Wikipedia:Przedyskutowane

Ta strona w pigułce: Przed rozpoczęciem dyskusji nad propozycją zasad, zaleceń, wytycznych, bądź dobrych praktyk, sprawdź, czy dyskusja na ten, lub podobny temat, już się nie odbyła. Być może znajdziesz interesujące Cię kwestie poniżej, a to może pomóc Ci lepiej przygotować własną propozycję.

Strona ma charakter informacyjny i pomocniczy dla osób chcących rozpocząć nowe dyskusje w Wikipedii. Dzięki zapoznaniu się z nią osoby chcące zaproponować nowe rozwiązania w Wikipedii będą mogły sprawdzić, czy ich pomysł nie został już wcześniej przedyskutowany i odrzucony, lepiej przygotować swoją propozycję, odnieść się do argumentów z poprzednich dyskusji. Konsensus lub jego brak to w Wikipedii kwestie, które zależą od jej społeczności, a więc mogą ulegać zmianie. Poniższe przykłady nie są wyryte w kamieniu i mogą pomóc osobie, która chciałaby wznowić daną propozycję, przygotować ją tak, by uwzględniała wnioski z dyskusji poprzednich. Strona została utworzona na wzór strony "Perennial proposals" w en-wiki.

Na stronie znajdują się zakończone dyskusje nad propozycjami, które:

• nie mogą być wprowadzone poprzez konsensus np. z powodów technicznych czy prawnych (kwestia kasowania kont albo ignorowania RODO)
• były omawiane przez społeczność, dlatego ich ponowne przedyskutowanie wymaga zapoznania się i odniesienia do argumentów z poprzedniej dyskusji lub wskazania zmian, które zaszły od czasu poprzedniej dyskusji, a która może wpłynąć na jej tok.

To nie jest główny temat tej strony, natomiast weryfikowalność to jeden z Pięciu filarów, najważniejszych zasad Wikipedii. Dlatego na początku pojawi się link do strony zbierającej podobnego rodzaju dyskusje, ale na temat źródeł, podstawy weryfikowalności, które nie powinny być wykorzystywane w artykułach: Nierzetelne źródła.

• Propozycja: Niektóre hasła na Wikipedii powinny zawierać szablony ostrzegające, na przykład „To hasło zawiera zdjęcia przedstawiające tematy związane z seksem”, „To hasło zawiera treści niewłaściwe dla dzieci”.
• Powody odrzucenia. Każda strona Wikipedii zawiera link do strony Wikipedia:Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność, gdzie znajdują się linki ze stronami uszczegóławiającymi tematy treści, ryzyka, porad prawnych i pojęć medycznych. Dodatkowo należy pamiętać, że Wikipedia nie jest cenzurowana, by chronić jakąkolwiek grupę przed dostępem do wiedzy. Celem istnienia treści edukacyjnych jest niesienie informacji.

• Propozycja: Należy umożliwić ładowanie na polskojęzyczną Wikipedię mediów na licencjach niekomercyjnych (na przykład Creative Commons Attribution-Noncommercial).
• Powody odrzucenia: W 2004 roku przeprowadzono głosowanie, na podstawie którego podjęto decyzję, zgodnie z którą materiały na licencjach niekomercyjnych nie będą dopuszczalne na polskojęzycznej wersji projektu.

• Propozycja: Niektóre hasła na Wikipedii powinny zawierać szablony ostrzegające „To hasło zawiera ujawnienie szczegółów fabuły utworu”
• Powody odrzucenia: Przez jakiś czas istniał szablon „Spoiler” i podobne, ale zostały usunięte w wyniku dyskusji.

• Propozycja: Hasła krótkie, zawierające mało informacji, o dużym potencjale łatwego poszerzenia, powinny być oznaczane specjalnym szablonem informującym o tym, że hasło jest zalążkowe.
• Powody odrzucenia: Rozwiązanie z oznaczaniem haseł szablonem „stub” było stosowane w początkowym okresie istnienia Wikipedii. Jednak w 2008 roku zrezygnowano ze stosowania różnorodnych szablonów stub, a w 2011 roku ostatecznie skasowano ten szablon.

• Propozycja: Uważam, że w tym konkretnym haśle linki zewnętrzne są najbardziej istotną częścią niemerytoryczną i powinny być pierwsze pod treścią.
• Powody odrzucenia: Wikipedyści podjęli decyzję o standaryzacji kolejności sekcji końcowych. Jest to spowodowane potrzebą ujednolicenia, jak hasła powinny wyglądać (także z powodów technicznych).

