Lista pierwiastków chemicznych
Wygląd
(Przekierowano z Pierwiastki chemiczne według symboli)
Pierwiastki chemiczne oraz niektóre z ich właściwości:
Symb. | Nazwa | L.a. | Std. m. atom.[a][1] | Stan skupienia | Charakter chemiczny | Gęstość (w 20 °C) |
T. topn. (°C) | T. wrz. (°C) | Rok odkrycia | Odkrywca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | wodór | 1 | 1,0080 | gaz | niemetal | 84 µg/cm³ | -259,1 | -252,9 | 1766 | Cavendish |
He | hel | 2 | 4,0026 | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 170 µg/cm³ | -272,2 | -268,9 | 1895 | Ramsay, Cleve i Langlet |
Li | lit | 3 | 6,94 | ciało stałe | metal | 0,53 g/cm³ | 180,5 | 1317 | 1817 | Arfvedson |
Be | beryl | 4 | 9,0122 | ciało stałe | metal | 1,85 g/cm³ | 1278 | 2970 | 1797 | Vauquelin |
B | bor | 5 | 10,81 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 2,46 g/cm³ | 2300 | 2550 | 1808 | Davy i Gay-Lussac |
C | węgiel | 6 | 12,011 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 3,51 g/cm³ | 3550 | 4827 | prehistoria | nieznany |
N | azot | 7 | 14,007 | gaz | niemetal | 1,17 mg/cm³ | -209,9 | -195,8 | 1772 | Rutherford |
O | tlen | 8 | 15,999 | gaz | niemetal | 1,33 mg/cm³ | -218,4 | -182,9 | 1774 | Priestley i Scheele |
F | fluor | 9 | 18,998 | gaz | niemetal | 1,58 mg/cm³ | -219,6 | -188,1 | 1886 | Moissan |
Ne | neon | 10 | 20,180 | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 0,84 mg/cm³ | -248,7 | -246,1 | 1898 | Ramsay u. Travers |
Na | sód | 11 | 22,990 | ciało stałe | metal | 0,97 g/cm³ | 97,8 | 892 | 1807 | Davy |
Mg | magnez | 12 | 24,305 | ciało stałe | metal | 1,74 g/cm³ | 648,8 | 1107 | 1755 | Black |
Al | glin | 13 | 26,982 | ciało stałe | metal/półmetal[b] | 2,70 g/cm³ | 660,5 | 2467 | 1825 | Oersted |
Si | krzem | 14 | 28,085 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 2,33 g/cm³ | 1410 | 2355 | 1824 | Berzelius |
P | fosfor | 15 | 30,974 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 1,82 g/cm³ | 44 (P4) | 280 (P4) | 1669 | Brand |
S | siarka | 16 | 32,06 | ciało stałe | niemetal | 2,06 g/cm³ | 113 | 444,7 | prehistoria | nieznany |
Cl | chlor | 17 | 35,45 | gaz | niemetal | 2,95 mg/cm³ | -101 | -34,6 | 1774 | Scheele |
Ar | argon | 18 | 39,95 | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 1,66 mg/cm³ | -189,4 | -185,9 | 1894 | Ramsay i Lord Rayleigh |
K | potas | 19 | 39,098 | ciało stałe | metal | 0,86 g/cm³ | 63,7 | 774 | 1807 | Davy |
Ca | wapń | 20 | 40,078 | ciało stałe | metal | 1,54 g/cm³ | 839 | 1487 | 1808 | Davy |
Sc | skand | 21 | 44,956 | ciało stałe | metal | 2,99 g/cm³ | 1539 | 2832 | 1879 | Nilson |
Ti | tytan | 22 | 47,867 | ciało stałe | metal | 4,51 g/cm³ | 1660 | 3260 | 1791 | Gregor i Klaproth |
V | wanad | 23 | 50,942 | ciało stałe | metal | 6,09 g/cm³ | 1890 | 3380 | 1801 | del Rio |
Cr | chrom | 24 | 51,996 | ciało stałe | metal | 7,14 g/cm³ | 1857 | 2482 | 1797 | Vauquelin |
Mn | mangan | 25 | 54,938 | ciało stałe | metal | 7,44 g/cm³ | 1244 | 2097 | 1774 | Gahn |
