Banca Mondiala

La Banca Mondiala foguèt creada lo 27 de decembre de 1945, aprèp la ratificacion internacionala dels Acòrds de Bretton Woods. Comencèt sas operacions lo 25 de junh de 1946, e aprovèt son primièr prèst lo 9 de mai de 1947 (250 milions de dolars americans a França, per la reconstruccion d'aprèp guèrra, lo prèst pus important (en termes reals, no pas en nominals), de l'istòria de l'institucion, fins ara.

Las activitats de la Banca Mondiala, uèi lo jorn, estan enfoscats dins los païses en via de desvolopament (dempuèi 2000, lo tèrme corrècte utilizat par se referir a aqueles païses es «païses amb un desvolopament economic mendre» (less economically developed countries, LEDC), en melhorament de l'educacion, l'agricultura e l'industria. Realiza de prèsts amb de tausses preferencials als païses membres en dificultat. Mas, tanben demanda que los govèrns realizen tala politicas coma de promòure la democracia e de combatre la corrupcion.

Son accion actuala principala es orientada cap als païses en via de desvolopament (PVD), e en particular als païses mens avançats (PMA), sus de subjèctes coma l'educacion, l'agricultura, l'industria...

Concedís de prèstes amb de tausses preferencials a sos païses membres en dificultat. En cambi, reclama que las disposicions politicas (dichas «politicas d'ajustament estructural ») sián presas per, per exemple, limitar la corrupcion, mantenir un equilibri budgetari o facilitar l'emergéncia d'una democracia.

De mai en mai dels prèstes autrejats, finançan tanben (dirèctament o indirèctament) de projèctes d'ONG, e condusís de nombrosas recèrcas en relacion amb lo desvolopament de cada país. Aital, es la Banca Mondiala que mesura l'Indicador de desvolopament uman (IDH) dins divèrses païses e zònas geograficas, o que condusís amb la UNICEF d'estudis tematicas sus l'aiga e l'assaniment.

 

Tecnicament la Banca Mondiala fa part de l'Organizacion de las Nacions Unidas, mas son estructura de govèrn es fòrt diferenta: cada institucion de la Banca Mondiala aparten als govèrns membres. Lo fach d'aparténer a la Banca Mondiala dona a totes los païses de dreches de vòte, mas los païses amb contribucion financièra pus granda an mai de poder de vòte. Per aquò, la Banca Mondiala es contrarotlada principalament pels païses desvolopats, e los clients son principalament de païses en via de desvolopament. Per exemple, lo 1^èr de novembre de 2004, los Estats Units d'America avián 16,4% de totes los vòtes, Japon 7,9%, Alemanha 4,5%, e lo Reialme Unit e França 4,3%. E coma totas las decisions importantas requerisson 85% dels vòtes (una supermajoritat), los Estats Units d'America an la capacitat de blocar un cambiament o una proposicion quin que sián.

Los estats pòdon causir una agéncia partenària quina que siá . L'IBRD a 184 estats membres, e las autras institucions an entre 140 e 176 membres. Las institucions del Grope de la Banca Mondiala son dirigidas per una assemblada directiva de 24 directors executius. Los directors representan una nacion (coma lo cas dels Estats Units d'America), o un grope de nacions (per l'America Latina e Asia, per exemple). Los directors son designats pels govèrns respectius.

Lo Grope de la Banca Mondiala designa dempuèi 2007 aquelas cinc institucions^[1] :

• la pus importanta es la Banca Internacionala per la Reconstruccion e lo Desvolopament (BIRD), son foncionament se fa pel pagament d'una cotisacion pels Estats membres,
• l'Associacion Internacionala de Desvolopament (AID), fondada en 1960, sos prèstes son reservats als païses mens desvolopats,
• la Societat Financièra Internacionala (SFI), fondada en 1956, per finançar los prèstes e los investiments realizats par las entrepresas dins los païses de risc,
• lo Centre Internacional pel Reglament dels Diferents relatius als Investiments (CIRDI), fondat en 1966,
• l'Agéncia Multilaterala de Garantida dels Investiments (AMGI), fondada en 1988, per assegurar los prèstes.

