Kotewka

Kotewka
	; Kotewka orzech wodny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	krwawnicowate
Rodzaj	kotewka
	Nazwa systematyczna
	Trapa Linnaeus; Sp. Pl. 120. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	T. natans Linnaeus
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kotewka (Trapa L.) – rodzaj roślin wodnych z rzędu mirtowców z rodziny krwawnicowatych (Lythraceae), który z powodu odrębności morfologicznej był dawniej zwykle wyodrębniany do osobnej rodziny kotewkowatych (Trapaceae). W obrębie rodzaju opisywano bardzo wiele gatunków, odmian i form różniących się budową owocu. W bardziej współczesnych publikacjach wyróżnia się jednak zazwyczaj już tylko 2^[4] lub 3^[5] gatunki. Zasięg tych roślin obejmuje obszary subtropikalne i umiarkowane w Afryce, Azji i Europie, jako gatunki introdukowane występują także w Ameryce Północnej i Australii^[4]. W Polsce występuje tylko jeden gatunek w jego szerokim ujęciu systematycznym – kotewka orzech wodny T. natans^[6].

Morfologia

Pokrój: Rośliny wodne korzeniące się w dnie, o liściach podwodnych i pływających. Pod wodą z węzłów obok liści wyrastają asymilujące korzenie przybyszowe^[7].
Łodyga: Wiotka i obła, przy powierzchni wody nieco zgrubiała^[7].
Liście: Podwodne liście w dolnej części łodygi naprzeciwległe, krótkotrwałe, równowąskie. W wyższej części łodygi liście wyrastają skrętolegle i mają blaszkę rozszerzającą się. Liście pływające na ogonkach, zwykle nieco rozdętych. Blaszka liściowa rombowata, grubo, nierówno ząbkowana^[7].
Kwiaty: Wyrastają pojedynczo w kątach liści pływających. Są 4-krotne. Działki, płatki i pręciki występują w liczbie 4. Słupek jest wpół dolny^[7].
Owoce: Charakterystyczne orzechy z 4 lub 2 wyrostkami powstającymi z dna kwiatowego. Zawierają nasiono z jednym dużym liścieniem i drugim silnie zredukowanym^[7].

Systematyka

Rodzaj wyróżniany był w obrębie monotypowej rodziny m.in. w systemie Cronquista z 1981 oraz w systemie Reveala z lat 1993-1999. Późniejsze odkrycia w zakresie filogenezy w obrębie mirtowców dowiodły, że rodzaj kotewka Trapa stanowi jedną z dalszych linii rozwojowych w obrębie krwawnicowatych i jego wyłączanie z tej rodziny czyni z niej takson parafiletyczny. Dlatego w nowszych ujęciach (system APG II z 2003 i APG III z 2009^[8], Angiosperm Phylogeny Website^[2], system Reveala w wersji z 2007^[9]) kotewka włączana jest do krwawnicowatych właśnie.

Wykaz gatunków^[10]^[4]

Trapa natans L. – kotewka orzech wodny
Trapa bicornis Osbeck

Zobacz też

Trapella – rodzaj podobnych roślin z rodziny babkowatych

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-06-09] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Trapa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).
↑ Species Records of Trapa. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tadeusz Tacik: Rodzina: Hydrocaryaceae (Trapaceae), Kotewkowate. W: Flora polska T. X. Bogumił Pawłowski (red.). Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 14-26.
↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.
↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2010-01-22]. (ang.).
↑ Trapa, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-02-12] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-06-09] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).

[china-4] Trapa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).

[grin-5] Species Records of Trapa. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 194, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[tacik-7] Tadeusz Tacik: Rodzina: Hydrocaryaceae (Trapaceae), Kotewkowate. W: Flora polska T. X. Bogumił Pawłowski (red.). Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 14-26.

[apg-8] Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.

[9] Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2010-01-22]. (ang.).

[ITIS-10] Trapa, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-02-12] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]