Sogndalstrand
| Sogndalsstrand | |||
| stad | |||
 Frå Sogndalsstrand
| |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Rogaland | ||
| Kommune | Sokndal | ||
| Postnummer | 4380 HAUGE I DALANE | ||
 Sogndalstrand 58°19′19″N 6°17′04″E / 58.32194444°N 6.28444444°E | |||
| Wikimedia Commons: Sogndalstrand | |||
Sogndalsstrand er ei bygd i Sokndal kommune i Rogaland fylke, og er ein del av tettstaden Hauge i Dalane.
Dei to bygdene Sogndalstrand og Rekefjord utgjorde 1846–1944 ein eigen bykommune (ladestad) med namnet Sogndal. Staden voks fram på 1600-talet, og var i 1660-åra ein viktig strandstad. Ladestad frå 1798. Sogndalstrand var ei viktig hamn med livleg handelsverksemd. Då gruvedrifta byrja i Sokndal tidleg i 1860-åre, vart Rekefjord gjort til malmhamn, men gruvedrifta vart lagt ned etter 10 år. Framleis i 1880-åra hadde Sogndalstrand om lag 500 innbyggjarar og dreiv eksport av makrell, laks og hummar. Då sørlandske hovudvei vart lagt nord for Sogndalstrand, og då den nyoppretta gruvedrifta 1919 gjorde Jøssingfjord til skipingshamn, vart staden svekka ytterlegare.
Frå midten av 1990-åra har Sogndalstrand hatt aukande turisttrafikk, mellom anna på grunn av dei godt bevarte trehusa frå 1700- og 1800-talet. Byggverka og kulturlandskapet rundt er verna frå 2005. Byggningsmassen av trehus i Sogndalstrand er delt av elva Sokna. På vestsida, Strandasida, ligg bymessige trehus langsmed hovudgata med sjøhus ut mot elva. På austsida, Årossiden, var byggningsmassen opgavleg eit klyngetun med teigdelt innmark og felles utmark etter vanleg skikk på Vestlandet. Delar av dette er bevart. Fiskerimuseet Sogndalstrand høyrer inn under Dalane folkemusum.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]«Sogndalstrand» i Store norske leksikon, snl.no.