Księstwo karniowskie

księstwo karniowskie

Ducatus Carnovia
Krnovské knížectví
Herzogtum Jägerndorf

1437–1474 1523–1552 1613–1622
Herb
Stolica	Karniów
Data powstania	1377
Data likwidacji	1622
Waluta	krajcar
Położenie na mapie świata księstwo karniowskie
50°05′24,3600″N 17°41′39,4800″E/50,090100 17,694300
Multimedia w Wikimedia Commons

Księstwo karniowskie (łac. Ducatus Carnovia, cz. Krnovské knížectví, niem. Fürstentum Jägerndorf lub Herzogtum Jägerndorf) – historyczne księstwo morawskie i śląskie leżące nad ujściem Opawicy do Opawy, ze stolicą w Karniowie.

Powstało w 1437 w wyniku podziału schedy po Janie Żelaznym pomiędzy jego synów: Wacława raciborskiego oraz Mikołaja karniowskiego. Mikołaj objął w swoje posiadanie Karniów, Bruntál, Pszczynę, Rybnik, Wodzisław i Żory. W 1456 roku synowie Mikołaja karniowskiego podzielili pomiędzy siebie schedę po ojcu w ten sposób, iż: Jan został panem na Karniowie i Wodzisławiu, a Wacław panem na Rybniku, Pszczynie i Żorach. W wyniku wojen toczonych o sukcesję korony czeskiej księstwo zostało przejęte przez Macieja Korwina. W tym okresie zaczęto księstwo traktować nie jako morawskie, lecz śląskie, co spotkało się z protestem miejscowej szlachty^[1]. Po śmierci Macieja Korwina księstwo przejął Władysław II Jagiellończyk.

W 1523 roku Ludwik II Jagiellończyk sprzedał Karniów wraz z przyległościami Jerzemu Hohenzollernowi, który wprowadził w księstwie luteranizm. W 1532 roku Jerzy Hohenzollern został również księciem opolsko-raciborskim. W 1621 roku Ferdynand II Habsburg dokonał konfiskaty księstwa tytułem represji za udział księcia karniowskiego Jana Jerzego Hohenzollerna w działaniach antyhabsburskich, a w szczególności za dowodzenie posiłkami protestantów śląskich w bitwie na Białej Górze.

W 1613 król Czech Maciej Habsburg ustanowił księciem opawskim Karola z Liechtensteinu. 15 marca 1623 cesarz Ferdynand II Habsburg nadal księstwo karniowskie Karolowi z Liechtensteinu i połączył oba księstwa w księstwo opawsko-karniowskie^[2][3],

 Osobny artykuł: Księstwo opawskie.

W latach 1751–1783 księstwo karniowskie należało do obwodu karniowskiego (cz. Krnovský kraj, niem. Jägerndorfer Kreis), natomiast w latach 1783–1848 – do obwodu opawskiego (cz. Opavský kraj, niem. Troppauer Kreis), a w kolejnych latach (1848–1849) do Śląska (1 obwód). W 1849 roku księstwo karniowskie zostało zniesione. Na terenie księstwa karniowskiego i enklawy morawskiej (ziemia osobłoska, cz. Osoblažsko, niem. Hotzenplotzer Ländchen) powstał w 1850 roku powiat polityczny Karniów (cz. politický okres Krnov, niem. Politischer Bezirk Jägerndorf).