Soweto

Ten artykuł dotyczy miasta w Południowej Afryce. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Soweto

Państwo	Południowa Afryka
Prowincja	Gauteng
Powierzchnia	150 km²
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość	1 848 669[1] 12 324 os./km²
Kod pocztowy	4309
Położenie na mapie Gautengu Soweto
Położenie na mapie Południowej Afryki Soweto
26°15′S 27°51′E/-26,250000 27,850000
Multimedia w Wikimedia Commons

Soweto – zespół gmin miejskich w Południowej Afryce, w prowincji Gauteng, w południowo-zachodniej części Johannesburga. Około 1,7 mln mieszkańców. (2008). Obecnie pełni głównie funkcje mieszkaniowe dla ludności czarnej. Czwarte co do wielkości miasto kraju.

Historia Soweto rozpoczęła się w 1904 roku (wtedy Klipspruit), kiedy to zbudowane zostało tu osiedle pracownicze dla robotników zatrudnionych w tutejszej kopalni^{[potrzebny przypis]}. W krótkim czasie potem nastąpił gwałtowny przyrost liczby ludności, gdyż apartheidowski rząd w Johannesburgu przeznaczył ten obszar na dzielnicę dla czarnych. Nazwa Soweto jest skrótowcem utworzonym od słów South-Western Townships (z ang. „osiedla południowo-zachodnie”)^[2].

Początki obecnej zabudowy miasta sięgają 1954, kiedy to rząd południowoafrykański postanowił zlikwidować slumsy wokół Johannesburga. Część z nich zmodernizowano, a część zlikwidowano, a mieszkańców umieszczono w Soweto, tak by mieć nad nimi lepszy nadzór policyjny. Każda z rodzin otrzymała wówczas domek wydzierżawiony na okres 30 lat^[3]. W 1963 roku nastąpiło połączenie czterech okolicznych osiedli o podobnym charakterze w jedno miasto Soweto^[4]. Od 1970 do 1984 liczba mieszkańców miasta potroiła się. W pierwszej połowie lat 80. XX wieku istniał tu tylko jeden szpital (Baragwanath), a śmiertelność niemowląt przekraczała 36%. Nie wybudowano tu zakładów pracy – miasto było sypialnią, z której ludność dojeżdżała do pracy w inne miejsca^[3].

Soweto jest symbolem walki o zniesienie apartheidu, w tym mieście zamieszkiwali popularni działacze tj. Nelson Mandela czy Desmond Tutu. Na pamiątkę wybuchu protestów (16 czerwca) i masakry protestujących dzieci, dokonanej 19 czerwca 1976 przez policję^[5], od 16 czerwca 1991 obchodzony jest w tym dniu Międzynarodowy Dzień Dziecka Afrykańskiego.