AIL Storm

Sufa

M-240 Sufa
Inne nazwy	M-240 Sufa (Storm), M-242 Sufa 2 (Storm 2), M-243 Sufa 3 (Storm 3), M-244 Sufa 4 (Storm 4)
Producent	Automotive Industries Ltd.
Okres produkcji	1991–2017
Miejsce produkcji	Izrael
Multimedia w Wikimedia Commons

Sufa (hebr. סוּפָה, pol. burza) lub AIL Storm – rodzina izraelskich samochodów terenowych produkowanych przez przedsiębiorstwo Automotive Industries Ltd. (AIL) w latach 1991–2016 na podwoziach Jeepa Wranglera. W okresie produkcji powstały cztery modele nazwane kolejno Sufa, Sufa 2, Sufa 3 i Sufa 4.

Samochód Sufa użytkowany był w różnych wersjach przez Siły Obronne Izraela, Straż Graniczną Izraela i Policję Izraela, izraelskie spółki państwowe, a także Siły Zbrojne Chile, Azerbejdżanu, Ekwadoru, Tajwanu i Salwadoru. Storm 3 był również w ofercie Ursusa dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Produkcja samochodów terenowych Sufa rozpoczęła się w 1991 roku. Pojazd oparty był na importowanych ze Stanów Zjednoczonych podwoziach i układach napędowych Jeepa Wranglera. Układy elektryczne oraz pozostałe części i podzespoły były wytwarzane i montowane w fabryce AIL w Nacerat Illit (obecnie Nof ha-Galil)^[1] . Konstrukcja była od początku przeznaczona dla służb porządkowych i wojska. Pierwszy model Sufy oferowany był także na rynku cywilnym i był wykorzystywany przez izraelskie spółki państwowe: Zarząd Ochrony Przyrody i Parków Narodowych, Mekorot i Chewrat he-Chaszmal^[1] [2][3] .

W 2000 roku anulowano obowiązujące ulgi podatkowe na produkty wytwarzane w Izraelu i samochód stał się niekonkurencyjny wobec importowanych z zagranicy pojazdów cywilnych. Od tego czasu użytkowany był wyłącznie przez służby mundurowe^[1] . Jednak jego konstrukcja i koszty zakupu krytykowane były przez funkcjonariuszy policji Izraela^[3] .

Sufa wyposażona była w nadwozie zamknięte (wersja opancerzona) lub nadwozie otwarte, zakryte materiałem^[4][5]. Zawieszenie oparto o resory piórowe, a rozstaw osi wynosił 263 cm^[6] . Zastosowana skrzynia rozdzielcza NP231 okazała się za słaba jak na wagę pojazdu^[4]. Oś przednia Dana 30 była taka sama dla samochodów z oboma typami silnika. Natomiast w wypadku silnika Diesla oś tylna to Dana 60, a w wypadku silnika benzynowego - Dana 44. Samochód mógł być napędzany przez czterocylindrowy silnik Diesla VM Motori o mocy 107 KM lub sześciocylindrowy silnik benzynowy Chryslera o mocy 180 KM. W ofercie AIL Sufa występowała w wersji krótkiej (4150 mm) i długiej (4492 mm)^[7].

W tej wersji pojazdy były dostarczane aż do 2004 roku. Wyprodukowano ich 5500 sztuk^[1] .

• 
  AIL Strom w wersji cywilnej
• 
  AIL Strom w wersji z odkrytym nadwoziem
• 
  AIL Storm w wersji z zamkniętym nadwoziem
• 
  AIL Sufa Straży Obywatelskiej Izraela

W 2006 roku poinformowano, iż do produkcji wszedł nowy model pojazdu o nazwie Sufa 2 na podwoziu Jeepa Wranglera TJ. Produkcja w większości trafiła do wojska i służb mundurowych, ponieważ cena 250 000 nowych szekli za sztukę oraz jakość wykonania czyniła pojazd niekonkurencyjnym na rynku cywilnym. Jeden samochód został zakupiony w ramach przetargu przez prywatnego kolekcjonera^[1] [6] .

