[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Przejdź do zawartości

Stefan (Jaworski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan
Symeon Jaworski
Metropolita riazański
Ilustracja
Kraj działania

Imperium Rosyjskie

Data i miejsce urodzenia

1658
Jaworów, Rzeczpospolita Obojga Narodów

Data i miejsce śmierci

27 listopada 1722
Moskwa, Imperium Rosyjskie

Miejsce pochówku

Riazań

Metropolita riazański
Okres sprawowania

1700–1722

locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego
Okres sprawowania

1701–1721

Wyznanie

prawosławie

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Śluby zakonne

1689

Chirotonia biskupia

7 kwietnia 1700

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

7 kwietnia 1700

Miejscowość

Moskwa

Konsekrator

Adrian

Stefan (imię świeckie Symeon Iwanowicz Jaworski, po przyjęciu unii Stanisław, ur. 1658 w Jaworowie, zm. 16 listopada?/27 listopada 1722 w Moskwie) – ukraiński biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W latach 1701–1721 locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego. W 1721 Piotr I dokonał radykalnej reformy ustroju Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, likwidując instytucję patriarchatu i wprowadzając Świątobliwy Synod Rządzący, kierowany przez świeckiego oberprokuratora, jako najwyższy organ zarządzający.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Jaworowie koło Lwowa w województwie ruskim w szlacheckiej prawosławnej rodzinie Jaworskich herbu Sas. Ukończył Kolegium Mohylańskie w Kijowie. Następnie dokonał konwersji na wyznanie unickie i kontynuował studia w szkołach katolickich we Lwowie, Lublinie, Poznaniu i Wilnie pod imieniem Stanisława Simona. Z okresu nauki na uczelniach katolickich wyniósł doskonałą znajomość teologii katolickiej oraz wrogi stosunek do protestantyzmu.

W 1687 lub 1689 wrócił do Kijowa i dokonał powtórnej konwersji na prawosławie. W 1689, za radą metropolity kijowskiego Warłaama złożył wieczyste śluby mnisze, wstępując do Ławry Pieczerskiej. Od 1690 wykładał w Akademii Kijowsko-Mohylańskiej, zaś od 1691 był jej prefektem. W 1697 otrzymał godność igumena.

Był bliskim współpracownikiem metropolity kijowskiego Warłaama, wielokrotnie służył jako jego poseł do Rosji. W styczniu 1700 razem z innym igumenem zawiózł do patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Adriana list z prośbą o ponowne erygowanie eparchii perejasławskiej i wyświęcenie jednego z przybyłych duchownych na jej ordynariusza. Po przyjeździe do Moskwy ihumen Stefan został poproszony o wygłoszenie kazania na pogrzebie wojewody Szeina. Kazanie to wywarło wielkie wrażenie na carze Piotrze I, który nakazał patriarsze wyświęcić go na biskupa i wyznaczyć na ordynariusza dowolnej eparchii w niewielkiej odległości od Moskwy. Ihumen początkowo nie zgadzał się na przyjęcie chirotonii biskupiej, ostatecznie jednak przystał na to i 7 kwietnia 1700 został biskupem riazańskim i muromskim, po czym natychmiast otrzymał godność metropolity.

16 grudnia 1701, ponad rok po śmierci patriarchy Adriana, Piotr I wyznaczył metropolitę Stefana na locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, nie pozwalając na wybory patriarchy. Motywacją dla wyznaczenia na ten urząd metropolity riazańskiego było wykształcenie w zachodnich szkołach, jakie uzyskał on w odróżnieniu od duchownych rosyjskich. Metropolita Stefan w pełni popierał politykę cara, chwaląc w swoich tekstach jego wyprawy wojenne. Zgodnie z jego życzeniem dokonał szeregu chirotonii biskupich wykształconych poza Rosją duchownych, zreformował Moskiewską Akademię Duchowną w duchu zachodnim. Starał się jednak przeciwdziałać reformom ustroju Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i wprowadzaniu doń rozwiązań naśladujących te funkcjonujące w Kościołach protestanckich. W rezultacie stopniowo tracił zaufanie Piotra I. Nie czując się na siłach, by otwarcie sprzeciwić się władcy, metropolita wielokrotnie prosił o zwolnienie z funkcji i zgodę na odejście w stan spoczynku, car jednak nie dopuszczał do tego. W ostatnich latach życia Stefan (Jaworski) w zarządzaniu Cerkwią wykonywał jedynie polecenia Piotra I, na jego życzenie opuścił Riazań i zamieszkał w Petersburgu, oddając faktyczny zarząd swojej eparchii w ręce biskupa krutickiego. O nominacjach i chirotoniach biskupich decydował Piotr I, zmuszając m.in. Stefana do wyświęcenia Teofana (Prokopowicza), z którego poglądami locum tenens zdecydowanie się nie zgadzał.

W 1721, po powstaniu Świątobliwego Synodu Rządzącego, metropolita Stefan został włączony w skład jego członków. Negatywnie nastawiony do tejże instytucji, nie uczestniczył jednak w jej pracach. Zmarł w 1722 w Moskwie i został pochowany w soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Riazaniu. Swoją obszerną bibliotekę przekazał do monasteru w Nieżynie, który sam polecił założyć.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]