Cieplewo
54°14′03″N 18°39′03″E/54,234167 18,650833| wieś | |
 Przystanek kolejowy Cieplewo | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1365[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-031[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0169124 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Pruszcz Gdański  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
| 54°14′03″N 18°39′03″E/54,234167 18,650833[1]
| |
| Strona internetowa | |
Cieplewo (niem. Zipplau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański. Przez wieś przebiegają 2 linie kolejowe: nr 9 Warszawa Wschodnia – Gdańsk Gł. i nr 260 Zajączkowo Tczewskie – Pruszcz Gdański.
Transport publiczny jest obsługiwany przez kolej – Przewozy Regionalne (przystanek osobowy Cieplewo), a także przez linie komunikacji gminnej nr 842 i 844.
W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.
Przy dawnym przejeździe kolejowo-drogowym znajduje się kapliczka z napisem Za kolegów, którzy zginęli w obozie Stutthof. Ufundował Izydor Gajewczyk 15 V 1949.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cieplewo istniało już w XIII wieku. W 1378 wzmiankowane jako Zcipellow. Miejscowość zlokalizowana była głównie na niewielkim wzniesieniu od strony zachodniej dawnej doliny rzeki Kłodawki. Stare koryto Kłodawki otaczało i opływało wieś aż do roku 1336, w którym to komtur krzyżacki von Hrusberg z Malborka nakazał skierować bieg rzeki do istniejącego do dziś nowego koryta, wśród wzniesionych ponad 600 lat temu wałów, w kierunku Grabiny-Zameczek aż do Motławy. W Cieplewie istniał w latach około 1350 - 1450 dwór krzyżacki zarządzany z Malborka. W latach od roku 1400 do 1410 (rok bitwy pod Grunwaldem) gromadzono w nim zapasy żywności, licząc zapewne na długotrwałą wojnę zakonu z Polską[4]. Wieś należąca do Gdańskiej Wyżyny terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[5]. W 1595 obowiązek pańszczyźniany był realizowany poprzez dostawę cegieł z 18 włók należących do wsi. Pozostałe 2 włóki gruntów znajdowały się we władaniu sołtysa i były zwolnione z płacenia czynszu. Ponadto mieszkańcy zobowiązani byli na mocy tzw. raduńskiego porządku do utrzymywania w należytym porządku przydzielonego odcinka Raduni celem zapobieżenia powodzi.
W latach 1773–1918 Cieplewo znajdowała się w zaborze pruskim, w 1919 znalazło się na terenie Wolnego Miasta Gdańska. 1 września 1939 zostało włączone do III Rzeszy. Wiosną 1945 roku Cieplewo znalazło się ponownie w Polsce.
W 1965 we wsi odkryto osadę wschodniopomorską datowaną na wczesny i środkowy okres lateński (przedrzymski).
Współczesność
[edytuj | edytuj kod]Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji Gminy Pruszcz Gdański z siedzibą w Cieplewie (OKSiR)
[edytuj | edytuj kod]14 października 2011 roku w Cieplewie otworzono nową, powstałą kosztem 6 mln zł siedzibę istniejącego od 2008 r. Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji Gminy Pruszcz Gdański (OKSiR). Jednostka ta zajmuje się prowadzeniem działalności kulturalnej i sportowej mieszkańców Gminy oraz upowszechnianiem i promocją kultury i sztuki lokalnej, sportu i rekreacji wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Przeniesienie siedziby z Łęgowa było podyktowane poszerzeniem zakresu działalności OKSiR. Obiekt w Cieplewie składa się z sali kolumnowej, herbowej, kinowo-teatralnej, pracowni malarstwa sztalugowego, gabinetów muzyki, galerii oraz centrum fitness. Oprócz codziennej działalności, OKSiR prowadzi m.in. następujące inicjatywy: Żuławski Tulipan, Olimpiada Sołectw, Dzień Seniora „Kto się śmieje ten nie płacze” i Dożynki Gminy Pruszcz Gdański[6]. 28 lutego 2014 sala widowiskowa OKSiR została włączona do programu PISF "Kino za Rogiem" jako jedyne kino w woj. pomorskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17539
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 168 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Gmina Pruszcz Gdański - Miejscowości. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-17)].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ Strona Główna OKSiR. OKSIR Gminy Pruszcz Gdański. [dostęp 2013-11-05]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cieplewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 690.