• Propozycja: Obecna sytuacja z wersjami przejrzanymi nie jest właściwa, powinniśmy zmienić sposób, w jaki Wersje Przejrzane działają na naszym projekcie.
• Powody odrzucenia: Wikipedyści wiele razy dyskutowali na temat wersji przejrzanych. Prawdopodobnie będą jeszcze dyskutować kilka razy na ten temat.

• Propozycja: Utwórzmy stronę do zgłaszania próśb o zatwierdzenie edycji
• Powód odrzucenia: Była i się nie sprawdziła - patrz: Dyskusja nad zamknięciem POPE

• Propozycja: Każdy wikipedysta powinien móc opisywać swoje edycje w taki sposób, jaki mu pasuje. Jeżeli pasuje mi opisywanie małych zmian w haśle opisem „drup”, to tak chcę je opisywać.
• Powody odrzucenia: Opisy zmian służą do komunikacji pomiędzy edytorem a osobami, które później będą przyglądały się danym edycjom. Wpisywanie opisów zrozumiałych dla tylko jednej osoby (lub wymagających kontaktu z tą osobą) stoi w sprzeczności z sensem opisu zmian (problem reguluje Wikipedia:Opis zmian).

• Propozycja: Polskojęzyczna Wikipedia powinna konsekwentnie stosować feminatywy / unikać feminatywów
• Powody odrzucenia: Polscy wikipedyści odbyli wiele dyskusji na temat feminatywów. Jednoznaczna zasada nie została stworzona.

• Zarysowanie problemu: Zapis nazw obiektów geograficznych.
• Uzus: zbiorem rozwiązań problemów, jakie mogą się pojawić się podczas edycji haseł jest Pomoc:Nazewnictwo geograficzne – w artykułach powinny być stosowane polskie egzonimy (polskie nazwy geograficzne świata), o ile takie istnieją, lub endonimy (nazwy oryginalne), jeżeli nie istnieją egzonimy. Nie powinny być natomiast stosowane obce egzonimy. Dla obiektów leżących w całości lub częściowo na terytorium Polski należy stosować polskie nazwy – są to polskie endonimy. Dla obiektów leżących poza granicami Polski należy stosować nazwy polskie, jeżeli polska nazwa (egzonim) jest zalecana przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dyskusja z powołaniem się na KSNG z okresu tworzenia strony pomocy np. tutaj).

• Zarysowanie problemu: Artykuły o ww. państwach figurują pod pełnymi, oficjalnymi nazwami tych państw (Chińska Republika Ludowa, Republika Chińska), w odróżnieniu od artykułów o innych państwach współczesnych (np. Polska).
• Uzus: Przyjęte nazewnictwo wynika przede wszystkim z faktu, że Tajwan/Republika Chińska stanowi bezpośrednią kontynuację bytu państwowego, który w latach 1912–1949 obejmował kontynentalną część Chin. Kwestia nazewnictwa/propozycje przenosin pod nazwy krótkie dyskutowane były m.in. tutaj: 2007, 2012, 2014, 2018; szukaj więcej: [1].

• Zarysowanie problemu: Przymiotnik „radziecki” był używany w czasach PRL-u, obecnie powinno się pisać „sowiecki”.
• Uzus: Pomoc:Styl – poradnik dla autorów: w nazwach oficjalnych, czyli państwowych, organizacyjnych itp. stosuje się przymiotnik „radziecki”. W innych przypadkach przymiotniki „radziecki” i „sowiecki” są równoprawnymi synonimami. Dyskusje: sowiecki vs radziecki, Związek Radziecki czy Związek Sowiecki oraz opis w haśle ZSRR.

• Propozycja: Umieszczanie listy dodatkowych pozycji bibliograficznych (niewykorzystanych w artykule) na stronie dyskusji, przy użyciu szablonu {{Literatura}}.
• Powody odrzucenia: Propozycja stanowiła kompromis między różnymi możliwościami, omówionymi w dyskusji. Nie zyskała jednak powszechnej akceptacji, a część wikipedystów otwarcie się jej sprzeciwia. Szablon był już zgłoszony do usunięcia w 2017, ale nie uzyskano konsensusu.

• Propozycja: linkowanie (bądź nie) do dat
• Brak konsensusu. Linkowanie wewnętrzne do dat podlega ogólnej regulacji przedstawionej na stronie pomocy Kiedy wstawić link: odnośniki (linki) w tekście mają pomóc w zrozumieniu treści objaśniającej hasło. Brak konsensusu wynika głównie z dopuszczalnego linkowania do dat urodzin i śmierci bohaterów biogramów przedstawionych w zaleceniu dotyczącym edycji artykułów biograficznych, gdzie powołano się na zdrowy rozsądek i prośbę o uwzględnianie wyjątków linkowania do takich dat, które są najważniejsze w kontekście biogramów. Przykładowa dyskusja z 2008 roku na liście Wikipl-l: linki do dat zwykle nie dają czytelnikowi dodatkowych informacji dot. tematu artykułu, który czyta, linki do dat przeszkadzają w dłuższych tekstach, ale linki do dat ułatwiają tworzenie kalendariów, linki do dat mogą być istotne, jeśli ważny jest czasowy kontekst tematu poruszanego w artykule.

