Historia Śródziemia

Ten artykuł dotyczy cyklu książek. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Historia Śródziemia (ang. The History of Middle-earth) – dwunastotomowy cykl książek, wydany przez Christophera Tolkiena na podstawie zapisków i notatek jego ojca, dotyczących legendarium J.R.R. Tolkiena. Cykl krok po kroku pokazuje, jak był tworzony świat Śródziemia oraz zawiera oprócz wcześniejszych wersji niektórych opowiadań także niedokończone opowieści, wiersze, poematy, listy i komentarze Tolkiena^[1].

W nawiasie wskazano datę pierwszego wydania.

1. The Book of Lost Tales, Part I (1983)
2. The Book of Lost Tales, Part II (1984)
3. The Lays of Beleriand (1985)
4. Kształtowanie Śródziemia (1986)
5. Utracona droga i inne pisma (1987)
6. The Return of the Shadow (1988)
7. The Treason of Isengard (1989)
8. The War of the Ring (1990)
9. Sauron Defeated (1992)
10. Morgoth’s Ring (1993)
11. The War of the Jewels (1994)
12. The Peoples of Middle-earth (1996)

W latach 1995–1998 ukazały się w Polsce tłumaczenia dwóch pierwszych książek z cyklu w dwóch różnych edycjach:

• przekład Magdy Pietrzak-Merty, wydawnictwo Atlantis
  • Księga zaginionych opowieści (1995), tłumaczenie The Book of Lost Tales 1^[2]
  • Ostatnie legendy Śródziemia (1996), tłumaczenie The Book of Lost Tales 2^[3]
• przekład Radosława Kota, wydawnictwo Amber
  • Księga zaginionych opowieści, tom I (1998), tłumaczenie The Book of Lost Tales 1^[4]
  • Księga zaginionych opowieści, tom II i Księga zaginionych opowieści, tom III (1998), tłumaczenie The Book of Lost Tales 2^[5][6]

22 czerwca 2022 r. ogłoszono plany wydania całości Historii Śródziemia w tłumaczeniu na język polski przez wydawnictwo Zysk i S-ka. W poniższej tabeli przedstawiono planowane polskie tytuły, nazwiska tłumaczy i daty wydania w Polsce^[7][8]:

Maria Gębicka-Frąc, Cezary Frąc, Agnieszka Sylwanowicz, Ryszard Derdziński i Paulina Braiter tłumaczą teksty prozatorskie, z kolei za przekład poezji i pieśni odpowiadają Joanna Drzewowska i Katarzyna Staniewska^[8].