Kokosznik (ptak)

Kokosznik
	Gallicrex cinerea
	(Gmelin, 1789)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Nadrodzina	Ralloidea
Rodzina	chruściele
Rodzaj	Gallicrex; Blyth, 1852
Gatunek	kokosznik
Synonimy
	Fulica cinerea Gmelin, 1789;
	Fulica cinerea Gmelin, 1789;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kokosznik^[5] (Gallicrex cinerea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny chruścieli (Rallidae).

Taksonomia: Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Gallicrex^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[3]^[6].

Występowanie: Siedlisko tego gatunku stanowią bagna i mokradła w południowej i wschodniej Azji – od Pakistanu, Indii, Malediwów i Sri Lanki do środkowych i wschodnich Chin, Korei, południowej Japonii (wliczając południową część archipelagu Riukiu), Filipin i Indonezji (po Sumatrę i Borneo). Północne populacje wędrowne. Zasięg zimowy obejmuje też pozostałe Wielkie Wyspy Sundajskie (Jawę i Celebes) oraz Małe Wyspy Sundajskie^[3]^[4].

Morfologia: Ciało tego chruściela jest bocznie spłaszczone, aby umożliwić łatwiejsze przejście przez trzciny lub runo. Ma długie palce i krótki ogon. U kokoszników występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Dorosłe samce osiągają 42–43 cm długości, zaś masa ciała wynosi 300–650 g^[3]. Mają one głównie czarno-szare upierzenie z czerwonymi nogami, czołem i rogiem „tarczy” na głowie. U młodych samców czoło jest żółte, a nogi zielone. Samice osiągają mniejsze rozmiary – mierzą 36 cm, a masa ciała wynosi 200–434 g^[3]. Są ciemnobrązowe. Rozpiętość skrzydeł 68–86 cm^[3]. Jeszcze puchate pisklęta są czarne, podobnie jak w przypadku wszystkich chruścieli.

Ekologia i zachowanie: Gniazda znajdują się w suchym miejscu na ziemi w bagnistej roślinności. Składają zwykle 3–6 jaj.

Te ptaki sondują podłoże w płytkiej wodzie lub błocie, szukając pożywienia. Jedzą głównie owady, małe ryby i nasiona.

Kokoszniki są dość skryte, ale są czasem zauważane na otwartym terenie. Są aktywne zwłaszcza o świcie i zmierzchu, z donośnym głosem.

Status: IUCN uznaje kokosznika za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy ze względu na postępującą utratę i degradację siedlisk^[4].

Przypisy

↑ Gallicrex cinerea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Gallicrex, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-01-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Taylor, B. & Kirwan, G.M.: Watercock (Gallicrex cinerea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-20)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Gallicrex cinerea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-09-14] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Rallidae Rafinesque, 1815 - chruściele - Rails and Coots (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-27].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-27]. (ang.).

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).