• Propozycja: Gdy nie ma na dany temat hasła w Wikipedii, to należy dodać link wewnętrzny, ale do hasła w innej wersji językowej.
• Odpowiedź: Techniczne sposoby linkowania do innych wersji językowych Wikipedii i do projektów siostrzanych zostały przedstawione na stronie pomocy Pomoc:Jak wstawić link#Linki do innych wersji językowych Wikipedii danego hasła. Jednak takie linkowanie w treści hasła powoduje problem z zamianą linków gdy artykuł powstanie w polskojęzycznej wersji Wikipedii: wówczas czytelnicy haseł, w których są takie linki, nie dowiedzą się o istnieniu artykułu w polskojęzycznej wersji. Właściwym jest stosowanie szablonu {{link-interwiki}}.

• Brak uzusu: PWN w swojej opinii powołuje się na Edycję tekstów A. Wolańskiego (s. 131) i jednocześnie jako przykład wskazuje fragment jednego z haseł w Wikipedii. Dyskusja z marca 2022.

• Propozycja: Należy pisać wyłącznie „w Ukrainie”; należy pisać wyłącznie „na Ukrainie”.
• Odpowiedź: Obie wersje są poprawne językowo, a choć RJP zachęca do stosowania „w Ukrainie” (opinia RJP), to niewłaściwe są edycje polegające na zmianie jednej formy poprawnej na drugą formę poprawną, a tym bardziej niejednolicie w ramach jednego artykułu. Przykładowe dyskusje: „Na” czy „W” Ukrainie, Rzekomo poprawne „w Ukrainie”, Filtr nadużyć „w Ukrainie”.

• Propozycja: Fajnie byłoby w hasłach dodawać sekcję, w której znalazłyby się interesujące jakieś fajne szczegóły lub fakty.
• Odpowiedź: „Ciekawostki” i sekcje nim poświęcone są uznane za niepoprawne w ramach stylu encyklopedycznego przyjętego w Wikipedii. Kwestia ta została opisana na stronie Pomoc:Styl – poradnik dla autorów#Przykłady niepoprawnego stylu: Nie tworzymy także sekcji z ciekawostkami. Jeżeli coś jest interesujące, warto zamieścić to w treści artykułu. Informacje typu trivia i typu plotkarskiego nie nadają się do encyklopedii. Nie ma też znaczenia nazwa sekcji z takimi informacjami. Dyskusje na ten temat: Ciekawostki, ponownie Ciekawostki i Traktowanie Wikipedii jako portalu z ciekawostkami.

• Propozycja: Opisy poszczególnych tras autobusowych i tramwajowych są zbyt szczegółowe; przebieg tras szybko się zmienia, wprowadzane są trasy tymczasowe i zmieniane numery tras, z tego powodu Wikipedia nie jest w stanie podawać aktualnego ich stanu. Należy usunąć takie opisy i zastąpić je bardziej ogólnymi.
• Odpowiedź: Szczegółowe opisy tras, uwzględniające punkt początkowy, końcowy i ulice, po których biegnie trasa, naruszają zasadę WP:NIEŁAD, nie są ponadczasowe (i jako takie nie spełniają jednego z warunków encyklopedyczności) i potencjalnie mogą wprowadzać czytelników w błąd. Opisy tras powinny być ogólne i zawierać kontekst historyczny. Dyskusje na ten temat odbyły się w Kawiarence oraz w Poczekalni.

• Uzus: czasami pojawiają się postulaty dotyczące usunięcia kursywy z tytułów artykułów (wstawianych poprzez magiczne słowo DISPLAYTITLE: bądź szablon {{tytuł kursywą}}). Zgodnie z zaleceniami w tytułach artykułów chemicznych dozwolone jest stosowanie kursywy, patrz: Wikipedia:Zalecenia dotyczące nazewnictwa chemicznego#Formatowanie nazwy artykułu. Na przestrzeni lat odbyło się kilka dyskusji kończących się brakiem konsensusu: dyskusja z 2018, druga dyskusja.