Fe | żelazo | 26 | 55,845 | ciało stałe | metal | 7,87 g/cm³ | 1535 | 2750 | prehistoria | nieznany |
Co | kobalt | 27 | 58,933 | ciało stałe | metal | 8,89 g/cm³ | 1495 | 2870 | 1735 | Brand |
Ni | nikiel | 28 | 58,693 | ciało stałe | metal | 8,91 g/cm³ | 1453 | 2732 | 1751 | Cronstedt |
Cu | miedź | 29 | 63,546 | ciało stałe | metal | 8,92 g/cm³ | 1083,5 | 2595 | prehistoria | nieznany |
Zn | cynk | 30 | 65,38 | ciało stałe | metal | 7,14 g/cm³ | 419,6 | 907 | prehistoria | nieznany |
Ga | gal | 31 | 69,723 | ciało stałe | metal | 5,91 g/cm³ | 29,8 | 2403 | 1875 | Lecoq de Boisbaudran |
Ge | german | 32 | 72,630 | ciało stałe | metal/półmetal[b] | 5,32 g/cm³ | 937,4 | 2830 | 1886 | Winkler |
As | arsen | 33 | 74,922 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 5,72 g/cm³ | 613 | 613[c] | ca. 1250 | Albert Wielki |
Se | selen | 34 | 78,971 | ciało stałe | niemetal | 4,82 g/cm³ | 217 | 685 | 1817 | Berzelius |
Br | brom | 35 | 79,904 | ciecz | niemetal | 3,14 g/cm³ | -7,3 | 58,8 | 1826 | Balard |
Kr | krypton | 36 | 83,798 | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 3,48 mg/cm³ | -156,6 | -152,3 | 1898 | Ramsay i Travers |
Rb | rubid | 37 | 85,468 | ciało stałe | metal | 1,53 g/cm³ | 39 | 688 | 1861 | Bunsen i Kirchhoff |
Sr | stront | 38 | 87,62 | ciało stałe | metal | 2,63 g/cm³ | 769 | 1384 | 1790 | Crawford |
Y | itr | 39 | 88,906 | ciało stałe | metal | 4,47 g/cm³ | 1523 | 3337 | 1794 | Gadolin |
Zr | cyrkon | 40 | 91,224 | ciało stałe | metal | 6,51 g/cm³ | 1852 | 4377 | 1789 | Klaproth |
Nb | niob | 41 | 92,906 | ciało stałe | metal | 8,58 g/cm³ | 2468 | 4927 | 1801 | Hatchett |
Mo | molibden | 42 | 95,95 | ciało stałe | metal | 10,28 g/cm³ | 2617 | 5560 | 1778 | Scheele |
Tc | technet | 43 | [97] | ciało stałe | metal | 11,49 g/cm³ | 2172 | 5030 | 1937 | Perrier i Segrè |
Ru | ruten | 44 | 101,07 | ciało stałe | metal | 12,45 g/cm³ | 2310 | 3900 | 1844 | Claus |
Rh | rod | 45 | 102,91 | ciało stałe | metal | 12,41 g/cm³ | 1966 | 3727 | 1803 | Wollaston |
Pd | pallad | 46 | 106,42 | ciało stałe | metal | 12,02 g/cm³ | 1552 | 3140 | 1803 | Wollaston |
Ag | srebro | 47 | 107,87 | ciało stałe | metal | 10,49 g/cm³ | 961,9 | 2212 | prehistoria | nieznany |
Cd | kadm | 48 | 112,41 | ciało stałe | metal | 8,64 g/cm³ | 321 | 765 | 1817 | Strohmeyer |
In | ind | 49 | 114,82 | ciało stałe | metal | 7,31 g/cm³ | 156,2 | 2080 | 1863 | Reich i Richter |
Sn | cyna | 50 | 118,71 | ciało stałe | metal | 7,29 g/cm³ | 232 | 2270 | prehistoria | nieznany |
Sb | antymon | 51 | 121,76 | ciało stałe | metal/półmetal[b] | 6,69 g/cm³ | 630,7 | 1750 | prehistoria | nieznany |
Te | tellur | 52 | 127,60 | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 6,25 g/cm³ | 449,6 | 990 | 1782 | von Reichenstein |
I | jod | 53 | 126,90 | ciało stałe | niemetal | 4,94 g/cm³ | 113,5 | 184,4 | 1811 | Courtois |
