Cyprian Bystram
Cyprian Bystram herbu Tarnawa (ur. 6 marca 1889 w Chełmnie, zm. 13 lutego 1961 w Londynie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Cyprian Bystram (przed 1933) | |
 pułkownik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lutego 1961 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1909–1961 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca brygady kawalerii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Kipriana Genricha Wilhelma Bystrama h. Tarnawa (1844–1905) i Olgi Ochramenko (ur. 1859)[1][2]. 2 października 1909 rozpoczął służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. W listopadzie 1917 roku, po rewolucji październikowej, na czele szwadronu złożonego z Polaków, wydzielonego z rosyjskiej Samodzielnej Brygady Gwardii, dołączył do I Korpusu Polskiego w Rosji. Dowodzony przez niego pododdział został włączony w skład 3 pułku ułanów, jako pierwszy szwadron i „wyróżniał się nie tylko dziarskością gwardzistów, lecz i zaopatrzeniem, a szczególnie materiałem końskim”[3].
17 lipca 1920 objął dowództwo 3 pułku ułanów Śląskich. Pułkiem tym dowodził od 9 kwietnia 1919 w zastępstwie pułkownika Strzemieńskiego, któremu powierzano dowodzenie grupami taktycznymi.
15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu majora kawalerii, w grupie oficerów byłych korpusów wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Był wówczas zastępcą dowódcy Pułku Tatarskiego Ułanów im. płk. Mustafy Achmatowicza[4]. 15–16 sierpnia 1920 w bitwie pod Cycowem.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w czynnej służbie na stanowisku dowódcy 3 p.uł w Tarnowskich Górach. Obowiązki dowódcy pułku pełnił do stycznia 1928[5][6][7]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 49. lokatą w korpusie oficerów jazdy. Na liście starszeństwa wyprzedził późniejszych generałów: Władysława Andersa (50. lokata), Mariana Przewłockiego (52. lokata), Zygmunta Podhorskiego (55. lokata), Stefana Jacka Dembińskiego (69. lokata), Adama Korytowskiego (72. lokata) i Romana Abrahama (85. lokata)[8]. 1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 9. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9]. 28 stycznia 1928 został mianowany dowódcą XVI Brygady Kawalerii we Lwowie z równoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów kawalerii[10][11]. 12 marca 1929 został członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego[12][13][14]. 15 listopada 1932 został zwolniony z zajmowanego stanowiska z pozostawieniem bez przynależności służbowej i z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[15]. Z dniem 31 marca 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[16]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[17].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5030
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)[18]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)
Upamiętnienie
edytujUchwałą Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 6 września 2006 jedna z ulic dzielnicy Śródmieście-Centrum nosi imię płk. Cypriana Bystrama[19].
Przypisy
edytuj- ↑ Marek Jerzy Minakowski: Cyprian Bystram z Radlina h. Tarnawa. [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego [on-line]. sejm-wielki.pl, 2017-04-15. [dostęp 2017-04-15]. (pol.).
- ↑ Marek Jerzy Minakowski: Kiprian Genrich Wilhelm Bystram z Radlina h. Tarnawa. [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego [on-line]. sejm-wielki.pl, 2017-04-15. [dostęp 2017-04-15]. (pol.).
- ↑ Bohdan Dobrzyński, Zarys historii ..., s. 5.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 28 z 28 lipca 1920 roku, poz. 703.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 245, 576.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 605, 676.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 547, 597.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 25.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 24.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 327, 336.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 89.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem Przeglądu Kawaleryjskiego, Warszawa 1930, s. 56.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 139, 432.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 398.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 121.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 335, 846.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ odpowiednia uchwała RM w Tarnowskich Górach w formie pliku PDF
Bibliografia
edytuj- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
- Rocznik oficerski rezerw 1934.
- Bohdan Dobrzyński, Zarys historii wojennej 3-go Pułku Ułanów, Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, Warszawa 1929.
- Bogusław Rusztecki, Płk Cyprian Bystram [w:] „Polska Zbrojna”.