Sąd Konstytucyjny (Łotwa)

Ten artykuł od 2014-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Sąd Konstytucyjny (łot. Satversmes tiesa) – sąd konstytucyjny na Łotwie. Rozpatruje sprawy z zakresu zgodności ustaw i innych przepisów prawnych z konstytucją, a także pozostałe sprawy przypisane mu w ramach obowiązków określonych w Konstytucji Republiki Łotewskiej i w ustawie o Sądzie Konstytucyjnym.

Na mocy art. 16 ustawy o Sądzie Konstytucyjnym bada on sprawy dotyczące:

• zgodności ustaw z konstytucją;
• zgodności z konstytucją umów międzynarodowych podpisanych bądź zawartych przez Łotwę (również do czasu zatwierdzenia takich umów przez parlament (Saeima));
• zgodności innych aktów prawnych lub części tych aktów z przepisami prawnymi (aktami prawnymi) wyższej rangi prawnej;
• zgodności z prawem pozostałych aktów (oprócz aktów administracyjnych) wydanych przez parlament (Saeima), rząd, prezydenta, przewodniczącego parlamentu (Saeima) i premiera;
• zgodności z prawem wszelkich zarządzeń, którymi minister działający z upoważnienia rządu zawiesił decyzję podjętą przez władze lokalne (radę);
• zgodności prawodawstwa krajowego Łotwy ze wszelkimi umowami międzynarodowymi zawartymi przez Łotwę, które nie są sprzeczne z konstytucją.

Sąd Konstytucyjny nie jest uprawniony do wszczynania spraw z własnej inicjatywy; rozpatruje sprawy jedynie na wniosek osób określonych w prawie.

Obecnie przepisy prawa stanowią, że sprawy do Trybunału Konstytucyjnego może wnosić prezydent, parlament, grupa co najmniej dwudziestu posłów, rząd, prokurator generalny, Państwowy Urząd Kontroli, Łotewski Krajowy Urząd Praw Człowieka i władze lokalne (rady); wnioski mogą również kierować sądy właściwości ogólnej w sprawach cywilnych, karnych i administracyjnych, sędziowie wydziałów ksiąg wieczystych odpowiedzialni za rejestrację w księgach wieczystych nieruchomości i praw związanych z nieruchomościami, a także wszelkie osoby fizyczne i prawne, których prawa podstawowe zapisane w konstytucji zostały naruszone.

Sprawy związane ze zgodnością z konstytucją ustaw i rozporządzeń rządowych rozpatrywane są przez Sąd Konstytucyjny przy pełnym kworum sędziowskim.

Wszystkie pozostałe sprawy rozpatrywane są przez izby złożone z trzech sędziów, chyba że określono inaczej w decyzji Sądu Konstytucyjnego.

Wyroki Sądu Konstytucyjnego są ostateczne. Stają się prawomocne po ich ogłoszeniu i są wiążące dla wszystkich organów władz państwowych i lokalnych, władz i urzędników, w tym dla sądów, jak również dla osób fizycznych i prawnych.

Wszelkie przepisy prawne, które Trybunał uzna za niezgodne z przepisami prawnymi wyższej rangi, uznaje się za nieważne od dnia, w którym opublikowano wyrok Sądu Konstytucyjnego, chyba że Sąd Konstytucyjny postanowi inaczej. W sytuacji, gdy Sąd Konstytucyjny stwierdzi, że umowa międzynarodowa podpisana bądź zawarta przez Łotwę jest niezgodna z konstytucją, rząd musi bezzwłocznie sporządzić projekt poprawek do rzeczonej umowy, wypowiedzieć umowę, zawiesić jej stosowanie lub unieważnić przystąpienie do umowy.

Zgodnie z ustawą o Sądzie Konstytucyjnym regulamin Sądu Konstytucyjnego określa jego strukturę, organizację pracy, procedury prawne i odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów.

• Strona Sądu Konstytucyjnego (łot.)