Beczka
Beczka – cylindryczne, wyoblone pośrodku naczynie, tradycyjnie wykonywane z klepek drewnianych, najczęściej dębowych, spiętych metalowymi obręczami z taśmy zwanej bednarką.
Rzemieślnik wytwarzający beczki nazywany jest bednarzem. Przemysłowa wytwórnia beczek to beczkarnia. Kształt beczki pozwala stosunkowo łatwo przetaczać i manipulować nią przy przeładunku. Tradycyjne drewniane beczki powszechnie stosuje się przy fermentacji i dojrzewaniu piwa, wina, brandy, sherry czy whisky.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W starym polskim bednarstwie każda z desek składających się na dno beczki nazywała się dąga.
W starożytności ciecze w rodzaju oliwy i wina przewożono w naczyniach takich jak amfory czy drążone i żywicowane pnie drzew. Dopiero Rzymianie upowszechnili stosowanie beczek w III wieku n.e., po kontaktach handlowych i militarnych z Galami, którzy wytwarzali beczki już kilka stuleci wcześniej.
Od prawie 2000 lat beczki są wygodną formą przewozu i przeładunku przy zapewnieniu niskich kosztów. Można w nich transportować wszystkie towary masowe[1]. Zastosowanie worków czy skrzyń jest tańsze, lecz trudniejsze w przeładunku, bowiem nawet dosyć duże i ciężkie beczki mogą być przetaczane po ziemi nawet przez pojedynczego człowieka, gdy tymczasem do transportu podobnej wielkości skrzyń potrzeba albo kilku ludzi, albo dźwigu[2]. Obecnie beczki stopniowo wychodzą z użycia na rzecz palet i kontenerów.
Współcześnie beczki są wykonywane najczęściej z tworzyw sztucznych (beczki do chemikaliów i artykułów spożywczych) i z metalu – dawniej z aluminium, obecnie z blachy stalowej kwasoodpornej (np. beczki do piwa – pospolicie zwane beczkami typu KEG lub kegami; wyposażone są w specjalne zamknięcie i mają pojemność 30 lub 50 litrów).
Beczka posłużyła do wizualizacji prawa minimum Liebiga.
Inne rodzaje
[edytuj | edytuj kod]Inne rodzaje beczek: antałek, baryłka, kufa.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Różnej wielkości beczki weszły do terminologii handlowej jako miary objętości, m.in. jako okseft (jako miara objętości dla wina i piwa, a także miara ciężaru dla tytoniu) i baryłka (jako miara objętości dla piwa albo dla ropy naftowej).
- ↑ Krzysztof Lewandowski. Growth in the Size of Unit Loads and Shipping Containers from Antique to WWI. „Packaging Technology and Science”. 29 (8-9), s. 451–478, 2016. ISSN 1099-1522.