Strumień gwiazd
Strumień gwiazd – rozciągnięta w przestrzeni wokół galaktyki grupa gwiazd o podobnych właściwościach fizycznych lub poruszająca się w podobnym kierunku wobec galaktyki.
Strumienie gwiazd zostały utworzone z gwiazd pochodzących z karłowatych galaktyk satelitarnych lub gromad kulistych, rozerwanych przez oddziaływanie grawitacyjne większej galaktyki, albo też wyrwanych z macierzystych galaktyk wskutek tego samego oddziaływania. Strumienie gwiazd mogą też powstawać z wydłużonych chmur wodoru.
Znane strumienie gwiazd Drogi Mlecznej
[edytuj | edytuj kod]Wokół Drogi Mlecznej znanych jest kilkanaście strumieni gwiazd[1].
| Nazwa | Źródło | Masa (Mʘ) |
Długość (ly) |
Skład | Rok odkrycia |
|---|---|---|---|---|---|
| Strumień Arktura | nieistniejąca galaktyka karłowata | b.d. | b.d. | stare gwiazdy ubogie w metale | 1971 |
| Strumień Magellaniczny | Wielki i Mały Obłok Magellana | 200 milionów | 1 milion | gaz wodorowy | 1972 |
| Strumień Strzelca | SagDEG | 100 milionów | 1 milion | szeroki przekrój gwiazd | 1996[2] |
| Strumień Helmi | nieistniejąca galaktyka karłowata | 10 do 100 milionów | kilka pełnych pętli wokół Drogi Mlecznej |
stare gwiazdy ubogie w metale | 1999 |
| Strumień Palomar 5 | gromada kulista Palomar 5 | 5000 | 30 000 | stare gwiazdy | 2001 |
| Strumień Panny | nieistniejąca galaktyka karłowata | 30 000 | 2001 | ||
| Pierścień Jednorożca | Karzeł Wielkiego Psa | 100 milionów | 200 000 | gwiazdy w średnim wieku | 2002 |
| Strumień Antycentrum | nieistniejąca galaktyka karłowata | b.d. | 30 000 | stare gwiazdy | 2006 |
| Strumień NGC 5466 Strumień pływowy 45 stopni |
gromada kulista NGC 5466 | 10 000 | 60 000 | bardzo stare gwiazdy | 2006 |
| Strumień Orphan | prawdopodobnie Karzeł Wielkiej Niedźwiedzicy II | 100 000 | 20 000 | stare gwiazdy | 2006 |
| Strumień Acheron[3][4] | nieznana gromada kulista | 2007 | |||
| Strumień Cocytus[3][4] | nieznana gromada kulista | 2007 | |||
| Strumień Lethe[3][4] | nieznana gromada kulista | 2007 | |||
| Strumień Styks[3][4] | Karzeł Wolarza III | 2007 | |||
| Strumień Wodnika | nieistniejąca galaktyka | 2010 | |||
| Strumień Trójkąta[5] | nieistniejąca gromada gwiazd | 2012 | |||
| Strumień Bliźniąt | nieistniejąca galaktyka karłowata(?) | >326 000 | 2012 | ||
| LAMOST 1 | rozerwana gromada kulista | 21 000 | gwiazdy w średnim wieku | 2015[6] |
Kilka podobnych strumieni gwiazd odkryto również wokół innych galaktyk.
Strumienie gwiazd galaktyki Andromedy
| Nazwa | Źródło | Masa (Mʘ) |
Długość (ly) |
Uwagi | Rok odkrycia |
|---|---|---|---|---|---|
| Gigantyczny strumień M31 | |||||
| Strumień NE | 2004 | ||||
| Strumień SW[7] | w odl. 200–300 tys. ly od centrum M31, rozproszony strumień gwiazd | 2009 | |||
| Strumień E[7] | nieistniejąca galaktyka karłowata (ok. 1–2 mld lat temu) | w odl. 200 000 ly od centrum M31 | 2009 | ||
| Strumień F[7] | nieistniejąca galaktyka karłowata (ok. 1–2 mld lat temu) | w odl. 300 000 ly od centrum M31 | 2009 |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rodrigo Ibata, Brad Gibson. The Ghosts of Galaxies Past. „Scientific American”, s. 40–45, kwiecień 2007.
- ↑ Krzysztof Hełminiak: Satelity Drogi Mlecznej..., czyli co się stanie, gdy podejdziesz za blisko. Urania – Postępy Astronomii, 2004. [dostęp 2014-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-06)]. (pol.).
- ↑ a b c d Rings around the galaxy. [w:] Astronomy magazine [on-line]. 1 czerwca 2007. [dostęp 2016-04-17]. (ang.).
- ↑ a b c d C.J. Grillmair, Four New Stellar Debris Streams in the Galactic Halo, „The Astrophysical Journal”, 2, 693, 2009, s. 1118–1127, DOI: 10.1088/0004-637X/693/2/1118, Bibcode: 2009ApJ...693.1118G [dostęp 2010-04-20] (ang.).
- ↑ Galactic Snack Time: Stream of Stars Slowly Being Ingested by the Milky Way. ScienceDaily, 2012-10-25. [dostęp 2012-10-27].
- ↑ Vickers, John J.; Smith, Martin C.; Hou, Yonghui; Wang, Yuefei; Zhang, Yong. LAMOST 1: A disrupted satellite in the constellation Draco. „Astrophys. J. Lett.”. 816, 2015. DOI: 10.3847/2041-8205/816/1/L2. (ang.).
- ↑ a b c Nowe strumienie pływowe w Andromedzie. Astrovision, 16 lutego 2010. [dostęp 2010-05-10].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Trzy strumienie gwiazd wokół Drogi Mlecznej. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2007-06-11. [dostęp 2016-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-05)].