Crostwitz
Crostwitz (górnołuż. Chrósćicy, wym. ⓘ[ˈkʰʀʊst͡ʃitsɨ]) – miejscowość i gmina w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, w okręgu administracyjnym Drezno, w powiecie Budziszyn (do 31 lipca 2008 w powiecie Kamenz) na Łużycach Górnych, wchodzi w skład związku gmin Am Klosterwasser. Gmina liczy 1017 mieszkańców (2015). Większość to Serbołużyczanie, 90% mieszkańców zna język górnołużycki.
| gmina | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||
| Powiat | |||
| Wspólnota | |||
| Kod statystyczny |
14 6 25 080 | ||
| Powierzchnia |
13,32 km² | ||
| Wysokość |
170 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2015) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
76 os./km² | ||
| Numer kierunkowy |
035796 | ||
| Kod pocztowy |
01920 | ||
| Tablice rejestracyjne |
BZ, BIW, HY, KM | ||
Adres urzędu: Am Hirtenquell 401920 Crostwitz | |||
Położenie na mapie powiatu
| |||
| 51°14′N 14°15′E/51,233333 14,250000 | |||
| Strona internetowa | |||
Historia
edytujOsada Serbołużyczan po raz pierwszy wymieniona w dokumencie z 1225 jako Crostiz.
W kwietniu 1945 okolice Crostwitz były miejscem krwawych walk między hitlerowskimi wojskami (Grupą Armii Południe oraz SS) i Armią Czerwoną wraz z 2 Armią Ludowego Wojska Polskiego. Była to bitwa, w której jednorazowo zginęło najwięcej Polaków podczas II wojny światowej na froncie wschodnim. W październiku 1967 odsłonięty został tam pomnik ku czci poległych Polaków z napisami w językach: niemieckim, polskim i górnołużyckim.
10 maja 1945 został ponownie założony związek organizacji serbołużyckich - Domowina.
We wrześniu 1975 w miejscowości gościł ówczesny arcybiskup krakowski Karol Wojtyła[1]. Wizytę upamiętnia tablica w języku górnołużyckim na ścianie kościoła katolickiego.
Obecnie miejscowość jest ośrodkiem kulturalnym Serbołużyczan; odbywa się tu co dwa lata festiwal folklorystyczny. Corocznie wyrusza stąd "wielkanocna kawalkada jeźdźców".
Na miejscowym cmentarzu jest pochowany pisarz serbołużycki Jurij Brězan.
Zabytki
edytuj- Kościół katolicki pw. śś. Szymona i Judy Tadeusza w stylu barokowym z 1772
- Serbołużyckie krzyże i kapliczki przydrożne z XVIII-XX w.
- Pomnik żołnierzy polskich z ok. 1967 r.
- Gmach szkoły serbołużyckiej z lat 1903–1904
- Dom parafialny z 1861 r.
Niedaleko Crostwitz w miejscowości Kopschin (górnoł. Kopšin) znajdują się pozostałości grodziska słowiańskiego z wczesnego średniowiecza Kopschiner Schanze[2].
-
Szkoła serbołużycka im. Jurija Chěžki
-
Pomnik żołnierzy LWP
-
Napis górnołużycki przy pomniku
-
Kościół śś. Szymona i Judy Tadeusza
-
Tablica upamiętniająca wizytę Jana Pawła II
Urodzeni w miejscowości
edytuj- Jurij Koch – serbołużycki pisarz
- Pawoł Völkel – serbołużycki pisarz, językoznawca i wydawca
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Jan Paweł II, Papież Polak | Fronda.pl [online], www.fronda.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ radyserb net solutions, Gemeinde Crostwitz | Gmejna Chrósćicy: Kopschin [online], www.crostwitz.de [dostęp 2017-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-06] (niem.).
Bibliografia
edytuj- Statistisches Landesamt des Freistaates Sachsen, Kamenz, 2009