Bóbr
Bóbr[4] (Castor) – rodzaj ssaka z rodziny bobrowatych (Castoridae).
| Castor | |||
| Linnaeus, 1758[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – bóbr kanadyjski (C. canadensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
bóbr | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Castor fiber Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Rozmieszczenie geograficzne
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Ameryce Północnej[5][6][7].
Morfologia
edytujDługość ciała (bez ogona) 800–900 mm, długość ogona 200–300 mm; masa ciała 15–20 kg (rzadko 30–40 kg)[6][8].
Systematyka
edytujRodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 10 wydaniu Systema Naturae, książki swojego autorstwa poświęconej systematyce zwierząt[1]. Linneusz wymienił dwa gatunki – Castor moschatus i Castor fiber – z których gatunkiem typowym jest (Linneuszowska tautonimia) Castor fiber.
Etymologia
edytuj- Castor: łac. castor, castoris ‘bóbr’, od gr. κάστωρ kastōr, καστορος kastoros ‘bóbr’[9].
- Fiber: łac. fiber ‘bóbr’ (por. nowołac. fiber ‘nurek, pływak’)[10]. Gatunek typowy: Duméril nie wymienił żadnego gatunku.
- Mamcastorus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)[11].
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą dwa żyjące współcześnie gatunki[12][8][5]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[4] | Podgatunki[6][5][8] | Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] | Podstawowe wymiary[6][8][a] | Status IUCN[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Castor fiber | Linnaeus, 1758 | bóbr europejski | gatunek monotypowy | Europa od południowej Francji (Delta Rodanu) na północ do Półwyspu Skandynawskiego, na wschód niejednolicie do popłudniowej Syberii, gór Ałtaj i rzeki Amur | DC: 80–90 cm DO: 20–30 cm MC: 15–20 kg |
LC | |
| Castor canadensis | Kuhl, 1820 | bóbr kanadyjski | gatunek monotypowy | Ameryka Północna, od Kanady (delta rzeki Mackenzie) na południe przez Stany Zjednoczone do północnego Meksyku (Tamaulipas) | DC: 80–90 cm DO: 20–30 cm MC: 15–20 kg |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Opisano również gatunki wymarłe[14]:
- Castor californicus L. Kellogg, 1911[15] (Stany Zjednoczone; miocen–pliocen)
- Castor neglectus Schlosser, 1902[16] (Polska; pliocen)
- Castor orientalis Tokunaga & Naora, 1939[17] (Chińska Republika Ludowa; plejstocen).
W przeszłości w obrębie rodzaju lokowano także wymarły gatunek Sinocastor anderssoni (jako Castor anderssoni)[18], ale opublikowana przez naukowców (Natalia Rybczynski, Elizabeth M. Ross, Joshua X. Samuels, William W. Korth) w 2010 roku analiza morfometryczna wykazała szereg różnic w budowie kości czaszki, z których część nie została zauważona we wcześniejszych badaniach. W konsekwencji gatunek został wydzielony do odrębnego rodzaju Sinocastor[19]. Do rodzaju Castor zaliczany był w przeszłości inny wymarły gatunek – Palaeocastor peninsulatus, opisany naukowo po raz pierwszy przez Edwarda Cope’a w 1881 roku. Po rewizjach Rubena Stirtona (1935) i Xu Xing (1996) wymarły gatunek jest zaliczany do rodzaju Palaeocastor[20].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
edytuj- ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 58. (łac.).
- ↑ A.M.C. Duméril: Zoologie analytique, ou, Méthode naturelle de classification des animaux: rendue plus facile a l'aide de tableaux synoptiques. Paris: Allais, libraire, 1806, s. 18. (fr.).
- ↑ A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 7. (hiszp.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 215. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e P. Busher: Family Castoridae (Beavers ). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 166–167. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Castor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 191. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 162.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 285.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Castoridae – Family. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Castor Linnaeus, 1758, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-28] (ang.).
- ↑ L. Kellogg. A fossil beaver from the Kettleman Hills, California. „University of California Publications, Geological Sciences”. 6 (17), s. 401, 1911. (ang.).
- ↑ M. Schlosser. Beiträge zur Kenntniss der Säugethierreste aus den süddeutschen Bohnerzen. „Geologische und Palaeontologische Abhandlungen”. Neue folge. 5, s. 136, 1902. (niem.).
- ↑ S. Tokunaga & N. Naora: Fossil remains excavated at Ku-Hsiang-Tung near Harbin, Manchoukuo. W: I. Matuzawa: Report of the First Scientific Expedition to Manchoukuo under the leadership of Shigeyasu Tokunaga, (June-October 1933). Geology, section II, part IV. Manchoukuo: Institute of Scientific Research of Manchoukuo, 1939, s. 202.
- ↑ Castor. The Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).
- ↑ N. Rybczynski, E.M. Ross, J.X. Samuels, W.W. Korth. Re-Evaluation of Sinocastor (Rodentia: Castoridae) with Implications on the Origin of Modern Beavers. „PLOS One”. 5 (11), s. e13990, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0013990. PMID: 21085579. PMCID: PMC2981558. (ang.).
- ↑ Paleobiology Database: Castor peninsulatus. Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytujGlynnis Hood, Why are beavers obsessed with dams? (ang.), kanał „TED-Ed” na YouTube, 5 stycznia 2023 [dostęp 2024-10-05].