Xe | ksenon | 54 | 131,29 | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 4,49 g/dm³ | -111,9 | -107 | 1898 | Ramsay i Travers |
Cs | cez | 55 | 132,91 | ciało stałe | metal | 1,90 g/cm³ | 28,4 | 690 | 1860 | Bunsen i Kirchhoff |
Ba | bar | 56 | 137,33 | ciało stałe | metal | 3,65 g/cm³ | 725 | 1640 | 1808 | Davy |
La | lantan | 57 | 138,91 | ciało stałe | metal | 6,16 g/cm³ | 920 | 3454 | 1839 | Mosander |
Ce | cer | 58 | 140,12 | ciało stałe | metal | 6,77 g/cm³ | 798 | 3257 | 1803 | von Hisinger i Berzelius |
Pr | prazeodym | 59 | 140,91 | ciało stałe | metal | 6,48 g/cm³ | 931 | 3212 | 1885 | von Welsbach |
Nd | neodym | 60 | 144,24 | ciało stałe | metal | 7,00 g/cm³ | 1010 | 3127 | 1885[2] | von Welsbach |
Pm | promet | 61 | [145] | ciało stałe | metal | 7,22 g/cm³ | 1080 | 2730 | 1945 | Marinsky i Glendenin |
Sm | samar | 62 | 150,36 | ciało stałe | metal | 7,54 g/cm³ | 1072 | 1778 | 1879 | Lecoq de Boisbaudran |
Eu | europ | 63 | 151,96 | ciało stałe | metal | 5,25 g/cm³ | 822 | 1597 | 1901 | Demaçay |
Gd | gadolin | 64 | 157,25 | ciało stałe | metal | 7,89 g/cm³ | 1311 | 3233 | 1880 | de Marignac |
Tb | terb | 65 | 158,93 | ciało stałe | metal | 8,25 g/cm³ | 1360 | 3041 | 1843 | Mosander |
Dy | dysproz | 66 | 162,50 | ciało stałe | metal | 8,56 g/cm³ | 1409 | 2335 | 1886 | Lecoq de Boisbaudran |
Ho | holm | 67 | 164,93 | ciało stałe | metal | 8,78 g/cm³ | 1470 | 2720 | 1878 | Soret |
Er | erb | 68 | 167,26 | ciało stałe | metal | 9,05 g/cm³ | 1522 | 2510 | 1842 | Mosander |
Tm | tul | 69 | 168,93 | ciało stałe | metal | 9,32 g/cm³ | 1545 | 1727 | 1879 | Cleve |
Yb | iterb | 70 | 173,05 | ciało stałe | metal | 6,97 g/cm³ | 824 | 1193 | 1878 | de Marignac |
Lu | lutet | 71 | 174,97 | ciało stałe | metal | 9,84 g/cm³ | 1656 | 3315 | 1907 | Urbain |
Hf | hafn | 72 | 178,49 | ciało stałe | metal | 13,31 g/cm³ | 2150 | 5400 | 1923 | Coster i vón Hevesy |
Ta | tantal | 73 | 180,95 | ciało stałe | metal | 16,68 g/cm³ | 2996 | 5425 | 1802 | Ekeberg |
W | wolfram | 74 | 183,84 | ciało stałe | metal | 19,26 g/cm³ | 3407 | 5927 | 1783 | Bracia de Elhuyar |
Re | ren | 75 | 186,21 | ciało stałe | metal | 21,03 g/cm³ | 3180 | 5627 | 1925 | Noddack, Tacke i Berg |
Os | osm | 76 | 190,23 | ciało stałe | metal | 22,61 g/cm³ | 3045 | 5027 | 1803 | Tennant i Wollastone[3] |
Ir | iryd | 77 | 192,22 | ciało stałe | metal | 22,65 g/cm³ | 2410 | 4130 | 1803 | Tennant |
Pt | platyna | 78 | 195,08 | ciało stałe | metal | 21,45 g/cm³ | 1772 | 3827 | 1557 | Scaliger |
Au | złoto | 79 | 196,97 | ciało stałe | metal | 19,32 g/cm³ | 1064,4 | 2940 | prehistoria | nieznany |
Hg | rtęć | 80 | 200,59 | ciecz | metal | 13,55 g/cm³ | -38,9 | 356,6 | prehistoria | nieznany |
Tl | tal | 81 | 204,38 | ciało stałe | metal | 11,85 g/cm³ | 303,6 | 1457 | 1861 | Crookes |
Pb | ołów | 82 | 207,2 | ciało stałe | metal | 11,34 g/cm³ | 327,5 | 1740 | prehistoria | nieznany |
Bi | bizmut | 83 | 208,98 | ciało stałe | metal | 9,80 g/cm³ | 271,4 | 1560 | 1540 | Agricola |
