Luni

Luni (łac. Lunensis, wł. Luna) – stolica historycznej diecezji w Italii erygowanej w roku 465, a ostatecznie po wielu przekształceniach w 1975 włączonej w skład diecezji La Spezii-Sarzany-Brugnato.

Luni zostało założone przez Rzymian w 177 roku przed Chrystusem pod nazwą Luna, w ujściu rzeki Magra, jako twierdza wojskowa dla prowadzenia kampanii przeciwko Ligurom. Świetność miasta datuje się od I wieku przed Chrystusem, kiedy ze stoków pobliskich Alp Apuańskich zaczęto wydobywać biały marmur. Zdobyte w V wieku przez Gotów, zostało w 552 roku odzyskane przez wojska cesarskie, by ostatecznie w 642 roku znaleźć się na kilka stuleci w granicach królestwa Longobardów. Zmiana tras handlowych i wzrost znaczenia pobliskiej Lukki, spowodował powolny upadek Luni. W IX wieku było kilkakrotnie złupione przez piratów. W połowie X wieku Luni przeżyło ostatni okres świetności pod rządami hrabiego Oberta, władcy Marchii Wschodniej.

Od końca X wieku rozpoczął się stopniowy upadek Luni. W 990 roku stolicę biskupstwa przeniesiono z Luni do Carrary. W 1015 roku miasto zostało zdobyte i złupione przez andaluzyjskiego emira Denii. Zamulenie portu i epidemia malarii doprowadziły w połowie XI wieku do przeniesienia się części mieszkańców do Sarzany oraz do założenia przez pozostałych miejscowości Ortonovo i Nicola.

Współczesne Luni to wioska (frazione) w gminie Ortonovo, w Prowincji La Spezia we Włoszech. Obecne katolickie biskupstwo tytularne zostało ustanowione w 1975 przez papieża Pawła VI.

• Biskupia stolica tytularna Luni [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2013-09-18]  (ang.).
• Biskupia stolica tytularna Luni w bazie gcatholic.org [dostęp 2012-12-16] (ang.).
• Mirco Manuguerra, Lunigiana dantesca, Centro Lunigianese di Studi Danteschi, 2006.
• Ennio Silvestri, Ameglia nella storia della Lunigiana, Tipografia Zolesi (IIIe ed.), 1991
• Claudio Palandrani, Storia di Luni a fumetti, 2002.
• Valter Bay, Seme di Luna, Luna Editore, 2001.