Desèrt d'Arabia
(ar) ٱلصَّحْرَاء ٱلْعَرَبِيَّة | |
[[Fichièr:|260px]] | |
Tipe | Desèrt |
---|---|
Part de | massa de tèrra geografia d'Arabia Saudita |
Localizacion | |
Estat | Arabia Saudita Bahrayn Iraq Jordania Kowait Qatar Emirats Arabis Units Oman Iemèn |
Donadas | |
Altitud | 3760m (Jabal an Nabi Shu'ayb punt mai naut) |
Punt culminant | Hadur Nabi Shuayb (ca) |
Superfícia | 2 330 000 |
Dimensions | 42.368056 cm () |
modificar |
Lo desèrt d'Arabia es un desèrt immens que s'espandís del Iemèn cap a Jordania e Iraq. Ocupa la part màger de la peninsula arabica, amb una superfícia de 2 330 000 quilomètres carrats. En son centre es lo Rub al Kali, l'espandi contunhós de sabla mai granda del mond[1].
Gasèlas, òrix, gats dels sables e lausèrt foeta-coa son unas de las espècias deserticas adaptadas que subrevisquèron dins aquel mitan extrèm.
Lo clima es sec, arid amb de precipitacions a l'entorn de 100 mm mas rarament en dejós de 50 mm, e las temperaturas vàrian entre las fòrtas calors estivalas e lo gèl nocturn en sason freja. Aquel desèrt es remarcablament caud en estiu, per exemple dins los luòcs situats al bòrd del golf Persic, golf maritim fòrça caud e salat ont la temperaturas de la mar son de luènh mai nautas del mond e pòdon aténher 38 °C.
Fa partit del biòma, o ecosistèma dels desèrts e bartas xenofitas, e de l'ecozòna palearctica.
Aquela ecoregion a peu de biodiversitat, pasmens se de plantas endemicas i butan. Fòrça espècias, coma l'ièna raiada, lo chacal e lo tais, s'atudèron dins aquela zona a causa de la caça, de l'intrusion umana e de la destruccion dels abitats. D'autras espècias tornèron èsser introduchas amb succès, coma la gasèla dels sables, e son protegidas dins de resèrvas.
Ara, lo subreturatge pel bestial, la conducha fòra carrièras, la destruccion de l'abitat uman son las menaças màgers per aquela ecoregion desertica[2].
Geografia e geologia
[modificar | Modificar lo còdi]Detalh de las caracteristicas geologicas[3] :
- la val sablonosa coneguda coma le desèrt d'ad-Dahna liga lo grand desèrt del Nefod (65 000 km2) dins lo nòrd de l'Arabia saudita al Rub al Kali, dins lo sud èst,
- lo barranc Tuwaiq, region de 800 km2, arc de bauces calcars, de plans e de vabres,
- las salinas saumastras, amb lo sables movants d'Umm al Samim,
- los sables de Wahiba (Oman), una mer de sabla isolada al bòrd de la còsta èst,
- lo Rub al Kali, vast bacin sedimentari, allongat sus un axe nòrd-sud-oèst, contunha lo plan arabica (1 000 mètres), que los païsatges rocasuts fan plaça a una vasta espandida de sable que lo tèrme sud atenh lo centre del Iemèn. Lo sable repausa sus de planas de grava o de gips, e las dunas atenon de nautors maxim de 250 m. Los sables son subretot de silicats, compausats de 80 a 90 % de quartz e, pel rèste, de feldspat, coma l'oxid de fèrre colora los grans de sable en irange, violet o roge.
Populacion umana
[modificar | Modificar lo còdi]Lo desèrt d'Arabia es subretot situat en Arabia saudita, mas s'estendís dins los païses vesins, Egipte (Sinai), lo sud d'Iraq e lo sud de Jordania, al nòrd, coma al sud: Qatar, Emirats arabis units (EAU). Lo sol Rub al Kali passa en l'Arabia Saudita, Oman e lo Iemèn oriental.
La region es lo fogal de populacions, de lengas e de culturas diferentas. L'Islam es la religion predominanta. Los Arabs constituisson lo grop etnic màger de la region. L'arabi es la lenga principala,[4].