Po | polon | 84 | [209] | ciało stałe | metal/półmetal[b] | 9,20 g/cm³ | 254 | 962 | 1898 | Maria i Piotr Curie |
At | astat | 85 | [210] | ciało stałe | niemetal/półmetal[b] | 302 | 337 | 1940 | Corson i MacKenzie | |
Rn | radon | 86 | [222] | gaz | niemetal/gaz szlachetny[b] | 9,23 mg/cm³ | -71 | -61,8 | 1900 | Dorn |
Fr | frans | 87 | [223] | ciało stałe | metal | 27 | 677 | 1939 | Perey | |
Ra | rad | 88 | [226] | ciało stałe | metal | 5,50 g/cm³ | 700 | 1140 | 1898 | Maria i Piotr Curie |
Ac | aktyn | 89 | [227] | ciało stałe | metal | 10,07 g/cm³ | 1047 | 3197 | 1899 | Debierne |
Th | tor | 90 | 232,04 | ciało stałe | metal | 11,72 g/cm³ | 1750 | 4787 | 1829 | Berzelius |
Pa | protaktyn | 91 | 231,04 | ciało stałe | metal | 15,37 g/cm³ | 1554 | 4030 | 1917 | Soddy, Cranston i Hahn |
U | uran | 92 | 238,03 | ciało stałe | metal | 18,97 g/cm³ | 1132,4 | 3818 | 1789 | Klaproth |
Np | neptun | 93 | [237] | ciało stałe | metal | 20,48 g/cm³ | 640 | 3902 | 1940 | McMillan i Abelson |
Pu | pluton | 94 | [244] | ciało stałe | metal | 19,74 g/cm³ | 641 | 3327 | 1940 | Seaborg |
Am | ameryk | 95 | [243] | ciało stałe | metal | 13,67 g/cm³ | 994 | 2607 | 1944 | Seaborg |
Cm | kiur | 96 | [247] | ciało stałe | metal | 13,51 g/cm³ | 1340 | 1944 | Seaborg | |
Bk | berkel | 97 | [247] | ciało stałe | metal | 13,25 g/cm³ | 986 | 1949 | Seaborg | |
Cf | kaliforn | 98 | [251] | ciało stałe | metal | 15,1 g/cm³ | 900 | 1950 | Seaborg | |
Es | einstein | 99 | [252] | ciało stałe | metal | 860 | 1952 | Seaborg | ||
Fm | ferm | 100 | [257] | ciało stałe | metal | 1952 | Seaborg | |||
Md | mendelew | 101 | [258] | ciało stałe | metal | 1955 | Seaborg | |||
No | nobel | 102 | [259] | ciało stałe | metal | 1958 | Seaborg | |||
Lr | lorens | 103 | [262] | ciało stałe | metal | 1961 | Ghiorso | |||
Rf | rutherford | 104 | [267] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1964/69 | Flerow lub Ghiorso | |||
Db | dubn | 105 | [268] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1967/70 | Flerow lub Ghiorso | |||
Sg | seaborg | 106 | [269] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1974 | Oganessian | |||
Bh | bohr | 107 | [270] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1976 | Oganessian | |||
Hs | has | 108 | [269] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1984 | Instytut Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt (GSI), Niemcy | |||
Mt | meitner | 109 | [277] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1982 | Instytut Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt | |||
Ds | darmsztadt | 110 | [281] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1994 | Instytut Badań Ciężkich Jonów | |||
Rg | roentgen | 111 | [282] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1994 | Instytut Badań Ciężkich Jonów | |||
Cn | kopernik | 112 | [285] | prawdopodobnie ciecz | metal | 1996 | Instytut Badań Ciężkich Jonów | |||
