Świecko
Świecko (niem. Schwetig) – wieś sołecka z osadą w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Słubice.
| wieś | |
 Wjazd do miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (14 grudnia 2015) |
183[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
69-100[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FSL |
| SIMC |
0187211 |
Położenie na mapie gminy Słubice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
 52°18′11″N 14°35′39″E/52,303056 14,594167[1]
| |
Położenie
edytujŚwiecko położone jest przy drodze lokalnej Słubice – Urad, przy drodze krajowej nr 29 Słubice–Krosno Odrzańskie[4] oraz przy drodze krajowej nr 2[4], mającej jednocześnie status autostrady A2. Ta ostatnia stanowi fragment trasy europejskiej E30. W ciągu tej trasy znajdowało się drogowe przejście graniczne Świecko (Słubice)–Frankfurt nad Odrą (Güldendorf) z Niemcami, łączące polską drogę krajową nr 2 z niemiecką autostradą A12.
W przyszłości planowane jest włączenie Świecka do miasta Słubice[5].
Historia
edytujW XIV w. Świecko stanowiło własność rodziny von Lossow, jednak w 1345 r. zostało zakupione przez magistrat we Frankfurcie nad Odrą. Należało do parafii w Rybocicach (niem. Reipzig).
13 czerwca 1855 r. nawałnica zniszczyła we wsi 20 domów mieszkalnych i niemal tyle samo stodół.
Od 1873 do 1945 r. wieś wchodziła w skład powiatu Weststernberg w rejencji frankfurckiej pruskiej prowincji Brandenburgia.
W latach 1940–1945 w Świecku istniał obóz pracy wychowawczej „Oderblick” (Widok na Odrę), w którym przebywało przeciętnie 480 osób różnej narodowości[6][7]. 3 listopada 1941 r. ze względu na brak instalacji sanitarnych i inne ciężkie warunki bytowe szybko wybuchła epidemia tyfusu brzusznego i krwawej biegunki. Obóz został zamknięty, a 7 maja 1942 r. o ponownym otwarciu obozu poinformował szef rejencyjnej placówki Gestapo we Frankfurcie nad Odrą SS-Sturmbannführer Reinhard Wolf. Od 1 czerwca 1944 r. przyjmowano również kobiety.
Od 1945 r. w granicach Polski. W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne[8] (PGR) – Zakład Rolny w Świecku wchodzący w skład Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W 1977 r. na terenie dawnego obozu umieszczono tablicę pamiątkową z brązu: „Dla uczczenia pamięci więźniów obozu karnego w Świecku, którzy byli torturowani i ginęli z rąk hitlerowskich faszystów w latach 1940–1945. Maj 1977. Społeczeństwo Ziemi Lubuskiej”.
Przynależność polityczno-administracyjna
edytujPrzynależność polityczno-administracyjna (podkreślenie – następująca zmiana):
- Przed 1120: przynależność sporna z powodu braku zachowanych źródeł pisanych
- 1120–1138: Państwo Piastów, ziemia lubuska (przynależność bezpośrednia, bez zwierzchności lennej)
- 1138–1146: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Władysława II Wygnańca
- 1146–1163: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława IV Kędzierzawego
- 1163–1201: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława I Wysokiego
- 1201–1206: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1206–1209: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
- 1209–1210: Marchia Dolnołużycka Konrada II Wettyna
- 1211–1218: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1218–1225: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
1225–1230: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska
- 1230–1238: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
- 1239–1241: Księstwo śląskie Henryka II Pobożnego, ziemia lubuska
- 1241–1242: Księstwo lubuskie (wydzielone z księstwa śląskiego), pod rządami Mieszka Lubuskiego
- 1243–1248: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława II Rogatki
- 1250–1252: Ziemia lubuska jako kondominium margrabiego Brandenburgii Ottona III i arcybiskupa magdeburskiego Wilbranda von Käfernburga
- 1252–1373: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Askańczyków i Wittelsbachów), prowincja Nowa Marchia, wieś Schwetig
1373–1415: Święte Cesarstwo Rzymskie, Kraje Korony Czeskiej (dyn. Luksemburczyków), Marchia Brandenburska, prowincja Nowa Marchia, wieś Schwetig
1618–1701: Święte Cesarstwo Rzymskie, Brandenburgia-Prusy (dyn. Hohenzollernów), Marchia Brandenburska, prowincja Nowa Marchia, wieś Schwetig
1701–1806: Święte Cesarstwo Rzymskie, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Nowa Marchia, wieś Schwetig
1806–1815: Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, wieś Schwetig
1815–1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, wieś Schwetig
1867–1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, wieś Schwetig
1919–1933: Republika Weimarska, kraj związkowy Prusy, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, wieś Schwetig
1933–1945: III Rzesza Niemiecka, Marchia Brandenburska, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, wieś Schwetig
1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie, wieś Świecko
1945–1946: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rzepiński, wieś Świecko
Transport
edytujDo 21 grudnia 2007 r. w miejscowości znajdowało się drogowe przejście graniczne z Niemcami, zlikwidowane na mocy Układu z Schengen.
- A2E30 Autostrada A2 (E30)
- 2E30 Droga krajowa nr 2 (E30): granica państwa – Świecko – Poznań – Warszawa – Terespol – granica państwa
- 29 Droga krajowa nr 29: granica państwa – Słubice – Połupin
Demografia
edytujŹródło:[9]
Galeria
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 137809
- ↑ Statystyki Gminy Słubice, Urząd Miasta Słubice, grudzień 2015, Słubice.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1286 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Polska 2020/2021: mapa samochodowa 1:700 000, Grupa PWN, 2020, ISBN 978-83-65808-36-3.
- ↑ Analiza Zmian w Zagospodarowaniu Przestrzennym Miasta i Gminy Słubice. [dostęp 2012-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-05)].
- ↑ Urząd Miejski w Słubicach: Atrakcje turystyczne. (pol.).
- ↑ Obóz pracy przymusowej „Oderblick” w Świecku
- ↑ http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/?gpmap=gp0&bbox=198195.56647695505,501259.04164814204,201536.19147695505,502709.04164814204&SRS=2180 (warstwa: skany map topograficznych)
- ↑ Ludność Świecka w latach 1910–1939. [dostęp 2010-05-24]. (niem.).
Bibliografia
edytuj- Manfred Kalweit: Die Frankfurter Ratsdörfer östlich der Oder in Mitteilungen Frankfurt (Oder), 1997, Heft 2, S. 2-26.
- Sebastian Preiss/ Uta Hengelhaupt/ Sylwia Groblica/ Almut Wille/ Dominik Oramus: Słubice. Historia – topografia – rozwój, Słubice 2003.