Vormärz

Vormärz (‘før mars’) er det tyske omgrepet for tida fram til den mislykka marsrevolusjonen i Tyskland i 1848. Epoken var prega av politistat og sterk sensur. Austerrike og Preussen dominerte Det tyske forbundet, med Klemens von Metternich som ein viktig maktfigur.

Byrjinga på perioden er ikkje skarpt definert, men kan anten setjast til Napoleon sitt fall og skipinga av Det tyske forbundet i 1815, eller til den franske julirevolusjonen i 1830. Sensuren blei innleidd av Metternich i 1819, og førte til at trykkefridommen blei innskrenka og at innverknaden frå opplysingstida sine idéar i samfunnet blei reversert.

Då den mentalt tilbakeståande Ferdinand I av Austerrike overtok den formelle makta i 1835, blei det mogleg for Metternich å styra dei interne og ytre sakene i riket gjennom renkespel. Den veksande nasjonalismen og den sosiale uroa skulle komma til uttrykk i marsrevolusjonen i 1848, der den veksande arbeidarklassen blei sett på som eit politisk, framfor eit sosialt, problem.

Framveksten til liberalismen blant aristokratiet og middelklassen blei eit stadig større problem for både Metternich og Ferdinand, med krasse angrep på undertrykkinga deira av ytringsfridommen og tankefridommen.

Kulturelt sett er tida kjend som biedermeier, ei avslutting på romantikken.

Vormärz viser også til ei rørsle i tysk litteratur på den same tida som var prega av auka interesse blant forfattarar for politiske og sosiale tema, som den aukande økonomiske eininga til Tyskland gjennom Zollverein, emne knytt til tysk sameining og utvida røysterett for menn.

• Wartburgfesten
• Hambacherfesten
• Novemberoppstanden
• Den tyske revolusjonen i 1848