 187 p.n.e.[1] i pochodził prawdopodobnie z Labici, miejscowości położonej w Lacjum około 20 km na południowy wschód od Rzymu[2][3]. Biorąc pod uwagę cursus honorum i ograniczenia wiekowe wynikające z lex Villia Annalis dla sprawowania pretury, można przyjąć datę urodzenia na ok. 193 p.n.e.

W 153 p.n.e. Mummiusz został pretorem w Hiszpanii Dalszej (Hispania Ulterior)[4] i był pierwszym dowódcą rzymskim, który z sukcesem podjął walkę z powstaniem Luzytanów w latach 155–150 p.n.e. Odniósł zwycięską bitwę, choć w wyniku nagłego zwrócenia ściganego w nieładzie przeciwnika doznał porażki i utracił obóz. Dzięki kolejnym zwycięstwom uwolnił od oblężenia Okilę, miasto w Luzytanii. Został nagrodzony triumfem[5].

W 146 p.n.e.[6] jako konsul na czele dwóch legionów[7] został mianowany dowódcą w wojnie achajskiej, którą rozpoczął Kwintus Cecyliusz Metellus Macedoński[8]. Na przełomie sierpnia i września 146 p.n.e.[9] Mummiusz odniósł łatwe zwycięstwo nad nieudolnym Diajosem pod Leukopetrą na Istmie i wkroczył do Koryntu po pokonaniu sił obrońców[8][10]. Wszyscy mężczyźni w Koryncie poszli pod miecz, a kobiety i dzieci w niewolę, natomiast posągi, malowidła i dzieła sztuki wysłano statkami do Rzymu[9][11]. Sam Korynt na polecenie senatu obrócono w ruinę[9][11][12]. Jednakże co najmniej dwóch antycznych autorów podaje relacje, które sugerują, że Korynt nie został całkowicie zburzony[13][14]. Zniszczenie Koryntu oznaczało koniec wolnej Grecji, której ziemie pod nazwą Achaja były zarządzane odtąd przez namiestnika Macedonii[15].

W trakcie rozstrzygania kolejnych spraw jako prokonsul w Grecji, Mummiusz posiadał znaczne uprawnienia administracyjne oraz reprezentował wysoki poziom sprawiedliwości i uczciwości, czym zyskał sobie szacunek mieszkańców. Szczególnie strzegł się obrażania uczuć religijnych[16]. Ofiarował świątyni w Olimpie dar wotywny w postaci posągu Zeusa z brązu oraz fryzu 21 pozłacanych tarcz[17]. Na Beotów, mieszkańców Chalkidy i Achajów nałożył kontrybucję, natomiast miasta, które walczyły z Rzymianami zostały pozbawione murów i uzbrojenia oraz swych rad plemiennych (koina), które zastąpili urzędnicy mający odpowiedni status majątkowy[18][19]. Po powrocie do Rzymu w 145 p.n.e. Mummiusz został uhonorowany triumfem[20] i był pierwszym homo novus pochodzenia plebejskiego, który otrzymał agnomen za zasługi wojenne[21].

W 145 p.n.e. był prokonsulem w Grecji[22]. W 142 p.n.e. został cenzorem razem ze Scypionem Afrykańskim[1], którego surowość często doprowadzała do konfliktów z łagodniejszym kolegą[23]. Wspólnie odnowili most Emiliusza (pons Aemilius) na Tybrze, wybudowany przez Marka Emiliusza Lepidusa i ozdobili Kapitol[24][25].

Wzniósł w Rzymie teatr, w którym wykorzystał wzorce greckie dla poprawy warunków akustycznych i siedzeń. Sprowadził do Rzymu naczynia miedziane wykorzystywane w teatrach kamiennych do wzmacniania rezonansu głosu śpiewaków i aktorów[26]. Prawdopodobnie wybudował świątynię Herkulesa Zwycięskiego (Hercules Victor) na Forum Boarium z łupów z wojny achajskiej[27][28]. Jak zauważył Cyceron, Lucjusz był niezłym mówcą, a styl jego przemówień był "prosty i staroświecki"[29].

Jego bratem był Spuriusz Mummiusz, który jako legat towarzyszył mu w Koryncie. Według Pliniusza Starszego zmarł nie pozostawiwszy córce posagu, o który zadbał senat[30]. Z tego wyciągany jest przez badaczy wniosek, że śmierć Mummiusza nastąpiła niespodziewanie krótko po wygaśnięciu urzędu cenzora w 141 p.n.e.[31] Prawnuczka Mummiusza o imieniu Mummia Achaika była matką cesarza Galby[32].


Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Mała encyklopedia kultury antycznej 1988 ↓, s. 498.
  2. ↑ Wiseman 1971 ↓, s. 187.
  3. ↑ Pietilä-Castrén 1978 ↓, s. 115.
  4. ↑ Broughton 1951 ↓, s. 452. [dostęp 2016-04-15].
  5. ↑ Appian ↓, Historia rzymska. Księga VI. Wojny hiszpańskie 56–57.
  6. ↑ Broughton 1951 ↓, s. 465. [dostęp 2016-04-15].
  7. ↑ Kęciek 2012 ↓, s. 415.
  8. ↑ a b Świderkówna 2008 ↓, s. 431.
  9. ↑ a b c Kęciek 2012 ↓, s. 417.
  10. ↑ Pauzaniasz ↓, Wędrówka po Helladzie VII, 17.3–4.
  11. ↑ a b Liwiusz ↓, Dzieje Rzymu, LII.
  12. ↑ Justynus ↓, Zarys dziejów powszechnych, XXXIV 2.
  13. ↑ Cyceron i Rozmowy tuskulańskie ↓, III 53.
  14. ↑ Kasjusz Dion ↓, Historia rzymska, XXI.
  15. ↑ Krawczuk 1994 ↓, s. 125.
  16. ↑ Polibiusz ↓, Dzieje XXXIX 16.
  17. ↑ Pauzaniasz ↓, Wędrówka po Helladzie V, 24.4; V 10.
  18. ↑ Pawlak 2011 ↓, s. 75, 213.
  19. ↑ Pauzaniasz ↓, Wędrówka po Helladzie VII 17.9–10.
  20. ↑ Krawczuk 1994 ↓, s. 126.
  21. ↑ Wellejusz Paterkulus ↓, Historia rzymska I 13.
  22. ↑ Broughton 1951 ↓, s. 470. [dostęp 2016-04-15].
  23. ↑ Kasjusz Dion ↓, Historia rzymska, fragment 76.
  24. ↑ Krawczuk 1994 ↓, s. 114, 127.
  25. ↑ Broughton 1951 ↓, s. 474. [dostęp 2016-04-15].
  26. ↑ Winniczuk 1988 ↓, s. 627–628.
  27. ↑ Ziółkowski 1988 ↓, s. 309–333.
  28. ↑ Jaczynowska 1986 ↓, s. 125.
  29. ↑ Cyceron i Brutus ↓, XXV.
  30. ↑ Pliniusz Starszy ↓, Historia naturalna XXXIV 36. [dostęp 2016-04-29].
  31. ↑ Münzer 1933 ↓, s. 1206.
  32. ↑ Swetoniusz ↓, Żywoty cezarów. Galba 3.

Bibliografia

edytuj
Źródła
Opracowania

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lucjusz_Mummiusz_Achajski&oldid=71611072”