Zgodnie z nowymi wymogami wojska pojazd wyposażono w pięcioro drzwi, aby ułatwić korzystanie z niego żołnierzom oraz rozładunek sprzętu. Resory piórowe zastąpiono amortyzatorami sprężynowymi, rozstaw osi zwiększono z 263 cm do 293 cm^[6] . Pozostawiono skrzynię rozdzielczą NP231 z Sufy M-240, ale wzmocniono wał oraz wyeliminowano jarzmo ślizgowe, dzięki czemu chciano uniknąć problemów z pękaniem skrzyni, jak miało to miejsce w poprzedniej Sufie. Zastosowane osie to Dana 30 (przednia) i Dana 44 (tylna)^[4]. W przeciwieństwie do pierwszej Sufy wszystkie siedzenia za kierowcą skierowane są przodem do kierunku jazdy^[6] . W pojeździe zamontowano klimatyzację dla kierowcy oraz pasażerów z tyłu pojazdu^[4].

Sufa 2 mogła być napędzana czterocylindrowym silnikiem Diesla VM Motori o pojemności 2,8 litra lub silnikiem benzynowym Chryslera o pojemności 4 l i o mocy 180 KM^[4].

Łączna produkcja AIL Strom 3 wyniosła 670 sztuk^[1] .

W 2007 roku AIL ogłosiła, że w 2008 roku rozpocznie produkcję trzeciego z kolei modelu samochodu Sufa^[8] [9] . Siły Obronne Izraela zakupiły pojazd dopiero w 2010 roku^[10] . Do tego roku AIL produkowała i sprzedawała samochody Sufa 3 na eksport^[11] .

Konstrukcję Sufy 3 oparto na podwoziu Jeepa J8(inne języki)^[11] . Tylne zawieszenie oparto, jak w wypadku pierwszego modelu Sufy, na resorach piórowych, z kolei przednie na wahaczach^[9] . Oś przednia to Dana 44, a tylna Dana 60. Zamknięte nadwozie oferowane było w trzech wersjach: kryte plandeką, twardym plastikiem lub z włókna szklanego. Pojedyncze tylne siedzenia pasażerów zamieniono na trzyosobową kanapę^[9] .

Napęd samochodu stanowił czterocylindrowy silnik Diesla VM Motori 4V o pojemności 2,8 l i mocy 158 KM^[9] .

Łączna liczba wyprodukowanych Suf 3 wyniosła 800 sztuk^[1] .

W 2015 roku przedstawiciele Ursusa poinformowali, że w ofercie przetargowej Inspektoratu Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej na samochody mające zastąpić Honkery zaproponują pojazd Storm 3, który jeśli udałoby się uzyskać kontrakt, byłby produkowany na licencji w fabryce w Lublinie^[12] [13] . Pojazd był już prezentowany w ofercie Ursusa w 2014 roku podczas Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach^[13] .

Samochód Sufa 4 opierał się na podwoziu Jeepa Wranglera JL. W tej konstrukcji pojazd został pozbawiony plastikowych błotników, w których miejsce zamontowano stalowe. Wzmocniono zawieszenie i osie. Zrezygnowano z ciężkich metalowych drzwi krajowej produkcji z tyłu pojazdu na rzecz dwudzielnych Jeepa Wranglera. Ich górna część otwiera się do góry, a dolna na bok. Przednia oś to Dana 44 ze sprężynami śrubowymi i amortyzatorami firmy Bilstein, a tylna oś to Dana 60 z resorami półeliptycznymi i tymi samymi amortyzatorami^[1] .

Jednostką napędową był czterocylindrowy turbodoładowany silnik Diesla VM Motori o pojemności 2,8 l. Modyfikacje wprowadzone w silniku pozwoliły na zwiększenie jego mocy do 194 KM^[1] .

Pod koniec 2016 roku AIL zakończyła produkcję pojazdów Sufa. Przyczyniło się do tego zbyt małe zamówienie na potrzeby wojska (180 sztuk). Dodatkowo cena jednego samochodu była zbyt wysoka w stosunku do cywilnych pojazdów terenowych, które Siły Obronne Izraela postanowiły zakupić. Ponadto FIAT, który wykupił Chryslera, postanowił zakończyć produkcję samochodów wojskowych^[14] .

