Obszar chronionego krajobrazu
Obszar chronionego krajobrazu – forma ochrony przyrody. Obszary takie zajmują różnej wielkości tereny, zwykle rozległe, obejmujące pełne jednostki środowiska naturalnego takie jak doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe, torfowiska.
Polska
[edytuj | edytuj kod]
W Polsce podstawą prawną dla wyznaczania obszarów chronionego krajobrazu jest Ustawa o ochronie przyrody, która określiła je jako tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych[1].
Obszary chronionego krajobrazu wyznacza sejmik województwa, jednak ich likwidacja lub zmiana granic może nastąpić po zaopiniowaniu przez właściwe miejscowo rady gmin. Ponadto projekty uchwał sejmiku województwa związane z obszarami wymagają uzgodnienia z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska[1]. Do 2009 r. obszary chronionego krajobrazu wyznaczał wojewoda[2].
Na obszarze chronionego krajobrazu może być wprowadzonych 9 określonych przez ustawę zakazów. Ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części, wybrane spośród zakazów wynikające z potrzeb jego ochrony określa sejmik województwa[1].
Według danych z 2015 r. w Polsce istniały 383 obszary chronionego krajobrazu, które zajmowały 22,7% powierzchni kraju[3].
Obszary chronionego krajobrazu są formą ochrony przyrody, o niewielkich rygorach ochronności. Obszary chronionego krajobrazu są przeznaczone głównie na rekreację, a działalność gospodarcza podlega tylko niewielkim ograniczeniom (zakaz wznoszenia obiektów szkodliwych dla środowiska i niszczenia środowiska naturalnego).
Czechy
[edytuj | edytuj kod]
Podstawą prawną funkcjonowania obszarów chronionego krajobrazu w Czechach (czes. Chráněná krajinná oblast, CHKO) jest czeska Ustawa o ochronie przyrody i krajobrazu (zákon č. 114/1992 Sb. o ochraně přírody a krajiny). Na obszarze Czech ustanowiono 25 obszarów chronionego krajobrazu o łącznej powierzchni 1 041 612 ha. Dyrekcje poszczególnych CHKO podlegają Agencji Ochrony Przyrody i Krajobrazu (Agentura ochrany přírody a krajiny) z siedzibą w Pradze.
Czeskie CHKO pod względem rygoru ochronnego są odpowiednikami polskich parków krajobrazowych.
Największym pod względem powierzchni jest CHKO Beskidy (116 000 ha), a najmniejszym CHKO Blaník (4000 ha). Najstarszy CHKO Czeski Raj powstał w 1955 roku, a najnowszy CHKO Czeski Las w 2005.
W innych językach
[edytuj | edytuj kod]Wyrażenie „obszar chronionego krajobrazu” występuje również w innych językach[4], m.in. w językach:
- angielskim – landscape protection area
- bułgarskim – priroden park (природен парк)
- czeskim – přírodní park
- estońskim – maastikukaitseala - MKA
- niemieckim – Landschaftsschutzgebiet
- słowackim – chránený areál, Chránená krajinná oblasť, CHKO
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- obszary chronionego krajobrazu w Polsce
- ochrona przyrody w Polsce
- pomnik przyrody, ogród botaniczny, rezerwat przyrody, park narodowy, użytek ekologiczny, park krajobrazowy, obszar Natura 2000, stanowisko dokumentacyjne, zespół przyrodniczo-krajobrazowy
- ogród zoologiczny, park safari
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c (Art. 23 i 24) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2022 r. poz. 916).
- ↑ (Art. 21) Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 92, poz. 753).
- ↑ Maria Florkiewicz i inni, Ochrona środowiska 2016, Halina Sztrantowicz, Dariusz Bochenek, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 6 grudnia 2016, s. 280, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).
- ↑ Eionet: GEMET Thesaurus, strefa chronionego krajobrazu [online], Eionet is a partnership network of the European Environment Agency (EEA) [dostęp 2008-11-09] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Obszary chronionego krajobrazu w Polsce [online], pttk.pl [zarchiwizowane z adresu 2006-05-12].