Dualizm psychofizyczny
Dualizm psychofizyczny (łac. dualis) – stanowisko w metafizyce i filozofii umysłu. Według dualistów umysł (mind) i ciało (body) są od siebie całkowicie odrębne i niezależne.
W filozofii umysłu dualizm stanowi jedno ze stanowisk w kwestii dylematu psychofizycznego, dotyczącego wzajemnych relacji ciała i umysłu. W przeciwieństwie do monizmu zakłada on istnienie dwóch odrębnych substancji – cielesnej i mentalnej – jako dualizm substancjalny, obecny między innymi w twórczości Kartezjusza[1] – bądź jednego rodzaju substancji, ale o dwojakich rodzajach własności – umysłowych i fizycznych – jest to dualizm własności[2].
Współcześnie, odkrycie strukturalnej, genetycznej, rozwojowej i funkcjonalnej zależności procesów umysłowych od ich neuroobliczeniowej bazy sprawiło, że kartezjańska wersja problemu umysł-ciało odeszła do lamusa. Jest to pogląd powszechnie przyjmowany współcześnie przez filozofów umysłu (Daniel Dennett, Colin McGinn, Jaegwon Kim, Thomas Nagel, K.R. Popper, Hilary Putnam, John Searle); neurobiologów (Antonio Damasio, G. Edelman, Micheal Gazzaniga, Joseph Le Doux, Antii Revonsuo, Francesco Varela), fizyków i matematyków (John Barrow, Paul Davies, Ian Stewart)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Searle 2010 ↓, s. 25–27.
- ↑ Searle 2010 ↓, s. 50–51.
- ↑ R.Poczobut, Między redukcją a emergencją, s.124.
Bibliografia
edytuj- John R. Searle: Umysł. Krótkie Wprowadzenie. Poznań: Rebis, 2010. ISBN 978-83-7301-702-3.
- Robert Poczobut, Między redukcją a emergencją. Spór o miejsce umysłu w świecie fizycznym, WUW, 2009, ISBN 978-83-229-3049-6.
Linki zewnętrzne
edytujŁukasz Lamża, Dualizm kartezjański, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych – Uniwersytet Jagielloński (CKBI UJ), kanał „Copernicus” na YouTube, 12 marca 2020 [dostęp 2024-10-07].
- Howard Robinson, Dualism, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 29 lutego 2016, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).
- Scott Calef, Dualism and Mind, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
Dualism (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].