	Sufa[7]	Sufa 2[15][6]	Sufa 3[9]	Sufa 4[1] [16]
Zdjęcie				zdjęcie samochodu
Silnik	silnik Diesla VM Motori 425 2,5 l 4V o mocy 107 KM lub silnik benzynowy Chryslera 4 l 6V o mocy 180 KM	silnik Diesla VM Motori 2,8 l 4V lub silnik benzynowy Chryslera 4 l o mocy 180 KM	silnik Diesla VM Motori 4V o mocy 158 KM	silnik Diesla VM Motori 4V o mocy 194 KM
Wysokość	brak danych	1942 mm	2012 mm	2012 mm
Długość	4150 mm / 4492 mm	4463 mm	4450 mm	4450 mm
Szerokość	1676 mm	1750 mm	1876 mm	1876 mm
Masa	2350 kg	2500 kg	2305 kg	2305 kg
Prędkość maks.	135 km/h (diesel) 146 km/h (benzyna)	130 km/h	140 km/h	brak danych

Lista użytkowników samochodów Sufa^{[2][17][18][19]} :

• Izrael – Siły Obronne Izraela, Policja Izraela, spółki państwowe: Zarząd Ochrony Przyrody i Parków Narodowych, Mekorot i Chewrat he-Chaszmal
• Azerbejdżan – Siły Zbrojne Azerbejdżanu
• Chile – Siły Zbrojne Chile
• Ekwador – Siły Zbrojne Ekwadoru
• Salwador – Siły Zbrojne Salwadoru
• Tajwan – Siły Zbrojne Republiki Chińskiej

• BeniB. Barak BeniB., תעשיית רכב נצרת תציג בקרוב את הסופה-3 [online], Ynet, 29 maja 2007 [dostęp 2024-02-11] .
• DrorD. Bareli DrorD., ג'יפ סופה 3 במבחן שטח [online], Jeepolog, 8 kwietnia 2009 [dostęp 2024-02-08] .
• DrorD. Bareli DrorD., נפרדנו כך: ג'יפ סופה 4 במבחן אחרון בהחלט [online], Sport5.co.il, 21 lipca 2016 [dostęp 2024-02-08] .
• DubiD. Ben-Gedalijahu DubiD., צפו בתמונות: צה"ל יחל להצטייד בסופה 3; ישקיע 150 מיליון שקל [online], Globes, 14 września 2010 [dostęp 2024-02-11] .
• NirN. Ben-Zaken NirN., HilelH. Posek HilelH., ג'יפ סופה 4 במבחן - הכי טוב שהיה, וחבל שנגמר [online], Ynet, 20 maja 2016 [dostęp 2024-02-08] .
• MiszelM. Dor MiszelM., הג'יפ החדש של צה"ל: סופה 2 [online], Ynet, 27 czerwca 2006 [dostęp 2024-02-08] .
• DrorD. Fojer DrorD., סופה של הסופה: סיבוב פרידה מתעשיית הרכב הישראלית [online], Globes, 25 czerwca 2016 [dostęp 2024-02-08] .
• JaelJ. Gros-Englander JaelJ., לא רק מייבאים: "תעשיות רכב" תייצא למדינה במערב אסיה 30 ג'יפים ממוגני ירי מסוג "סופה" [online], Globes, 16 grudnia 2008 [dostęp 2024-02-11] .
• PawełP. Puzio PawełP., Storm z Lublina w polskiej armii? Ursus weźmie udział w przetargu [online], Dziennik Wschodni, 23 lipca 2015 [dostęp 2024-02-08] .
• JoeJ. Saballa JoeJ., Taiwan Discovers Chinese Parts in Storm 3 Light Tactical Vehicles [online], The Defense Post, 2 sierpnia 2023 [dostęp 2024-02-15] .
• TomaszT. Sewastianowicz TomaszT., Tak wygląda nowy samochód marki Ursus. Produkcja w nowej fabryce w Lublinie [online], Dziennik.pl, 16 września 2016 [dostęp 2024-02-08] .
• AsafA. Zohar AsafA., משטרת ישראל חוזרת לכחול לבן: תרכוש 70 ג'יפים מסוג "סופה" [online], Globes, 23 marca 2000 [dostęp 2024-02-09] .