Dumortieryt
 Dumortieryt z Madagaskaru | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
borokrzemian glinu i żelaza |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
7-8,5 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
wyraźna jednokierunkowa |
| Układ krystalograficzny |
rombowy |
| Gęstość |
3,26-3,41 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
Fioletowy, granatowy, niebieski, brązowy, czerwonawy, bywa bezbarwny |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, jedwabisty |
Dumortieryt – minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego paleontologa M.E. Dumortiera (1803-1876).
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Występuje w skupieniach włóknistych, rozetowych i promienistych.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje w pegmatytach i skałach metamorficznych. Występuje w paragenezie z topazem, berylem, turmalinem.
Miejsca występowania: USA, Kanada, Meksyk, Brazylia, Madagaskar, Francja, Włochy, Niemcy, Wielka Brytania, Norwegia.
W Polsce opisany w pegmatytach ze Szklarskiej Poręby i okolic Karpacza (Krucze Skały).
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- prażony dumortieryt wydziela tlenek boru, a pozostałość spieka się na mullit syntetyczny, który jest używany w przemyśle ceramicznym i materiałów ogniotrwałych,
- ma znaczenie kolekcjonerskie,
- wykorzystywany jako kamień ozdobny,
- niekiedy wykorzystywany do wyrobu biżuterii (okazy gemmologiczne występują w Nevadzie USA – fioletowe, Sri Lance – niebieskie).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]topaz, beryl, turmalin, krzemiany.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd.PAE. 1993 r.
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii, „Wiedza i życie” 1992 r.
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy, „Muza S.A.” 1994 r.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r.