Nh | nihon | 113 | [286] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 2003 | Riken[4] | |||
Fl | flerow | 114 | [290] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 1998 | Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych i Lawrence Livermore National Laboratory[5][6][7] | |||
Mc | moskow | 115 | [290] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 2003 | Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych | |||
Lv | liwermor | 116 | [293] | prawdopodobnie ciało stałe | metal | 2000 | Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych i Lawrence Livermore National Laboratory[5][8][9] | |||
Ts | tenes | 117 | [294] | prawdopodobnie ciało stałe | prawdopodobnie niemetal | 2009 | Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych | |||
Og | oganeson | 118 | [294] | prawdopodobnie ciało stałe | prawdopodobnie niemetal | 2002 | Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Lista konfiguracji elektronowych pierwiastków chemicznych
- Pierwiastki chemiczne według twardości
- Związki chemiczne według pierwiastków
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) bez odpowiadającej jej niepewności rozszerzonej. Wartości podane w nawiasach klamrowych stanowią liczbę masową natrwalszego izotopu i dotyczą pierwiastków, które nie mają trwałych izotopów, a więc niemożliwe jest dla nich wskazanie standardowej względnej masy atomowej.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Różnice w postrzeganiu charakteru chemicznego niektórych pierwiastków wynikają z różnych badań, a także uzgodnień i rozróżnienia pojęć: metal, niemetal, gaz szlachetny, półmetal (rodzaj, którego niektórzy chemicy nie uznają).
- ↑ W podanej temperaturze pierwiastek podlega sublimacji.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑ WebElements Periodic Table » Neodymium » historical information [online], www.webelements.com [dostęp 2019-07-17] .
- ↑ S.I. Venetskii , Osmium, „Metallurgist”, 18 (2), 1974, s. 155–157, DOI: 10.1007/BF01132596, ISSN 1573-8892 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
- ↑ Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118. Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, 2015-12-30. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-31)]. (ang.).
- ↑ a b Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29] .
- ↑ Yu. Ts. Oganessian i inni, Synthesis of Superheavy Nuclei in the 48 C a + 244 Pu Reaction, „Physical Review Letters”, 83 (16), 1999, s. 3154–3157, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.3154 (ang.).
- ↑ Kit Chapman , What it takes to make a new element [online], Chemistry World, 30 listopada 2016 [dostęp 2020-11-24] (ang.).
- ↑ Y.T. Oganessian i inni, Observation of the decay of 292116, „Physical Review C”, 63 (1), 2000, art. nr 011301, DOI: 10.1103/PhysRevC.63.011301 (ang.).
- ↑ Livermorium and Flerovium join the periodic table of elements. Lawrence Livermore National Laboratory, 2012-05-31. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).