Konsul honorowy

Konsul honorowy – osoba pełniąca funkcje konsularne na rzecz określonego państwa (tzw. państwa wysyłającego) w innym państwie (państwie przyjmującym), nie pobierając za to wynagrodzenia^[1].

Często również konsul honorowy na własny koszt musi wynająć lokal na urząd konsularny i ewentualnie opłacić personel administracyjny (np. sekretarkę). Niekiedy umowa pomiędzy państwem wysyłającym a konsulem honorowym może przewidywać pewien zwrot wydatków ponoszonych przez niego w związku z prowadzeniem konsulatu (np. koszty wynajmu, wynagrodzenia osób zatrudnionych, opłaty za elektryczność, wodę itd.).

Konsul honorowy, co do zasady, może wykonywać wszystkie te same funkcje, co konsul zawodowy, choć niekiedy faktycznie powierza się im węższy zakres obowiązków. W krajach, w których państwo wysyłające nie jest reprezentowane przez misję dyplomatyczną ani konsula zawodowego – konsul honorowy może być traktowany jak „oficjalny przedstawiciel” państwa i w takim charakterze zapraszany na uroczystości państwowe itp.

Konsulami honorowymi najczęściej zostają osoby posiadające obywatelstwo państwa przyjmującego (w przypadku konsulów zawodowych – praktycznie zawsze posiadają oni obywatelstwo państwa wysyłającego), a mające korzenie w kraju wysyłającym. Mogą to być osoby, które wyemigrowały ze swojego kraju lub mają z nim związki rodzinne. Osoby takie muszą być dobrze sytuowane oraz mieć dobrą opinię w kraju, w którym mają pełnić funkcję konsula.

W przypadku, gdy konsul honorowy jest obywatelem państwa, w którym urzęduje, jego przywileje i immunitety są bardzo ograniczone i właściwie sprowadzają się do wyłączenia możliwości pociągnięcia go przez to państwo do odpowiedzialności w związku z wykonywaniem przez niego czynności konsularnych.

 Osobny artykuł: Konsulaty honorowe Rzeczypospolitej Polskiej.

W 1939 r. Polska posiadała 141 urzędów kierowanych przez konsulów honorowych. Przywrócono je w 1987 r., ustanawiając pierwszy urząd w Manili^[2].

W 2005 r. w polskiej służbie konsularnej istniało łącznie 231 konsulatów (różnej rangi, w tym także wydziały konsularne przy ambasadach i punkty konsularne), z czego 141 stanowiły konsulaty honorowe, a właściwie urzędy kierowane przez konsuli honorowych^[3].

• Julian Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, wyd. 6, Warszawa 2004, ISBN 83-87558-77-X.