Kocel
 Rzeźba księcia Kocela w serbskim parlamencie | |
| Książę błatneński | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
Kocel (ur. ? – zm. 876) (w źródłach występuje również jako: Gozil, Chozilo, Chezilo, Chezul, Kocelj) – od około 861 do 876 roku drugi książę Księstwa Błatneńskiego. Syn księcia Pribiny[1] i jego bawarskiej nieznanej z imienia małżonki. Jego bawarskie imię brzmiało Gozil.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Do około 850 roku był grafem Hrabstwa Błatneńskiego. W 861 roku, po śmierci swojego ojca zabitego w czasie wyprawy Rościsława przeciwko Księstwu Błatneńskiemu, otrzymał tron książęcy. Do początku lat 70. IX wieku wasal Rościsława, później znalazł się w orbicie wpływów dworu wschodniofrankijskiego.
Kontynuował politykę chrystianizacyjną zapoczątkowaną przez swojego ojca. Dzięki jego staraniom Adalwin, arcybiskup Salzburga, konsekrował w 865 roku kilka nowych kościołów.
Stał się znany przede wszystkim z ugoszczenia braci św. Cyryla i św. Metodego latem 867 roku podczas ich podróży do Watykanu. Słowiańscy misjonarze zatrzymali się w stolicy księstwa Blatnohradzie (późniejszy Mosaburg, Moosburg, dziś węgierska wieś Zalavár). Misjonarze założyli w Blatnohradzie przykościelną szkołę, w której wykształcili pierwszych pięćdziesięciu słowiańskich uczniów. Kocel wspierał i walnie przyczynił się do rozszerzenia zasięgu liturgii rytu słowiańskiego.
Dzięki staraniom Kocela, Rościsława i Świętopełka I w zimie 869 roku papież Hadrian II przywrócił metropolię w Sirmium[2] (części dzisiejszej Śremskiej Mitrowicy). Metody przyjął sakrę biskupią i nominację na arcybiskupa przywróconej metropolii panońskiej z siedzibą w Sirmium[3]. Po tych zmianach obszar Panonii z Księstwem Błatneńskim oraz Państwo wielkomorawskie weszły w skład przywróconej metropolii.
W 876 roku Kocel brał udział w przegranej wschodniofrankijskiej (bawarskiej) wyprawie przeciwko Chorwatom[4]. Zmarł podczas wyprawy. Księstwo Błatneńskie do 884 roku przypadło wschodniofrankijskiemu królowi Arnulfowi z Karyntii. Po przegranej wojnie Państwa wschodniofrankijskiego ziemie księstwa zostały przyłączone do Wielkich Moraw[5].
W kulturze
[edytuj | edytuj kod]Słowacka tożsamość narodowa i historiografia
[edytuj | edytuj kod]Razem z ojcem (uznawanym za prekursora chrześcijaństwa w tym kraju, pomimo bycia poganinem), Kocel stanowi ważną część słowackiej tożsamości narodowej[6][7].
Gry wideo
[edytuj | edytuj kod]W serii gier wideo Crusader Kings, Kocel przedstawiony jako książę Balatonu, jest jednym z grywalnych władców[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W. Chrzanowski: Świętopełk I Wielki król Wielkomorawski [ok. 844-894]. s. 28.
- ↑ Zdeněk Váňa: Świat dawnych Słowian. Antoni Kroh (tłum.). s. 81.
- ↑ J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski: Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek. s. 40.
- ↑ W. Chrzanowski: Świętopełk I Wielki król Wielkomorawski [ok. 844-894]. s. 153.
- ↑ W. Chrzanowski: Świętopełk I Wielki król Wielkomorawski [ok. 844-894]. s. 88.
- ↑ Slovakia issues gold coin in honor of Prince Pribina of Nitrava [online], CoinsWeekly, 11 stycznia 2012 [dostęp 2023-06-25] (ang.).
- ↑ Chapter 6 Pribina and Kocel in Pannonia, [w:] Ján Steinhübel, The Nitrian Principality: The Beginnings of Medieval Slovakia.
- ↑ Interesting characters – CK3 Wiki [online], ck3.paradoxwikis.com [dostęp 2023-06-25].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zdeněk Váňa: Świat dawnych Słowian. Antoni Kroh (tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985. ISBN 83-06-01126-0.
- J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski: Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13401-6.
- W. Chrzanowski: Świętopełk I Wielki król Wielkomorawski [ok. 844-894]. Kraków: Avalon, 2008. ISBN 978-83-60448-48-9.