• Propozycja: Ponieważ wiele edycji niezalogowanych użytkowników jest nieprawidłowych, wszyscy niezalogowani użytkownicy powinni stracić możliwość edytowania.
• Powody odrzucenia: Każdego miesiąca niezalogowani użytkownicy wykonują tysiące edycji, w większości prawidłowych. Dodatkowo na polskiej wersji Wikipedii funkcjonują wersje przejrzane, dzięki którym każda edycja niezalogowanego użytkownika (jak też użytkownika z krótkim stażem) musi być zatwierdzona przez osobę z uprawnieniami redaktora.
  Z drugiej strony, w 2020 społeczność portugalskojęzycznej Wikipedii podjęła tę decyzję. Ocena skutków trwa.

• Propozycja: Podobnie jak w innych serwisach, użytkownik powinien mieć możliwość skasowania konta i swojego wkładu w Wikipedię.
• Powody odrzucenia: Kasowanie kont, nawet jeżeli nie jest technicznie niemożliwe, byłoby niezgodne z prawnymi ograniczeniami, szczególnie w związku z licencją CC-BY-SA 4.0 i GFDL. Użytkownik zapisując edycję wyraża nieodwołalną zgodę na udostępnienie wkładu na tych licencjach. Użytkownik może także zmienić nazwę użytkownika lub poprosić o „wymazanie” konta.

• Propozycja: ani zwykli użytkownicy, ani administratorzy nie mają wglądu w dziennik aktywności checkuserów, przez co nie jest łatwe wyegzekwowanie odbierania uprawnień za co najmniej roczną nieaktywność.
• Nierozwiązywalność: nie jest możliwe udostępnienie dziennika aktywności CU użytkownikom spoza tej grupy – informacje tam zawarte mogą czasem ujawniać dane sprawdzanych edycji; na przykład w niektórych przypadkach jest możliwe odgadnięcie, jakie adresy IP otrzymał sprawdzający. Skargi na naruszenia zasad zachowania poufności checkuserów można zgłaszać bezpośrednio do Komisji Rzeczników, która ma dostęp do dziennika.

• Propozycja: Pomiędzy uprawnieniami redaktora a uprawnieniami administratora powinien istnieć jeszcze jeden poziom, posiadający część uprawień administratora (np. przycisk cofania zmian lub podgląd wersji skasowanych).
• Powody odrzucenia: Wikipedyści dyskutowali wiele razy (przykład) nad tym tematem, ale nigdy nie przeszli z dyskusji do technicznej rozmowy z Fundacją w kwestii implementacji takich uprawnień. Czasem jest to także kwestia problemów prawnych.

• Propozycja: Uważam, że wielu administratorów na pl.wiki jest nieaktywnych i powinno się im odebrać uprawnienia.
• Odpowiedź: W okolicach 2010 i 2011 roku w środowisku zaczęto mówić poważniej na temat odbierania uprawień nieaktywnym administratorom. Podano trochę danych, przeprowadzono dyskusję i głosowanie, na podstawie którego wdrożono zasadę odbierania uprawnień po roku ich nieużywania. W czerwcu 2024 roku w wyniku głosowania, do którego doszło wskutek podjętej dwa miesiące wcześniej dyskusji zrezygnowano z powiadamiania administratorów dwa tygodnie przed możliwym odebraniem ich uprawnień administratorskich.

• Propozycja: Zgodnie z danymi podanymi w ustawie barwy polskiej flagi są „szaro-czerwone”. Wikipedyści powinni przestrzegać prawa, więc barwy polskiej flagi powinny być zgodne z ustawą.
• Odpowiedź: Dokładna analiza barw z ustawy jest dostępna tutaj w haśle. Wikipedyści przeprowadzili długą dyskusję, a później głosowanie w sprawie barw.

• Zarysowanie problemu: czasami pojawiają się głosy o to, że w ekspozycji na stronie głównej powinny pojawiać się ważne rocznice, a aktualnie są prezentowane tylko okrągłe (interwał 5 lat)
• Nierozwiązywalność: nikt nie zaproponował kanonu nienaruszalnych, ultra-ważnych rocznic, które powinno się eksponować niezależnie od tego, ile lat upłynęło.

• Propozycja: Na innych wikipediach zdarzają się kategorie z 1 elementem albo szablony nawigacyjne z 1 elementem.
• Powody odrzucenia: Polscy wikipedyści podjęli decyzję (tutaj jedna z dyskusji), że kategorie i szablony nawigacyjne powinny mieć minimum 3 elementy, by móc się utrzymać. Jedynym wyjątkiem jest efekt kiwi.

• Kryteria encyklopedyczności – można napisać o szczegółowych kryteriach (np. o piłkarzach, w jakich przypadkach są ency), ale nie sposób jest napisanie ogólnych (dotyczących wszystkich podmiotów haseł) kryteriów encyklopedyczności (por. obowiązujące, oraz proponowane, lecz niezaakceptowane, kryteria encyklopedyczności).