Cada país membre es representat al Conselh dels Governadors, an la facultat per prendre las decisions finalas de la Banca. Dins sas foncions se tròba aquela d'admetre o susprendre un dels païses membres, far d'autorizacions financièras e de budgèts, e mai determinar la distribucion de las intradas del BIRD.

Los governadors se reünisson annalament o quand una majoritat dels representant, almens dos tèrces dels vòtes totals, o requerís. La durada de sa carga es de cinc ans amb drech a la reeleccion. Lo Conselh participa amassa amb los Directors Executius a l'eleccion del president de la Banca.

Lo Conselh dels Governadors delega la responsabilitat de projèctes e decisions als Directors Executius amb excepcion de: admission de nòus membres, aumentar o amendrir lo capital per accions de la Banca, suspendre un membre, e determinar la distribucion de las intradas netas dins la Banca.

Los Directors Executius an per objectiu de desvolopar los projèctes e menar a tèrme l'exercici de la Banca. Lo Directòri se constituís de 12 Directors Executius titulars e 12 suplents (aqueles darrièrs participan a la presa de decisions, mas an pas de drech de vòte), son eleccion es bianala.

Cinc directors son designats pels cinc païses membres que tenon fòrça mai d'accions. Sèt Directors son elegits per l'Assemblada dels Governadors.

Lo president del BM es elegit pel Directòri Executiu, e lo presidís, mas sens drech de vòte. Dins sas foncions, pòt conduire los negòcis, organizar, nomenar e revocar los foncionaris e emplegats de la Banca, en jogant un ròtle d'impulsion personala.

La Banca Mondiala es presidida per Paul Wolfowitz, que foguèt designat lo 1^èr de junh de 2005. Wolfowitz es ancian secretari de la Defensa dels Estats Units d'America, un neoconservador reconegut, e foguèt nomenat pel president dels Estats Units George W. Bush. Per convencion, lo president de la Banca Mondiala es nòrd-american, e lo president del Fons Monetari Internacional, europèu.

Dins l'estructura de la Banca se tròba lo Conselh Consultatiu constituit per un minimum de sèt personas nomenadas pel Conselh de Governadors. A aquel se pòt compausar per d'interèsses bancaris, comercials, industrials, agricòlas e del trabalh amb la fin de conselhar la Banca en la politica generala. Aqueles conselhièrs an la carga pendent dos ans amb drech a reeleccion.

Los membres de la Banca se dividisson en doas categorias, païses desvolopats (Part I), e païses prestataris (Part II), segon los estandards de l'AIF.

La majoritat dels fons de la Banca disponibles per de prèstes provenon de pas las soscripcions de capital. L'argent proven de las vendas de sos bons pròpris dins los mercats financièrs mondials. Aprèp encarga sos prestataris un tipe d'interès leugièrament superior al que li cal pagar sos accionaris pròpris. Los bons de la Banca son garantits en darrièra instància pels govèrns del monde, se considèran coma d(investiments estables. Qualques investidors privats e institucionals an accès a la crompa d'aqueles bons.

Las soscripcions de capital son proporcionalas al risc de cada país determinant lo nombre de vòtes de cadun d'aqueles: per exemple, los Estats Units contraròtlan 16,39% dels vòtes; Japon 7,86%, Alemanha 4,49%, França 4,30%, Itàlia 4,30% e la Grand Bretanha 4,30%. En contrast 24 païses africans contraròtlan amassa pas que 2,85% del total.

Amb sos divèrses organismes, descriches abans, la Banca Mondiala dispausa de quatre tipes diferents de prèstes, en contrarotlant d'aspèctes d'investiments, desvolopament institucional e politicas publicas d'aperaquí 150 nacions.

1) Prèstes per projèctes: aquel tipe de prèstes s'autreja per desvolopar un projècte especific coma rotas, projèctes sus la pesca, infrastructura en general.

2) Prèstes sectorials, via BIRD e AID: aqueles prèstes tòcan tot un sector de l'economia d'un país, es a dire, energia, agricultura, etc. Aqueles compòrtan de condicions entre aquelas las politicas e de prioritats nacionalas per aquel sector.

3) Prèstes institucionals: aqueles servisson per la reorganizacion d'institucions governamentalas amb lo but d'orientar sas politicas cap al liure comèrci e obténer l'accès sens restriccions, de las entrepresas transnacionalas (ETN), dins los mercats de la region. Servisson a d'autra banda cambiar las estructuras governamentalas sens aprovacion parlamentària, jos las directrises de la Banca.

