Aleksander Hrynkiewicz
Aleksander Hrynkiewicz, ps. „Przegonia”, „Marek”, „Wioślarz”, „Wizytator” (ur. 14 stycznia 1896 w Warszawie, zm. 15 czerwca 1981 w Montrealu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego.
 Aleksander Hrynkiewicz (1929) | |
 podpułkownik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 czerwca 1981 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1912–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, |
| Stanowiska |
adiutant, dowódca |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujOd 1912 był członkiem Związku Strzeleckiego, od 1915 był komendantem sekcji POW na Mokotowie. W 1915 ukończył Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie[1]. Od 1918 służył w Wojsku Polskim. Był oficerem 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W szeregach tego pułku brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, dowodząc plutonem.
Został awansowany do stopnia rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku. 21 marca 1935 roku został przeniesiony do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych na stanowisko adiutanta ministra Józefa Piłsudskiego[2]. Po śmierci marszałka, 21 maja 1935 Aleksander Hrynkiewicz przekazał w Pałacu Belwederskim w Warszawie mózg Józefa Piłsudskiego prof. Maksymilianowi Rosemu, po czym preparat wysłano do Wilna i zdeponowano w Polskim Instytucie Badań Mózgu w specjalnie przeznaczonym do tego budynku. 27 czerwca 1935 roku awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[3]. W marcu 1939 pełnił służbę w Biurze Inspekcji Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych w Warszawie na stanowisku kierownika Samodzielnego Referatu Personalnego[4]. We wrześniu 1939 pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.
Od 1941 był komendantem Obwodu V Mokotów (Okręg Warszawa AK). 11 listopada 1942 awansowany do stopnia podpułkownika. Podczas powstania warszawskiego opuścił Mokotów z 3 na 4 sierpnia 1944, pozostając formalnie dowódcą obwodu do 18 sierpnia. Po upadku powstania przebywał w niewoli niemieckiej. Po wojnie przebywał na emigracji, początkowo w Niemczech i Wielkiej Brytanii, a następnie w Kanadzie. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 173-4-32,33)[5].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[6]
- Krzyż Niepodległości (22 kwietnia 1938)[7]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[8][3]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[3]
- Srebrny Krzyż Zasługi (7 grudnia 1927)[9]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
Przypisy
edytuj- ↑ Aleksander Hrynkiewicz. 1944.pl. [dostęp 2024-04-16].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 31.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 416.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER HRYNKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3125 z 30 czerwca 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1114
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 93, poz. 143 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124).
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 779 „za zasługi na polu organizacji armji i wychowania żołnierza”.
Bibliografia
edytuj- Andrzej Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944. T. I: Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987. ISBN 83-211-0739-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.