Krytyka językowa
Krytyka językowa – działalność metajęzykowa mająca na celu doskonalenie poziomu wypowiedzi językowych[1]; jedna z fundamentalnych koncepcji Praskiego Koła Lingwistycznego[2][3]. Polega na formułowaniu ideologicznych i estetycznych oczekiwań językowych oraz dążeniu do urzeczywistnienia tych oczekiwań w wypowiedziach językowych[3]. Przedmiotem krytyki językowej są wypowiedzi językowe, które odstępują od wyobrażeń nt. kultury języka[4].
W krytyce językowej uczestniczą zarówno zwykli użytkownicy języka, jak i specjaliści[1]. Fachowa krytyka językowa opiera się na teoretycznych kryteriach oceny, tj. kryteriach kodyfikacji i kultury mowy[1]. Są to takie kryteria jak normatywność, funkcjonalność i systemowość (które często – choć nie zawsze – pokrywają się ze sobą)[5].
W zależności od podejścia krytyka językowa może dążyć do purystycznej oceny zachowań językowych (zob. puryzm) bądź do traktowania ich w sposób bardziej tolerancyjny[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d jazyková kritika [online], Encyclopaedia Beliana, listopad 2013 [dostęp 2019-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-27] (słow.).
- ↑ Jozef Ružička, Jazyk a štýl modernej prózy, wyd. 1, Bratislava: Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, 1965, s. 160, OCLC 6491912 (słow. • cz.).
- ↑ a b Roman Jakobson, Úvodem, [w:] Jindřich Toman (red.), Selected Writings: Completion, Volume 2, Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2014, s. 125–133, DOI: 10.1515/9783110307375.125, ISBN 978-3-11-030737-5, OCLC 863305912 (ang.), patrz s. 127.
- ↑ Dolník 1998 ↓, s. 35.
- ↑ Dolník 1998 ↓, s. 37.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Juraj Dolník, Jazyková kritika na Slovensku. Úloha jazykovej kritiky, [w:] Jozef Mlacek (red.), Prednášky XXXIV. letného seminára slovenského jazyka a kultúry, Bratislava: Stimul, 1998 (Studia academica Slovaca 27), s. 35–41, ISBN 978-80-85697-84-1, OCLC 84849052 (słow.).