4) Prèstes d'ajustament estructural: aquel tipe de prèstes, foguèron creat teoricament per aleujar la crisi del deute extèrne pr'amor de convertir las ressorsas economicas nacionalas en produccion per l'exportacion e preparar la dintrada de las entrepresas transnacionalas. Los païses del sud an experimentat aqueles ajustaments e las consequentas mesuras d'austeritat.

En 1993 los màgers prestataris de la BIRD (per òrdre descendent) foguèron: Mexic, Índia, Brasil, Indonesia, Turquia, China, Filipinas, Argentina, Corèa, Colómbia, Marròc e Nigèria. Los prèstes de la BIRD se negòcian de manièra individuala; comprenon un periòde de cinc ans sens besonh d'amortizacion; aprèp los govèrns prestataris dispausan d'un tèrme de 15 a 20 ans per amortizar lo deute segon l'interès del mercat. La Banca torna jamai estructurar lo deute ni anulla un prèst. Per son influéncia en fons publics e privats, la Banca figura dins las primièras plaças coma creditors de sos clients.

 

E mai se los govèrns paures dependon fòrça de la Banca coma contribuidor del finançament pel desvolopament, aquela institucion foguèt criticada pels opausants a la globalizacion, per, segon eles, minar la sobeiranetat nacionala dels païses que recebon lo prèst, que lor cal promòure la liberalizacion economica e provesir de gatges per l'investiment internacional. D'autres critics acusèron la Banca d'obligar los païses a far de reformas qu'enraian lo desvolopament se son pas realizadas adreitament, o mal apropriadas.

L'accion de la BM dins los païses mens desvolopats, subretot dins las decènnis de 1980 e de 1990, foguèt l'objècte de criticas:

• La Banca Mondiala financèt de projèctes que prejudicièron l'environament, per exemple:
  • La restanca Sarda Sarovar en Índia, que causèt lo desplaçament de mai de 240 000 personas fins a de tèrras pauras, sens aiga potabla e sens electricitat;.
  • L'Esquèma de Desvolopament Polonoroest, en Brasil, que produsiguèt la colonizacion de la selva tropicala e la desforestacion d'un airal de mesura similara al Reialme Unit;
  • La restanca Pak Mun a Tailàndia, que destruiguèt entièrament los ressorsas alieuticas del riu, en redusent a la pauretat los pescadors de la region e en prejudiciar drasticament lo regim d'un nombre considerable de personas que vivon dins la conca del riu de Tailàndia, Laos, Cambòtja e Vietnam;
  • Lo Singrauli en Índia: dotze minas de carbon a cèl dubèrt. Las minas contaminèron l'aiga, las culhidas e la fauna icticòla. Calguèt desplaçar mai de 300 000 personas per complir lo projècte, que fòrça acabèron dins d'acampatges precaris âs cap d'accès a la tèrra e pas cap de condicions de basa de sanitàrias.
• La Banca Mondiala afavorís los interèsses dels païses industrializats:
  • Afavorís l'exportacion dels residús dangieroses o toxics cap a de païses en desvolopament;
  • Afavorís la relocalizacion d'industrias contaminantas dels païses industrials cap a de païses en desvolopament.
• Los projèctes de la Banca Mondiala empejoran las condicions dels pichons agricultors:
  • Rarament, a vegada solament, los agricultors de subsisténcia recebon los beneficis de l'asagatge e l'energia produits per las grandas restancas;
  • S'encoratja lo remplaçament de las culhidas de subsisténcia per de recoltats industrialas, e encara dins d'airals que son pas apropriats, apaurissent encara mai los païsans.
• La Banca Mondiala a prestat a de govèrns que viòlan dubèrtament e de lònga los dreches umans
  • Se faguèt de prèstes a de dictaturas reconegudas per violacions de dreches fondamentals, coma Chile, Uruguai e Argentina al decènni de 1970, Filipinas jos la dictatura de Ferdinand Marcos o Indonesia jos Suharto.
  • E mai se la Banca allèga que los fons prestats foguèron pas utilizats en d'activitats que prejudicièron dirèctament los ciutadans, en aprovar aqueles fons se liberèron de ressorsas que los govèrns dictatorials poguèron emplegar en activitats de persecucion e repressions.
• Lo desplaçament forçat de personas e comunitats causèt sofriment e pauritge
  • I a d'exemples d'aqueles politicas en Indonesia e Brasil.
  • En general, los païsans desplaçats arriban en d'airals pus paures e amb de rendement agricòla mendre.
• Los projèctes de la Banca Mondiala an amenaçat los dreches dels pòbles autoctòns
  • Se plan la Banca dictèt en 1982 unas directivas per de projèctes que tòcan de pòbles indigènas (Tribal Projects and Economic Development Guidelines), en 1996 un dels avocats de la Banca Mondiala declarèt publicament qu'aqueles jamai foguèron seguits, e que en intèrne s'utilizan de nòrmas ben pus flacas per la proteccion dels interèsses dels pòbles indigènas.
• La Banca Mondiala acompanhèt pas corrèctament lo ròtle de las femnas dins lo desvolopament.