Idrocarburs
[modificar | Modificar lo còdi]Istoricament, dins los ans 1990, aquela ecoregion foguèt victima d'una enòrma escomesa economica environamental, le sabotatge d'installacions petrolièras de Kowait provocant de gigantescs escampaments d'idrocarburs, e l'emanacion de toxinas dins l'atmosfèra.
En genièr de 1991 pendent la Guèrra del Golf, las fòças irakianas larguèron gaireben 1,7 million de m3 (11 milions de barils) de petròli de las sèrvas e de las naus petrolièras directament dins lo golf Persic. En febrièr, aclapèrn 1164 poses de petròli kowaitians. Prenguè nòu meses per atudar los fuòcs d'idrocarburs. Aqueles escampaments de petròli contaminèron 1 000 km de còsta del golf Persic.
Lo resultat de la pollucion foguèt la mòrt de milièrs d'aucèls aquatics e de domatges grèud causats a l'ecosistèma aquatic du golf Persic, subretot las cambaròtas, las tartugas de mar, lps dugongs, las balenas, los daufins e mai d'una varietats de peissons.
Los poses domatjats tanben larguèron 210 millions de m3 (60 milions de barils) de petròli dins lo desèrt e los lacs artificials, çò que contaminèt lo sol e las aigas sosterrenas.
Activitats militaras
[modificar | Modificar lo còdi]Las armas utilizadas pels EUA pendent la guèrra del Golf presentan tanben un risc enòrme per l'estabilitat de l'environament de la region.
La circulacion de colomnas de tanks dins las planas deserticas pòt perturbar l'estabilitat fragila qu'existís. En 1991, lo movement dels carris americans dins lo desèrt damatgèron la sisa superiora de proteccion del sol del desèrt. En consequéncia, una duna foguèt liberada, comencèt lentament mòure, e poiriá a tèrme menaçar la vila de Kowait.
L'utilizacion de municions radioactivas, d'urani apaurit, per l'A-10 "Warthog" presentariá un risc de desvelopament de cancèrs dins las populacions e una font de contaminacion de l'aiga. En 1991, los EUA e l'OTAN larguèron près de 300 tonas d'urani apaurit sus de ciblas iraquianas. Las estelas resultant de l'explosion contaminèron los sols a l'entorn
Ecologia & fonts naturalas
[modificar | Modificar lo còdi]Las fonts mineralas expleitadas son subretot lo petròli, lo gas natural, los fosphats, lo sofre.
Lo Rub al Kali a una diversitat floristica fòrça limitadas: sonque 37 espècias registradas, 20 dans las zonas de sable e 17 dins las marges exterieoras. Entre aquelas 37 espècias, solas una o dos son endemicas. La vegetacion, fòrça diffusa, demora pro uniformament despartida, amb umas manca venent de la proximitat de dunas esterilas.
Unas plantas son tipicas:
- Crinitum calligonum suls penjals de las dunas,
- Cornulaca arabica (sal de brossa),
- Cyperus conglomeratus.
D'autras espècais son espandidas:
- Dipterygium glaucum,
- Limeum arabe,
- Zygophyllum mandavillei (Mandaville 1986)...
Menaças ecologicas
[modificar | Modificar lo còdi]- Lo subrepasturatge dels camèls e cabras, amb sedentarizacion dels Bedoins e aument de la talha dels tropèls,
- la destruccion de l'abitat uman,
- los projèctes agricòls,
- la produccion petrolièra e gasièra,
- las guèrras e lors consequéncias.
Preservacion de l'environament
[modificar | Modificar lo còdi]L'estat de conservacion del desèrt es critica / en dangièr:
- las espècias menaçadas: òrix blanc, gasèla dels sables, ièna raiada,
- las espècias ja atudadas : chacal, tais del mèl.
Existís pas formalament de zona protegida (de talha sufisenta). De zonas protegidas sont previstas: Arabia saudita, Abu Dabi...
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ «rare-expedition-dans-le-desert-d-arabie-plus-grande-etendue-de-sable-du-monde». L'Express.fr..
- ↑ «1-255-km-a-pied-dans-le-desert-du-hedjaz». National Geographic..
- ↑ «dans-les-oasis-perchees-d-arabie». Le Figaro..
- ↑ «caritaspatrum.free.fr». Caritaspatrum.
Complements
[modificar | Modificar lo còdi]Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- «www.cosmovisions.com». Cosmovisions..