Żdżary (powiat wieruszowski)
Żdżary – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, w gminie Bolesławiec.
| wieś | |
 Kościół w Żdżarach 2015 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
752[2] |
| Strefa numeracyjna |
62 |
| Kod pocztowy |
98-430[3] |
| Tablice rejestracyjne |
EWE |
| SIMC |
0194553 |
Położenie na mapie gminy Bolesławiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu wieruszowskiego  | |
 51°13′01″N 18°15′35″E/51,216944 18,259722[1]
| |
Historia
edytujMiejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Wymieniona w dokumentach z 1400 i 1408 pod nazwą „Żdzar, Sdzary"[4].
Miejscowość została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych, własnościowych i podatkowych. W 1412 była wsią królewską należącą do dzierżawy bolesławieckiej. Wymienia ją Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej spisany przez Jana Łaskiego w XVI wieku. W 1511 wieś leżała w powiecie wieluńskim i liczyła 8. łanów. Płaciła dziesięcinę arcybiskupowi w wysokości donicy miodu[4].
Według lustracji z 1564 we wsi na 6. łanach gospodarowało 13. kmieci, a 3. łany należały do sołtysa. Przynosiła w sumie dochód w wysokości 1. florena oraz 48 groszy i 1. denar. We wsi znajdował się wówczas także młyn zbożowy. W regeście poborowym z 1552 podano, iż wieś należała do zamku w Bolesławcu i miała 16 osadników i 6 łanów[5].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim. Jako wieś, folwark, kolonia i osiedle leżące 22. wiorsty od Wielunia w powiecie wieluńskim, gminie Bolesławiec i parafii Wójcin wymienia ją XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1895 kolonia liczyła 80 domów i 883 mieszkańców, osiedle leśne jeden dom i 5. mieszkańców, osiedle karczmarskie jeden dom i 4. mieszkańców, a folwark liczył 13 mieszkańców. Lasy przy wsi wchodziły w skład podleśnictwa rządowego Chrościn. W 1827 wieś liczyła 62 domy oraz 493 mieszkańców[5].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[6] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- kościół pw. św. Bartłomieja, drewniany, 2 poł. XVIII w., nr rej.: 991 z 30.12.1967
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 163409
- ↑ Wies Zdzary boleslawiec lodzkie » Demografia, statystyki, liczba ludności, NSP 2021 [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-04-01] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1643 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rosin 1963 ↓.
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XIV, hasło „Żdżary” (8). nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1895. s. 751. [dostęp 2022-07-27].
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2010-11-24].
Bibliografia
edytuj- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Żdżary”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 183.
Linki zewnętrzne
edytuj- Żdżary w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
- Żdżary / 8, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 751.