Mistillitsframlegg

Mistillitsframlegg er i eit parlamentarisk demokrati den retten fleirtalet i nasjonalforsamlinga har til å freista setja av regjeringa. Eit mistillitsframlegg går ut på at nasjonalforsamlinga får høve til å røysta over i eit mistillitsvotum om den regjeringa som sit har deira tillit til å halda fram eller ei. Det finst to slag mistillitsframlegg: Negativt og positivt mistillitsframlegg.

Eit negativt mistillitsframlegg krev fleirtal i nasjonalforsamlinga for at regjeringa skal gå av, utan at nasjonalforsamlinga har noko ansvar for å koma opp med eitt nytt styringsført regjeringsalternativ. Dette er den ordninga me har i Noreg. Slike mistillitsframlegg har felt norske regjeringar ved tre høve: den aller første arbeidarparti-regjeringa, regjeringa Hornsrud, vart felt ved mistillit på regjeringsfråsegna i 1928, medan Gerhardsen si tredje regjering (AP) vart felt ved mistillit i samband med Kings Bay-saka i 1963 og Regjeringa Lyng, som avløyste Gerhardsen si tredje regjering, vart felt ved mistillit allereie same år.

Eit positivt mistillitsframlegg går ut på at nasjonalforsamlinga berre kan fella regjeringa ved å røysta inn eit anna regjeringsalternativ. Denne ordninga finn me til dømes i Tyskland. Bundestag røystar ikkje mot den sitjande kanslaren og hans regjering som ved negativt mistillitsframlegg, men snarare for ei anna regjering.