Chorostków

Chorostków
Хоростків
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	rejon czortkiwskij
Powierzchnia	10 km²
Wysokość	320 m n.p.m.
Populacja (2022); • liczba ludności	; 6652
Nr kierunkowy	+380–3557
Kod pocztowy	48244
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Chorostków
	Położenie na mapie Ukrainy Chorostków
	49°13′N 25°55′E/49,216667 25,916667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Chorostków^[2] (ukr. Хоростків) – miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie czortkiwskim, do 1945^[3] w Polsce, w województwie tarnopolskim, w powiecie kopyczynieckim, siedziba gminy Chorostków. Ośrodek przemysłu spożywczego.

Historia

Chorostków pierwszy raz wzmiankowano w 1564 roku jako wieś nadaną Jakubowi i Jerzemu Strusom. Jeden z późniejszych właścicieli, Marcin Kalinowski, wybudował tu zamek i w 1632 roku podniósł miejscowość do rangi miasteczka. Następnymi właścicielami Chorostkowa byli Sanguszkowie, a po nich Lewiccy. W XVIII wieku corocznie odbywało się tu 18 targów i jarmarków^[4].

W 1851 roku założono w Chorostkowie pierwszą parafię rzymskokatolicką a w 1859 roku wybudowano kościół^[5].

W 1890 roku przez Chorostków przeprowadzono linię kolejową Tarnopol-Czortków^[4].

W II Rzeczypospolitej miasto w powiecie kopyczynieckim województwa tarnopolskiego. W 1921 roku liczył 6787 mieszkańców, w tym 2591 Ukraińców, 2209 Polaków i 1979 Żydów. W 1931 roku liczba mieszkańców wzrosła do 6924^[6].

Po zajęciu Chorostkowa przez Niemców w lipcu 1941 roku SD rozstrzelało 40 Żydów, a w toku pogromu zabito ich co najmniej 110. 1 października 1941 Niemcy rozstrzelali kolejnych 147 Żydów. 30 września 1942 hitlerowcy deportowali 1,2 tys. Żydów do obozu śmierci w Bełżcu, a pozostałych przesiedlili do Kopyczyniec^[7]. Za pomoc Żydom podczas okupacji niemieckiej w Chorostkowie medalami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata nagrodzeni zostali Ukraińcy Ołena i Demjan Woronowie^[8], Karolina i Stanisław Szewczukowie^[9] oraz Polki Stefania Fiałkowska i Hanna Zawadija^[10].

W kwietniu 1944 roku banderowcy dokonali ataku na miejscowość i zabili 17 Polaków oraz 3 byłych sowieckich żołnierzy^[6]^[11]. W marcu 1945 roku Komitet Ziem Wschodnich wskazywał Chorostków jako jedno z kilku skupisk Polaków w powiecie kopyczynieckim^[12].

W 1977 roku Chorostkowowi nadano prawa miejskie^[4].

W 1989 liczyło 8811 mieszkańców^[13].

W 2013 liczyło 7057 mieszkańców^[14].

Zabytki

Zespół pałacowy: tzw. stary pałac wybudowany w stylu klasycystycznym pod koniec XVIII w. przez Józefa Kalasantego Lewickiego, nowy pałac powstały pod koniec XIX w, stajnia, ujeżdżalnia, XVIII-wieczna brama wjazdowa, pozostałości parku^[4]

Osobne artykuły: Pałac w Chorostkowie i Ordynacja Chrostkowska Lewickich.

neoklasycystyczna cerkiew z 1887 roku^[4]
neogotycka kaplica grobowa Lewickich (około 1869 r.), obecnie kościół rzymskokatolicki pw. św. Michała Archanioła^[4]
ratusz (XIX w.)^[4]
stacja kolejowa Chorostków (1890)^[4]
nieistniejący zabytkowy kościół (w 1970 władze radzieckie planowały utworzyć w nim klub i kino, w tym celu zdecydowano o wyburzeniu wieży przykościelnej, jednak przy drugiej próbie wysadzenia tego obiektu, zniszczeniu uległ również sam budynek kościoła^[15])

Sport

Zoria (Chorostków) – ukraiński klub piłkarski.

Urodzeni w Chorostkowie

Tadeusz Bronisław Bieńkowski – kapitan Wojska Polskiego.
Jan Maszkowski (ur. w 1793) – polski malarz.
Stanisław Styś (ur. w 1896) – polski jezuita, biblista, tłumacz Biblii, profesor.
Władysław Jóźków (ur. w 1933) – polski duchowny katolicki.

Przypisy

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 року. Державна служба статистики України. Київ, 2022. стор.40
↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., PawełP. Luboński PawełP., Podole. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część II, Pruszków: Rewasz, 2006, s. 193-195, ISBN 83-89188-46-5, OCLC 69287000 .
↑ Bonus Pastor. R. 3, 1879, nr 22 - Jagiellonian Digital Library [online], jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp 2020-02-14] .
↑ ^a ^b HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 230-231, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .
↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I. A. Altman. Moskwa, 2009, s. 1037. ISBN 978-5-8243-1296-6.
↑ Vorona Olena ; Husband: Demian. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).
↑ Shevchuk Karolina ; Husband: Stanislav. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).
↑ Fiałkowska Stefania (Szewczyk); Aunt: Zawadija Hanna. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).
↑ GrzegorzG. Motyka GrzegorzG., Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 388, ISBN 83-88490-58-3, OCLC 838973434 .
↑ Lucyna Kulińska: Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. T. I. Kraków, 2002, s. 333. ISBN 83-88527-32-0.
↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
↑ Wiadomości o lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Kościół w Chorostkowie. „Biuletyn”. Nr 1 (18), s. 77, Lipiec 1970. Koło Lwowian w Londynie.

Bibliografia

Aftanazy Roman: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska. T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione. Wrocław, Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, ss. 39-44. ISBN 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0.

Linki zewnętrzne

Chorostków, 1.) mko, pow. husiatyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 632 .
Historia Żydów w Chorostkowie na portalu Wirtualny Sztetl
Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 року. Державна служба статистики України. Київ, 2022. стор.40

[2] Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).

[3] Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).

[Rakowski-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., PawełP. Luboński PawełP., Podole. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część II, Pruszków: Rewasz, 2006, s. 193-195, ISBN 83-89188-46-5, OCLC 69287000 .

[5] Bonus Pastor. R. 3, 1879, nr 22 - Jagiellonian Digital Library [online], jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp 2020-02-14] .

[komanski-6] HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 230-231, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .

[7] Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I. A. Altman. Moskwa, 2009, s. 1037. ISBN 978-5-8243-1296-6.

[8] Vorona Olena ; Husband: Demian. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).

[9] Shevchuk Karolina ; Husband: Stanislav. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).

[10] Fiałkowska Stefania (Szewczyk); Aunt: Zawadija Hanna. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-29]. (ang.).

[11] GrzegorzG. Motyka GrzegorzG., Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 388, ISBN 83-88490-58-3, OCLC 838973434 .

[12] Lucyna Kulińska: Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. T. I. Kraków, 2002, s. 333. ISBN 83-88527-32-0.

[13] Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу

[14] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).

[15] Wiadomości o lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Kościół w Chorostkowie. „Biuletyn”. Nr 1 (18), s. 77, Lipiec 1970. Koło Lwowian w Londynie.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]