Plac Kaszubski w Gdyni
| Śródmieście | |
 Plac Kaszubski w Gdyni | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Poprzednie nazwy |
Rynek Kaszubski |
Położenie na mapie Gdyni  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
| 54°31′22,0800″N 18°32′35,1600″E/54,522800 18,543100 | |
Plac Kaszubski – pierwotnie Rynek Kaszubski – plac w centrum Gdyni, z którego początek biorą ulice: Świętojańska, Starowiejska, Wójta Radtkego, Jana z Kolna, Portowa i Derdowskiego.
Po ostatnich pracach drogowo-budowlanych plac został przekształcony w deptak, na którym znajdują się pomnik Antoniego Abrahama oraz rzeźba przedstawiająca siedzącą na ławce parę Kaszubów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przy placu (na rogu ulic Świętojańskiej i Derdowskiego) znajdował się pierwszy gdyński ratusz. Nieistniejącą dziś willę wybudował gdyński radny Augustyn Grubba, który wydzierżawił go na potrzeby siedziby gdyńskiej administracji[1]. Pierwszym budynkiem mieszkalnym przy dzisiejszym pl. Kaszubskim była nieistniejąca dziś willa Stella Maris z 1914, w której w lutym 1920 kwaterował generał Józef Haller (jej miejsce zajmowane jest przez apartamentowiec Transatlantyk)[2].
W miejscu, w którym stoi dziś pomnik Abrahama, w 1925 roku zbudowano pierwszą, drewnianą halę targową w Gdyni[3], która już po roku uległa spaleniu.
Przy placu w okresie międzywojennym znajdowała się restauracja z dancingiem, prowadzona przez p. Piątka[4]. Z kolei w budynku przy ul. Starowiejskiej 1 znajdował się hotel Centralny, należący do rodziny Skwierczów. Planowane jest przywrócenie funkcji hotelowej w tym budynku[5].
Podczas okupacji Niemcy kolejno zmienili nazwę placu na Zoppoter Platz i General Litzmann Platz[6], wycinając zarazem potężny dąb rosnący na wlocie ul. Portowej[7].
Z okazji 90-lecia nadania Gdyni praw miejskich, w listopadzie 2016 kosztem 1,3 mln zł na placu powstała fontanna multimedialna (tzw. dry-plaza, potocznie nazywana tańczącą - instalacja z 30 sterowanymi dyszami tworzącymi obrazy wodne), iluminowana na biało-niebiesko[8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Na placu znajdują się także neoklasycystyczny klasztor Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo (pierwotnie dom dla letników z 1927, od 1928 szpital) oraz dyspozytornia ruchu Zarządu Komunikacji Miejskiej, jako pozostałość po dawnej pętli trolejbusowej, która znajdowała się w miejscu dzisiejszego deptaka jako były centralny punkt komunikacji trolejbusowej. Przy placu Kaszubskim znajduje się Szpital Miejski im. J. Brudzińskiego (choć jego adres to ul. Wójta Radtkego 1).
Para Kaszubów
[edytuj | edytuj kod]Postacie Jakuba i Elżbiety Scheibe’ów patrzą w kierunku kamienicy w północnej pierzei placu, gdzie kiedyś mieszkali. Jakub Scheibe i jego żona Elżbieta, mieszkali oni w Gdyni w latach dwudziestych XX w. i byli kochającym się małżeństwem Kaszubów.
Każdego dnia Elżbieta wypatrywała z okien swojego domu powracającego męża, który pracował jako rybak. Jakub był przykładem lokalnego patrioty – człowieka, który mimo wyjazdu do Ameryki, postanowił powrócić do Gdyni[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Katarzyna Fryc Tych budynków w Gdyni już nie ma. Pierwszy gdyński magistrat
- ↑ Katarzyna Fryc Tych budynków w Gdyni już nie ma. Willa Stella Maris
- ↑ Katarzyna Fryc Zobacz, jak zmieniał się plac Kaszubski w Gdyni [ARCHIWALNE ZDJĘCIA ] trójmiasto.gazeta.pl 14.12.2013 [dostęp 7.01.2014]
- ↑ Nocne emocje w spelunie Piątka
- ↑ Katarzyna Fryc Nowy hotel w zabytkowym budynku w centrum Gdyni
- ↑ www.gotenhafen.com.pl. gotenhafen.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-13)]..
- ↑ Od rybackiej wsi do nowoczesnego miasta. Migawki z przedwojennej Gdyni
- ↑ Na placu Kaszubskim w Gdyni budują tańczącą fontannę
- ↑ Plac Kaszubski w Gdyni. [w:] KRODO - zanim wyjdziesz [on-line]. [dostęp 2011-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-16)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcie placu Kaszubskiego w roku 1978
- Zdjęcie placu Kaszubskiego w okresie międzywojennym
- Zdjęcie placu Kaszubskiego w roku 1989