Juliana (królowa Holandii)
Juliana, właśc., nid.: Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina (ur. 30 kwietnia 1909 w Hadze, zm. 20 marca 2004 w Baarn) – królowa Holandii.
Juliana (1961) | |
Królowa Holandii | |
Okres |
od 4 września 1948 |
---|---|
Koronacja |
6 września 1948[1] |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia |
30 kwietnia 1909 |
Data i miejsce śmierci |
20 marca 2004 |
Miejsce spoczynku | |
Ojciec | |
Matka | |
Mąż | |
Dzieci | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujJedyna córka królowej Wilhelminy i księcia Henryka. Panowała od 6 września 1948 do 30 kwietnia 1980 (od chwili abdykacji matki do własnego ustąpienia z tronu). Żona niemieckiego księcia Bernharda Lippe-Biesterfeld, z którym miała cztery córki[2]:
- Beatrycze Wilhelminy Armgardy (jej następczyni na tronie),
- Ireny Emmy Elżbiety (ur. 5 sierpnia 1939), żony Karola Hugona Parmeńskiego,
- Małgorzaty Franciszki (ur. 19 stycznia 1943), żony Pietera van Vollenhovena,
- Marii Krystyny (ur. 18 lutego 1947, zm. 16 sierpnia 2019), żony Jorge Péreza y Guillermo.
Następczyni tronu była wychowywana w prostocie na dworze bliskim zwykłym ludziom. Uzyskała tytuł doktora nauk politycznych i bardzo sumiennie przygotowywała się do przyszłej roli królowej.
Nastroje Holendrów oraz członków dynastii Orańskiej-Nassau były bardzo żywe w chwili ślubu księżniczki i księcia Bernarda von Lippe-Biesterfelda. Mieszkańcy zdobili swój ubiór pomarańczowymi wstążkami, a ulice i place Hagi były udekorowane wielkimi oświetlonymi kolumnami. Młoda para udała się w podróż poślubną do Polski, przebywając m.in. w Krakowie, Krynicy, Nawojowej i Iwnie[3].
W 1948 królowa Wilhelmina abdykowała na rzecz córki. Nowa królowa uciekła z pałacu w Hadze, by wieść na wsi spokojne i skromne życie wraz z księciem Bernardem i czterema córkami.
Holendrzy darzyli królową Julianę wielką sympatią i szacunkiem[2], lecz ze względu na jej kontakty z niepiśmienną znachorką Greet Hofmans wprowadzała w 1956 zagrożenie dla jej tronu. Królowa zwróciła się do niej o pomoc w leczeniu córki Krystyny, dotkniętej poważna wadą wzroku[4]. Znachorka zdobyła w niedługim czasie duży wpływ na królową Julianę. Zaczęła mieszać się do spraw państwowych, doprowadzając do dymisji rządu. Juliana zamierzała abdykować, w końcu jednak pozostała na tronie, idąc za radami rządu, który domagał się odsunięcia Greet Hofmans[4].
30 kwietnia 1980 r., po trzydziestu dwóch latach panowania, królowa Juliana abdykowała na rzecz córki Beatrix. Decyzję o abdykacji ogłosiła 31 stycznia 1980 za pośrednictwem telewizji: „Nie byłoby rozsądne z mojej strony dalsze sprawowanie mej funkcji, gdyż wcześniej czy później siły człowieka zaczynają się wyczerpywać i nie mogę wykonywać swojej pracy tak jak dawniej”.
Podobnie jak matka, Wilhelmina, Juliana zrezygnowała z tytułu „królowej matki”, by powrócić do dawnego tytułu księżniczki Holandii. Akt abdykacji podpisała w dniu swoich siedemdziesiątych pierwszych urodzin oraz w czasie święta narodowego Koninginnedag[5], wygłosiła z królewskiego balkonu swoje ostatnie przemówienie: „Zrezygnowałam właśnie z tronu. Przedstawiam wam Beatrix, waszą nową królową. Jestem szczęśliwa, że mogę przekazać jej władzę, gdyż wiem, że znajdzie się w dobrych rękach”.
W 1937 odznaczona Orderem Orła Białego[6].
Genealogia
edytujPrapradziadkowie |
król Zjednoczonych Niderlandów |
car Rosji |
Jerzy II Waldeck-Pyrmont |
Wilhelm Nassau-Weilburg |
Fryderyk Ludwik Mecklenburg-Schwerin |
król Prus |
Karol Günther von Schwarzburg-Rudolstadt |
Otto Victor von Schönburg |
Pradziadkowie |
król Holandii |
Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont |
Wielki Książę |
Adolf Schwarzburg-Rudolstadt | ||||
Dziadkowie |
król Holandii |
Wielki Książę | ||||||
Rodzice |
królowa Holandii | |||||||
Juliana Oranje-Nassau (1909-2004), królowa Holandii |
Przypisy
edytuj- ↑ Gepost, 6 september 1948: Inhuldiging Koningin Juliana [online] [dostęp 2024-10-09] .
- ↑ a b Ministry of General Affairs , Queen Juliana (1909-2004) - Kings and Queens - Royal House of the Netherlands [online], www.royal-house.nl, 2 lutego 2015 [dostęp 2024-10-09] (ang.).
- ↑ Ród Stadnickich. [dostęp 2010-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-29)].
- ↑ a b Królowa Holandii chciała ratować córkę. Stworzyła „Rasputina w spódnicy” | Viva.pl [online], viva.pl [dostęp 2024-10-09] (pol.).
- ↑ Koningsdag, the King’s Day - Amsterdam.net [online], Amsterdam [dostęp 2024-10-09] (ang.).
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 305.