Patron (pies)

Patron

Патрон

Patron pomaga szukać min w okolicy wsi Szestowycja w obwodzie czernihowskim po ustąpieniu wojsk rosyjskich, 19 kwietnia 2022
Data i miejsce urodzenia	2019 Ukraina
Przebieg służby
Lata służby	od 2020
Formacja	Państwowa Służba Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych
Główne wojny i bitwy	inwazja Rosji na Ukrainę
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Patron (ukr. Патрон) – pies rasy Jack Russell terrier wykonujący zadania dla Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych. Zdobył międzynarodową sławę dzięki swoim działaniom w zakresie wykrywania min lądowych podczas inwazji Rosji na Ukrainę^[1][2][3].

Urodził się w 2019 roku^[4]. Waży około 4 kilogramów, co oznacza, że jego masa ciała jest zbyt mała, aby wywołać detonację większości min przeciwpiechotnych^[5].

W 2020 roku^[6] szef grupy pirotechnicznej Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych w rejonie Czernihowa Mychajło Iljew kupił od kolegi psa^[7] i podarował go synowi^[8][9]. Początkowo chcieli nadać mu imię Pulja (pol. kula, pocisk), ale uznali to za nieodpowiednie^[8]. Gdy miał 6 miesięcy, kynolodzy rozpoczęli pracę z Patronem^[10]. Wykazał on umiejętności psa poszukiwawczego, kiedy opiekun zabrał go ze sobą do pracy^[9], po czym zaczął być szkolony w rozpoznawaniu materiałów wybuchowych po zapachu^[5][10]. Nie był zakupiony z zamierzeniem szkolenia na psa-sapera^[8] – początkowo opiekunowie planowali, że będzie psem wystawowym^[11].

Krótko przed rozpoczęciem rosyjskiej inwazji na Ukrainę Patron miał zostać wysłany do Strefy ATO jako pies-ochotnik^[10], ale wraz z wybuchem wojny zaczął brać udział w rozminowywaniu terytoriów przejściowo zajętych przez rosyjskie wojska w rejonie Czernihowa^[10][11]. Według Kancelarii Prezydenta Ukrainy do 8 maja 2022 roku Patron pomógł wykryć 236 urządzeń wybuchowych^[12].

Pierwsze publikacje na jego temat ukazały się 15 marca 2022 roku^[8]. Patron ma własne konto na Instagramie^[13] (do 13 maja 2022 r. liczba subskrybentów przekroczyła 244 tys.^[14]) i Twitterze (do 9 maja 2022 r. liczba subskrybentów przekroczyła 13 tys.^[15]), a filmy z jego udziałem publikowane są na oficjalnych profilach ukraińskich organów państwowych na portalach społecznościowych, zdobywając setki tysięcy wyświetleń^[2]. Na Twitterze pojawiła się także parodia konta „Pan Pies Patron”, której autorzy publikują dowcipy na temat Patrona i wymyślają ironiczne podpisy pod jego zdjęciami^[16].

Nazywany jest talizmanem oddziału saperów zajmujących się rozminowywaniem terenów w obwodzie czernihowskim^[17], uosobieniem ukraińskiego patriotyzmu^[18][19] i sprzeciwu wobec Rosji^[20][21], bohaterem narodowym^[5][22] oraz najsłynniejszym psem Ukrainy^[23]. Został przedstawiony w swojej charakterystycznej kamizelce z emblematem Państwowej Służby Ukrainy ds. Sytuacji Nadzwyczajnych^[8] w dziesiątkach dzieł sztuki^[24], w tym malowidłach na muralach w Równem i Połtawie^[25], a także w serii filmów opisujących zasady postępowania podczas wykrywania obiektów wybuchowych^[26]. Rozpoczęła się produkcja i sprzedaż różnych towarów z jego wizerunkiem^[27].

5 maja 2022 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy ogłosiło utworzenie Międzynarodowego Centrum Koordynacji ds. Rozminowania, którego oficjalną maskotką został Patron^[28]. 8 maja prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przyznał Patronowi Medal „Za nienaganną służbę”, a jego opiekunowi Mychajło Iljewowi Order „Za odwagę” III stopnia^[12][29].

Zauważa się, że wzrost popularności Patrona może być częścią strategii informacyjnej Ukrainy podczas rosyjskiej inwazji, w tym wykorzystywania „viralowych” filmów wideo z dramatycznymi historiami do tworzenia pożądanej narracji o wojnie^[2], a jego odznaczenie pomogło zwrócić większą uwagę na problem rozminowywania ukraińskiej ziemi po rosyjskiej okupacji^[30].

• Stepan (kot)