Benlèu la critica mai intensa, partejada per la Banca Mondiala e lo Fons Monetari Internacional, es que las politicas d'ajustament estructural impulsat per aqueles organismes an impausat de còstes socials elevats per de gropes vulnerables dins los païses en desvolopament.

Una critica considèra la Banca Mondiala coma essent jos l'influéncia politica dels Estats Units d'America, que n'aprofièchan per far avançar los seus interèsses.

Foguèt lo cas quand lo primièr prèst de la Banca Mondiala per França foguèt retardat jos la pression americana fins que los comunistas daissèsson lo govèrn de de Gaulle. ^[2] La nominacion en junh de 2005 de Paul Wolfowitz suscitèt nombroses comentàris, del seu nomenament fins a sa casuda^[3] foguèt una autra illustracion. Segon sos detractors, Paul Wolfowitz, «architècte» de la Guèrra d'Iraq (2003),^[4] projectava de s'impausar per la patz aquò qu'o a pas pogut èsser per la guèrra .^[5]

D'autra banda, se critica la nòrma tacita de la causida del president de l'Institucion pel govèrn american. Joseph Stiglitz repròcha als païses europèus d'èsser responsables del marrit periòde traversat per la Banca Mondiala. ^[6]

Lo 1^èr de mai de 2007, lo president de Veneçuèla, Hugo Chávez anoncièt son intencion de retirar son país de la Banca Mondiala e del Fons Monetari Internacional,^[7] amb aqueles mots: "Es melhor que nos sortam abans que siam pilhats".E aprèp en 2006 de la totala devolucion del deute extèrne de Veneçuèla, lo 30 de junh de 2007, aquela retirada èra pas efectiva. ^[8]

• Eugene Meyer, 1946

• John J. McCloy, 1947 - 1949

• Eugene R. Black, 1949 - 1963

• George D. Woods, 1963 - 1968

• Robert S. McNamara, 1968 - 1981

• Alden W. Clausen, 1981 - 1986

• Barber B. Conable, 1986 - 1991

• Lewis T. Preston, 1991 - 1995

• James D. Wolfensohn, 1995 - 2005

• Paul Wolfowitz, 2005 - 2007

• Robert Zoellick, dempuèi 2007

1. ↑ À propos sur le site officiel
2. ↑ (fr)"Lo fabulós destin dels Globofagas", Alternativas Economicas n°197 novembre de 2001 p. 11
3. ↑ (fr)Paul Wolfowitz contestat dempuèi lo començament de son mandat a la Banca Mondiala (lo Novèl Observator 17.04.2007 )
4. ↑ (en) Bush Names Iraq War Architect Paul Wolfowitz to Head World Bank Paul Wolfowitz, «arquitecte» de la Guerra en Irak
5. ↑ Paul Wolfowitz : La casuda de Velociraptor ( lo Novèl Observator 26.04.2007 )
6. ↑ « Preferiguèron de sostenir un sistèma que lor garantís la presidéncia del Fons Monetari Internacional, al luòc de modificar amb valor los critèris de seleccion », Article del Monde, dimècres lo 31 de mai 2007
7. ↑ (fr)Chavez abandona la Banca Mondiala e lo FMI , Le Soir , 1^èr de Mai de 2007
8. ↑ Donadas de membres financièrs

• Banca Mondiala