Adam Pietruszka
szeregowy (degradacja) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Przebieg służby | |
Lata służby |
1961–1984 |
Formacja | |
Jednostki | |
Odznaczenia | |
|
Adam Pietruszka (ur. 19 lipca 1938 w Kutnie[1]) – pułkownik MO, funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa, zastępca dyrektora Departamentu IV MSW (1981–1984), naczelnik Wydziału I Departamentu IV (1979–1981). W 1984, w związku z zabójstwem ks. Jerzego Popiełuszki, zdegradowany i zwolniony dyscyplinarnie ze służby. W procesie toruńskim skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności i pozbawienia praw publicznych na 10 lat.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Wojciecha i Anastazji[2]. Jego ojciec był robotnikiem rolnym. W 1956 podjął pracę w DOKP w Szczecinie i rozpoczął pracę w parowozowni Szczecin Port Centralny jako technik mechanik pomocnik maszynisty. Od listopada 1958 do października 1960 odbywał zasadniczą służbę wojskową, w czasie której ukończył m.in. szkołę podoficerską w Grudziądzu. Po zwolnieniu do rezerwy powrócił do pracy w parowozowni w Szczecinie. W latach 1952–1956 należał do Związku Młodzieży Polskiej, a w latach 1958–1960 do Koła Młodzieży Wojskowej. W 1962 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[3]. Podczas służby w KW MO w Szczecinie pełnił m.in. funkcje drugiego sekretarza OOP (1966–1970), a następnie pierwszego sekretarza OOP (1970–1972).
Od sierpnia 1961 funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa. We wrześniu 1962 rozpoczął naukę w Rocznej Oficerskiej Szkole Operacyjnej SB MSW w CW MSW w Legionowie. Ukończył ją w lipcu 1963 z wynikiem dobrym. W czerwcu 1970 ukończył studium administracyjne na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im, Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po przedstawieniu pracy magisterskiej pt. „Przymus bezpośredni w egzekucji administracyjnej” oraz zdaniu egzaminu magisterskiego uzyskał tytuł magistra administracji[3].
Był służbowo delegowany do Włoch (1978), ZSRR (1982 i 1984) i NRD (1983)[1]. Oskarżony o nakłanianie podwładnych: kpt. Grzegorza Piotrowskiego, por. Leszka Pękali i por. Waldemara Chmielewskiego do uprowadzenia i zabójstwa Jerzego Popiełuszki w 1984, a także o udzielenie im pomocy i utrudnianie wykrycia sprawców. 2 listopada 1984, w związku z uprowadzeniem i zamordowaniem ks. Jerzego Popiełuszki, został zatrzymany, a 4 listopada tymczasowo aresztowany. Dzień później zawieszono go w czynnościach służbowych, 24 grudnia 1984 ukarano wydaleniem ze służby w MO z jednoczesną degradacją[4]. Wraz z wydaleniem ze służby usunięto go z PZPR. W wyniku procesu przed Sądem Wojewódzkim w Toruniu, został uznany winnym zarzucanych mu czynów i skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności i pozbawienia praw publicznych na 10 lat[5]. Więzienie opuścił w 1995[6].
Według prowadzącego dochodzenie w sprawie zamachu na papieża Jana Pawła II, włoskiego prokuratora Ferdinando Imposimato, Pietruszka wraz z kilkoma innymi oficerami SB był obecny na placu św. Piotra w momencie zamachu. Według historyków z Instytutu Pamięci Narodowej był oficerem prowadzącym najbardziej wartościową agenturę SB wśród kleru, m.in. tajnego współpracownika SB ks. Michała Czajkowskiego ps. Jankowski.
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- podpułkownik MO – 1979
- pułkownik MO – 1982
- szeregowy MO – 1984
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Żonaty, miał syna Jarosława.
W latach 1985–1990 rodzina Adama Pietruszki była inwigilowana przez SB w ramach sprawy operacyjnej „Teresa”[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (16 stycznia 1980)
- Złoty Krzyż Zasługi (7 lipca 1978)
- Srebrny Krzyż Zasługi (3 lipca 1972)
- Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (9 września 1982)
- Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (25 września 1979)
- Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (7 października 1976)
- Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (18 września 1980)
- Srebrna Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (1 października 1975)
- Brązowa Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (27 września 1973)
- Srebrna Odznaka „W Służbie Narodu” (30 września 1981)
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1984)
- Odznaka „Gryf Pomorski” (1969)
- Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” (20 września 1971)[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2016-08-27].
- ↑ Akta osobowe funkcjonariusza SB dot. Adam Pietruszka, imię ojca: Wojciech, ur. 19-07-1938 r. [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2019-05-02] .
- ↑ a b c d Adam Pietruszka – Biogram
- ↑ Ruane 2008 ↓, s. 355.
- ↑ Skazani w procesie toruńskim: Grzegorz Piotrowski, Adam Pietruszka, Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski [online], wp.pl, 23 września 2012 [dostęp 2019-04-02] .
- ↑ Ruane 2008 ↓, s. 373.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kevin Ruane , Racja Stanu: Zabić księdza, Kraków: Znak, 2008, ISBN 978-83-240-1051-6 .
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Funkcjonariusze Departamentu IV MSW PRL
- Pierwsi sekretarze OOP PZPR
- Pułkownicy Milicji Obywatelskiej
- Polscy prawnicy
- Więźniowie w Polsce
- Odznaczeni Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni odznaką „W Służbie Narodu”
- Odznaczeni odznaką „10 lat w Służbie Narodu”
- Podoficerowie ludowego Wojska Polskiego
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej
- Ludzie urodzeni w Kutnie
- Urodzeni w 1938