Jama nosowa

Jama nosowa (łac. cavum nasi) – przestrzeń ograniczona powierzchnią wewnętrzną nosa zewnętrznego oraz kośćmi twarzoczaszki.

Jama nosowa leży w górnej części trzewioczaszki^[1].

Pośrodkowo jamę nosową na dwie części przedziela przegroda nosowa. Można w jej obrębie wyróżnić część kostną, budowaną przez kość sitową dzięki jej blaszce pionowej, a także część chrzęstną, chrząstkę przegrody nosa. Od góry jamę nosową ograniczają kości nosowe, a w części doogonowej również kości czołowe. Boczna ściana nosa budowana jest przez liczne kości: kość jarzmowa, kość szczękowa, kość siekaczowa, kość łzowa. Szczęka i kość siekaczowa uczestniczą też w tworzeniu dolnej ściany jamy nosowej, w czym pomaga im kość podniebienna^[1].

Od tyłu jama nosa przechodzi w przewód nosowo-gardłowy, idący dalej aż do nosogardła^[1].

W środku jamy nosa leży błędnik sitowy oraz małżowiny nosowe, leżące w dodziobowej jego części. Wyróżnia się małżowinę górną i dolną. Ponadto istnieć może małżowina nosowa środkowa. Ze względu na położenie małżowin, głównie górnej i dolnej, wyróżnia się w jamie nosowej przewody^[1]:

• przewód nosowy dogrzbietowy, czyli węchowy (obejmuje okolicę węchową)
• przewód nosowy środkowy, czyli zatokowy
• przewód nosowy dobrzuszny, czyli oddechowy
• przewód nosowy wspólny.

Na bocznej ścianie jamy nosowej biegnie przewód nosowo-łzowy, uchodzący ujściem nosowo-łzowym do jamy nosowej. Położenie tego ujścia stanowi cechę gatunkową^[2].

Uwypuklenia śluzówki jamy nosowej tworzą zatoki przynosowe^[2].

Jama nosowa wyścielona jest unaczynioną błoną śluzową z nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, zawierającym liczne komórki kubkowe^[3].

• Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1: Aparat ruchowy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16755-4.