Autostrada A1 (Chorwacja)
Proj. długość |
550[1] km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zbudowano |
478,9 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Żupanie |
Zagrzeb, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mapa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zdjęcie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Autostrada A1 (chorw. autocesta A1), także Autostrada Adriatycka (Jadranska autocesta) – autostrada w Chorwacji łącząca Zagrzeb z Zadarem i Splitem, a w przyszłości z miastem Dubrownik[2].
Opłaty
[edytuj | edytuj kod]Autostrada jest płatna w tzw. systemie zamkniętym, czyli kierowca płaci za faktycznie przejechany dystans.
Historia budowy
[edytuj | edytuj kod]Budowa autostrady została rozpoczęta w 1970 roku, lecz po wybudowaniu pierwszego odcinka ustała na ponad 20 lat. Ożywienie budowy nastąpiło w latach 90 XX wieku, kiedy rozpoczęło się drążenie tunelu Sveti Rok. Znacznie większe prace rozpoczęły się od 2000 roku, które zakończyły się otwarciem wszystkich odcinków od Karlovaca do Splitu w 2005 roku, co kosztowało około 17 mld kun (około 2,2 mld €).
Odcinek Split - Šestanovac został otwarty 27 czerwca 2007 r. Autostrada dociera obecnie do miasta Ploče. Odcinek Vrgorac - Ploče został otwarty 20 grudnia 2013.
Plany
[edytuj | edytuj kod]Przebieg kolejnych odcinków (do Dubrownika) jest w trakcie uzgodnień (istnieje kilka wariantów). Plany budowy dalszej części w stronę granicy z Czarnogórą (około 35 km) nie są jeszcze sprecyzowane.
Kontynentalne terytorium Chorwacji jest przecięte przez wąski, nadbrzeżny obszar należący do Bośni i Hercegowiny w okolicy miasta Neum. W związku z tym autostrada musiałaby przebiegać przez ten teren. Zamiast tego wybudowany został w 2022 roku kontrowersyjny most Pelješac omijający terytorium Bośni i Hercegowiny2[3][4][5][6]. Takie połączenie fizycznie połączyłoby najbardziej wysunięty na południe obszar Chorwacji (w tym ważny turystycznie Dubrownik) z resztą kraju. Most jest jednak krytykowany z kilku powodów (m.in.: sporna granica morska z Bośnią i zagrożenie dla środowiska).
Lista otwieranych odcinków
[edytuj | edytuj kod]Odcinek | Długość | Rok otwarcia | Kolejność według przebiegu trasy |
---|---|---|---|
Zagreb - Karlovac | 38 km | 1972 | 1 |
Karlovac - Vukova Gorica | 18 km | 2001 | 2 |
Vukova Gorica - Bosiljevo 2 | 11 km | 2003 | 3 |
Bosiljevo 2 - Tunel Mala Kapela | 36 km | 2003 | 4 |
Gornja Ploča - Zadar 2 | 61 km | 2003 | 7 |
Tunel Mala Kapela - Gornja Ploča | 96 km | 2004 | 6 |
Zadar 2 - Pirovac | 36 km | 2004 | 8 |
Vrpolje - Dugopolje | 45 km | 2004 | 10 |
Tunel Mala Kapela | 6 km | 2005 | 5 |
Pirovac - Vrpolje | 33 km | 2005 | 9 |
Dugopolje - Šestanovac | 36 km | 2007 | 11 |
Šestanovac - Ravča | 42 km | 2008 | 12 |
Ravča - Vrgorac | 11 km | 2011 | 13 |
Vrgorac - Ploče | 11 km | 2013 | 14 |
Przebieg autostrady
[edytuj | edytuj kod]- Lučko (A3)
- Jastrebarsko
- Karlovac (1, 3, 6)
- Bosiljevo (A6)
- tunel Mala Kapela
- Tunel Brinje
- Žuta Lokva (A7)
- Gornja Ploča
- Zadar (8)
- Szybenik
- Split (1)
- Šestanovac (39)
- Vrgorac (62)
- Ploče (425)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ministarstvo Mora, Prometa i Infrastrukture Republike Hrvatske: Odluka o razvrstavanju javnih cesta. Narodne novine, 2018-11-15. [dostęp 2020-10-31]. (chorw.).
- ↑ Decyzja z dnia 23 stycznia 2009 roku Ministra Morza, Transportu i Infrastruktury zmieniająca decyzję w sprawie klasyfikacji dróg publicznych i autostrad (Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o razvrstavanju javnih cesta u autoceste)
- ↑ Mark Thomas: City of Dubrovnik celebrates the opening of the new Pelješac Bridge – The Dubrovnik Times. www.thedubrovniktimes.com. [dostęp 2022-07-26]. (ang.).
- ↑ PM Sanader opens section of Zagreb-Dubrownik highway. 2008-12-22. [dostęp 2009-01-06]. (ang.).
- ↑ Prime Minister Sanader reiterates Croatia's right to build Peljesac bridge. 2007-10-24. [dostęp 2009-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-15)]. (ang.).
- ↑ Prime Minister Sanader formally opens construction work on Peljesac bridge. 2007-10-24. [dostęp 2009-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-01)]. (ang.).